Imię: Apolonia Nazwisko: Przybojewska (2)

(1)

Jej rodzina przyjęła w czasie okupacji folkslistę. Apolonia kategorycznie odmówiła. Zdecydowała się dopiero w 1943 r., kiedy stanęła przed wyborem: wyjazd do Rzeszy na roboty, czy przyjęcie folkslisty i dalsza opieka nad swoimi znajomymi żydowskiego pochodzenia. Zrobiła to w porozumieniu z nimi.
Przed wojną mieszkała w jednym pokoju na IV piętrze, na Pawiej. Tam zaprzyjaźniła się z kilkoma rodzinami żydowskimi, swoimi sąsiadami: rodzinami Szarfsztejnów i Guzów. Po utworzeniu getta musiała się wyprowadzić na Brzeską. Dalej utrzymywała kontakty ze swoimi znajomymi. Po pewnym czasie Guzowie i Szarfsztejnowie przenieśli się do Mińska Mazowieckiego, do getta. Apolonia, na prośbę Guza, wyprowadziła z placówki na Czerniakowskiej jego ojca i brata i zawiozła ich do Mińska. Pojechała do Radzynia Podlaskiego, gdzie przebywała matka Gerszona Szarfsztejna, ale już jej tam nie zastała. Pod koniec listopada 1942 r. przejęła od Sury Matli Guz jej ośmiodniową córeczkę. Umieściła dziecko, pod fałszywym nazwiskiem, w Domu Sierot im. Baudouina na Nowogrodzkiej. Dziewczynka przeżyła okupację. Pod koniec 1942 r. wynajęła w Warszawie mieszkanie na Targowej 64 dla: Sury Matli Guz i jej męża, Gerszona Szarfsztejna, Hersza, Mosze i Tauby Zysermanów. Hersza Zysermana przewiozła z Mińska do Warszawy w biały dzień. Odwiedzała swoich podopiecznych codziennie, wyrobiła im fałszywe kenkarty. Wszyscy doczekali wyzwolenia.

(2)

jako niemowlę znalazła się w domu podrzutków, po pewnym czasie została zaadotowana przez małżeństwo, które w czasie wojny ze względu na niemieckie pochodzenie przyjęło Volkslistę. Pomagała Guzom- w dużym stopniu dzięki tej pomocy przeżyli. Umieściła córeczkę Guzów w domu ks.Boduena - zapisała ją pod imieniem i nazwiskiem które nosiła gdy sama była podrzutkiem Barbara Helena Bawarska. Otrzymała medal "Sprawiedliwy wśród narodów świata".

(1)

Po wojnie, 9.X.1946r. Apolonia Przybojewska złożyła prośbę do Prokuratora Sądu Okręgowego w Warszawie o rehabilitację, w jej sprawie występowali ocaleni Żydzi.

(2)

Guz, Leon, Targowa 64. Dziennik 27 I 1943 - 11 IX 1944

(2) [140,141,142,242]