Given name: Apolonia Family name: Przybojewska (2)

(1)

Jej rodzina przyjęła w czasie okupacji folkslistę. Apolonia kategorycznie odmówiła. Zdecydowała się dopiero w 1943 r., kiedy stanęła przed wyborem: wyjazd do Rzeszy na roboty, czy przyjęcie folkslisty i dalsza opieka nad swoimi znajomymi żydowskiego pochodzenia. Zrobiła to w porozumieniu z nimi.
Przed wojną mieszkała w jednym pokoju na IV piętrze, na Pawiej. Tam zaprzyjaźniła się z kilkoma rodzinami żydowskimi, swoimi sąsiadami: rodzinami Szarfsztejnów i Guzów. Po utworzeniu getta musiała się wyprowadzić na Brzeską. Dalej utrzymywała kontakty ze swoimi znajomymi. Po pewnym czasie Guzowie i Szarfsztejnowie przenieśli się do Mińska Mazowieckiego, do getta. Apolonia, na prośbę Guza, wyprowadziła z placówki na Czerniakowskiej jego ojca i brata i zawiozła ich do Mińska. Pojechała do Radzynia Podlaskiego, gdzie przebywała matka Gerszona Szarfsztejna, ale już jej tam nie zastała. Pod koniec listopada 1942 r. przejęła od Sury Matli Guz jej ośmiodniową córeczkę. Umieściła dziecko, pod fałszywym nazwiskiem, w Domu Sierot im. Baudouina na Nowogrodzkiej. Dziewczynka przeżyła okupację. Pod koniec 1942 r. wynajęła w Warszawie mieszkanie na Targowej 64 dla: Sury Matli Guz i jej męża, Gerszona Szarfsztejna, Hersza, Mosze i Tauby Zysermanów. Hersza Zysermana przewiozła z Mińska do Warszawy w biały dzień. Odwiedzała swoich podopiecznych codziennie, wyrobiła im fałszywe kenkarty. Wszyscy doczekali wyzwolenia.

(2)

As a baby, she was in an orphanage, after some time she was adopted by a couple, who signed the Volksliste during the war, because of their German origins. She helped the Guz family - they mainly survived because of her help. She placed Guz's daughter in father Boduen's house - she registered her under the name and surname, which she had when she was a foundling- Barbara Helena Bawarska. She was honoured by the medal 'Righteous among the Nations'.

(1)

Po wojnie, 9.X.1946r. Apolonia Przybojewska złożyła prośbę do Prokuratora Sądu Okręgowego w Warszawie o rehabilitację, w jej sprawie występowali ocaleni Żydzi.

(2)

Guz, Leon; Targowa 64. Dziennik 27 I 1943 - 11 IX 1944 (Diary 27 January 1943 – 11 September 1944)

(2) [140,141,142,242]