Imię: Michał (Max) Nazwisko: Falk (3)

(1)

Max (Michał) Falk, syn Ignacego (Izraela) i Lei (Leonii). Matka była nauczycielką, ojciec działaczem Bundu. Gdy wybuchła wojna, Ignacy Falk został inspektorem terenowym Jointu, jeździł po wielu miasteczkach. Również będąc w getcie miał tę samą pracę i specjalną przepustkę na wychodzenie z getta. Gdy powstało getto, Falkowie musieli przeprowadzić się z Żelaznej 42 do sąsiedniego budynku, który znalazł się w obrębie getta. Zamieszkała z nimi rodzina ojca, w sumie było ich 9 osób. Michał uczył się na nielegalnych kompletach. Gdy rozpoczęła się Wielka Akcja, cała rodzina została zabrana na Umschlagplatz. Ignacemu udało się przekupić policjanta, który wypuścił jego żonę i dziecko, ale rodziców i reszty rodziny już nie. W marcu 1943 Michał z matką wyszli na stronę aryjską, zamieszkali u Urszuli Rybki w Miedzeszynie. Po pewnym czasie właścicielka została ostrzeżona, że musi pozbyć się przechowywanych Żydów. Michał z matką byli przez tydzień w lesie, a potem wrócili do pani Rybki. Umieściła ich w komórce, gdzie mieli bardzo ciężkie warunki i musieli zachowywać się bardzo cicho. Mieszkali tak ok. roku. Pani Rybkowa pobierała jedynie 200 zł miesięcznie z tytułu czynszu oraz zwrotu kosztów utrzymania. W międzyczasie nawiązali kontakt z żydowskim podziemiem, i w kwietniu 1944 r. zabrano ich do Warszawy. Przez kolejne 4 miesiące kilkukrotnie zmieniali miejsce pobytu. W czasie powstania warszawskiego ukrywali się razem z grupą Żydów, a po powstaniu zostali w kryjówce w Warszawie aż do wyzwolenia. Po wojnie odnaleźli się z ojcem, który brał udział w powstaniu w getcie i został wywieziony do obozu w Budzyniu. Po wojnie Ignacy Falk działał aktywnie w CKŻP. W 1948 r. wyjechali z Polski do Kanady.

(2)

10-letni Adaś ukrywa się z matką Klarą w Miedzeszynie, u pani Riba. Z powodu ciągłego siedzenia w ciemnej szopie, w skurczonej pozycji, choruje i nie może chodzić. Władka przenosi ich do kryjówki w Warszawie, oboje przeżywają wojnę. Obecnie mieszkają w Kanadzie. Kryjówkę przy Śliskiej zajmowali Adaś, jego matka i inżynier Golde. Rozbita w powstaniu, zmusiła ich do wyjścia na świat. Mieszkańcy domu nie chcieli Żydów w swojej piwnicy.

(3)

We wrześniu 1939 r. mieszkał w Warszawie, ul. Żelazna 42;
po wojnie w Warszawie, ul. Ząbkowska 40

(2)

W relacji imię chłopca zostało zmienione. W rzeczywistości chodzi o Michała Falka.

(3)

Wykaz alfabetyczny Żydów Polskich sporządzony w sierpniu 1945 r. na podstawie kart rejestracyjnych Wydziału Ewidencji i Statystyki Komitetu Warszawskiego Centralnego Komitetu Żydów Polskich. Obecnie znajduje się w Archiwum ŻIH (CKŻP WEiS sygn. 512). Wykaz sporządzono w formie tabelarycznej zawierającej: kolejny numer w rejestrze, imię, nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania z 1939 r. i adres obecny (z 1945 r.)


Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego
ul. Tłomackie 3/5
00-090 Warszawa
tel. (48) (22) 827 92 21, fax: (48)(22) 827 83 72
email: secretary@jewishinstitute.org.pl
http://www.jewishinstitute.org.pl/

(2) str. 257-260,327, (3) 10