Imię: Władka Nazwisko: Meed (4)

(1)

Autorka wspomnień. Podczas I akcji traci matkę i brata. Po likwidacji Małego Getta pracuje w warsztatach Toebbensa na Leszno 80, mieszka przy Nowolipiu 69 z czwórką przyjaciół. Trafia do kotła na Miłej. Na początku grudnia podczas ryzykownej ucieczki opuszcza getto. Ukrywa się po aryjskiej stronie jako Władysława Kowalska, potem pod innymi nazwiskami. Jest aktywnym członkiem podziemia. Wielokrotnie przechodzi do getta, przenosząc meldunki, wydawnictwa podziemne i broń. Po aryjskiej stronie jej zadaniem jest zdobywanie broni i wynajdywanie kryjówek dla kobiet i dzieci z getta. Proponowała Mani Zygielbojm kryjówkę dla jej syna Artka - bez powodzenia. Ostatni raz była w getcie w wigilię powstania. Po powstaniu z ramienia KK zajmuje się pomocą dla ocalałych Żydów. Przez kilka dni w jej mieszkaniu ukrywa się Abrasza Blum, zostaje wraz z nim aresztowana i osadzona w celi w budynku przy Daniłowiczowskiej. Wychodzi po dobie dzięki wysokiej łapówce, zorganizowanej przez KK po przekazaniu wiadomości z więzienia Annie Wąchalskiej. Zajmuje się rozpatrywaniem podań o pomoc do ŻKK, nadzoruje rozmaite kryjówki na mieście i pod Warszawą, jeździ w Polskę z pieniędzmi, odzieżą i jedzeniem do ukrywających się Żydów. Odwiedza ukrywających się na Radzymińskiej: dzięki jej interwencji i łapówce Polka, u której się ukrywają, nie wyrzuca ich na bruk. Na ulicy spotyka się z Żydami, którym trzeba przekazać pieniądze, fałszywe dokumenty lub informacje. Nawiązuje systematycznie kontakty z Polakami, ukrywającymi Żydów. Pod koniec roku 1943 kupuje od koleżanki Bronki małe mieszkanko przy Twardej 36, w pobliżu muru getta. 8-05-43 w mieszkaniu "matki", Anny Wąchalskiej, Władka jako "Stanisława Wąchalska" wyprawiła imieniny: przyszło na nie około 20 -tki młodzieży spośród ukrywających się Żydów. Władka czynnie pomaga budować kryjówki dla podopiecznych. Podejmuje się niebezpiecznej misji: bez pozwolenia na podróż dociera na prowincję, do grupki uciekinierów z częstochowskiego getta. Nawiązuje trudne kontakty z więźniami obozów pracy w Rakowie i w Radomiu. Gdy wybucha powstanie warszawskie, razem z warszawiakami rusza budować barykady. Przez jakiś czas ukrywa się z Benjaminem Miedzyrzeckim w jego schronie na rogu Siennej i Sosnowej. Po upadku powstania zgłasza się na Żurawią 24 do swoich szefów po wytyczne. Decyzję musi podjąć sama. Cztery dni po upadku powstania wraz z Benjaminem opuszczają miasto. Oboje trafiają do obozu pracy w Niemczech i uciekają do Polski. Kilka miesięcy po upadku powst. warsz. odnajdują kolegów z ŻKK w miasteczku pod Grodziskiem. Wraca do getta, by wędrować wśród wymarłych ruin.

(2)

Należała do Bundu. W czasie okupacji była łączniczką organizacji. Odwiedzała Czesława Międzyrzeckiego, który od 1943 r. ukrywał się na Grochowskiej 307 u rodziny Kartaszewów. Po wojnie wyszła za mąż za Czesława. Wyjechali do Izraela.

(3)

łączniczka ŻOB, autorka wspomnień
Bywała w mieszkaniu Eugenii Wąsowskiej przy ul. Żurawiej 24/4, w którym odbywały się spotkania członków Stronnictwa Demokratycznego, działał tam też główny sekretariat Rady Pomocy Żydom, CK Bund i KK.

(4)

koleżanka Jurka Błonesa, walczyła w powstaniu w grupie Bundu, weszła do kanału ok. 10 maja 43

(1)

Przedsiębiorcza i odważna.

(3)

Relacja Eugenii Wąsowskiej-Leszczyńskiej w książce "Ten jest z ojczyzny mojej".

(3) s. 110-112, (4) 96