Imię: Maria Nazwisko: Miller
- TAK
- Kobieta
- Maria
- Miller
- Szpilberg
- Maria Żubrowska
- 1923-12-08
- Warszawa
- Tak
- Z Warszawy
- Stare Miasto, Śródmieście, Wola
- Stare Miasto; ul. Ciepła; Baczki; ul. Waliców 10; Łódź; Paryż
- Żyd
- dobry
- średnie
- na powierzchni, piwnica, skrytka w mieszkaniu, w mieszkaniu
- inne zagrożenie, szantaż/szmalcowanie zakończone ucieczką, szantaż/szmalcowanie zakończone wykupieniem, w mieszkaniu
-
Ojciec Marii, Chil Szpilberg, jest kupcem, matka – Luba z domu Szmidt – zajmuje się domem. Maria ma starszą siostrę Helenę, ur. 1921 i młodszą – Irenę, ur. 1926. Po wybuchu wojny ojciec Marii choruje ciężko na tyfus. Rodzina przenosi się do getta; Maria pracuje w fabryce guzików, nocami wytwarza szczotki, by móc sfinansować szkolne komplety swojej młodszej siostry. We wrześniu 1942, w czasie kotła na Miłej, Marysia przechodzi selekcję razem ze szwagrem, Markiem Frydmanem. Jej siostry i rodzice zostają deportowani. Marysia i Marek trafiają do transportu do Treblinki tydzień później; uciekają z wagonu, wracają do Warszawy, wracają do getta. Maria wychodzi na aryjską stronę w styczniu 1943; wyrabia kenkartę, pracuje w zakładach Philips’a, fabryka zapewnia jej mieszkanie. Maria przeżywa przesłuchanie na Gestapo, zostaje uwolniona. Bierze udział w powstaniu warszawskim, w szeregach Armii Ludowej. Zostaje w Warszawie do wejścia Rosjan. Po zakończeniu wojny przenosi się do Łodzi. W 1957 emigruje z rodziną do Francji.
- poza gettem, przed gettem, w getcie, wysiedlenie
- atmosfera, autor, dzieci, młodzież, nalot, Polacy, policja żydowska, pomoc, próby ratunku, selekcja, strona aryjska, szantaż, szmalcownicy, szopy, terror, więzienie, wokół autora, wyjście z getta, wysiedlenie, życie codzienne, życie prywatne, Żydzi
-
Powiązane źródła:
- Cz. 3 filmu
-
Powiązani ludzie:
-
[Dyrektorka fabryki] Nieznane
(Pomagający / Współpracownik)
Jest przełożoną Marysi Miller (Szpilberg) w fabryce guzików. Kiedy na początku Wielkiej Akcji Marysia i jej młodsza...
-
Frydman
Marek
(powinowaty)
Mąż Heleny Szpilberg, starszej siostry Marysi Miller; przed wojną działa z Heleną w organizacji lewicowej. Po wkrocz...
-
Frydman
Helena
(rodzeństwo)
Ojciec Marii, Chil Szpilberg, jest kupcem, matka – Luba z domu Szmidt – zajmuje się domem. Helena ma dwie młodsze si...
-
[Żyd] Nieznane
(Obcy / Pomagający)
Mieszka na wsi, położonej w lasach w pobliżu torów, prowadzących w stronę Treblinki. Spotyka na leśnej drodze Marię...
-
Fluk
Nieznane
(Znajomy / Pomagający)
Pracuje w fabryce amunicji, w miejscowości pomiędzy Warszawą, a Treblinką. We wrześniu 1943 ukrywa się z żoną w skry...
-
[Szmalcownicy] Nieznane
(Obcy / Szantażujący)
Młodzi mężczyźni, grasują na stacji kolejowej, gdzie czasem można spotkać Żydów, którym udało się uciec z transportu...
-
[Chłopak] Nieznane
(Obcy / Pomagający)
Spotyka przy leśnej drodze Marysię Miller, która uciekła z transportu do Treblinki, kilka dni ukrywała się, na konie...
-
[Pani Muszel] Nieznane
(Znajomy / Pomagający)
Nie pracuje, zajmuje się domem. Jej mąż pracuje w warsztatach kolejowych. Mają niewielkie, dwuizbowe mieszkanie. Mie...
-
[Pasażer] Nieznane
(Obcy)
Jedzie tramwajem razem z Marysią Miller, która właśnie wyszła z getta na aryjską stronę. Mężczyzna bardzo uważnie je...
-
[Znajomy Marka Frydmana] Nieznane
(Znajomy)
Przyjaciel szwagra Marysi Miller, Marka Frydmana. Nawiązuje kontakt z Marysią, która dostaje przydziałowe pracownicz...
-
[Szmalcownicy] Nieznane
(Obcy / Szantażujący)
Napastują Marię Miller, która płacze patrząc na płonące getto, w którym właśnie wybuchło powstanie. Domyślają się, ż...
-
[Pan Muszel] Nieznane
(Znajomy / Pomagający)
Kolejarz, pracownik warsztatów kolejowych. Mieszka z żoną i trojgiem dorastających dzieci w niewielkim, dwuizbowym m...
-
[Gestapowcy] Nieznane
(Obcy)
Dostają z donosu informacje o skrytce w mieszkaniu Marysi Miller na Waliców i o tym, że ukrywają się tam Żydzi. Przy...
-
[Gestapowiec] Nieznane
(Obcy)
Przesłuchuje Marysię Miller, aresztowaną w nocy. Każe jej powiedzieć „Ojcze nasz”, potem wymienić siedem grzechów gł...
-
Braun
Nieznane
(Obcy)
Oficer Gestapo. Przychodzi po przesłuchaniu Marysi Miller, zaczyna ją bardzo dokładnie mierzyć: obwód, długość, szer...
-
[Kierownik w zakładach Philipsa] Nieznane
(Pomagający / Współpracownik)
Jest przełożonym Marii Miller. Niemiec, urodzony w Polsce, mówi po polsku. Po zatrzymaniu Marii przez Gestapo Niemcy...
-
Skosowski
Lolek
(Znajomy)
jeden z organizatorów akci Hotelu Polskiego
-
[Granatowi policjanci] Nieznane
(Obcy)
Napastowana przez bandę wyrostków Maria Miller prosi ich o pomoc. Chłopcy biegną za nią po ulicy, krzycząc „Żydówa!”...
-
[Komisarz] Nieznane
(Obcy)
Komisarz granatowej policji; przesłuchuje Marię Miller, którą banda wyrostków goniła po ulicy, krzycząc „Żydówa!”. M...
-
[Granatowy policjant] Nieznane
(Obcy / Szantażujący)
Przychodzi do Marii Miller, wypytuje ją, zachowuje się dziwnie. Dzień wcześniej był u niej inny policjant, Marysia p...
Powiązane miejsca:
-
Umschlagplatz
Umschlagplatz, teren przy ul. Stawki, skąd odjeżdżały pociągi do Treblinki.
-
Nieznana
Marysia Miller i jej szwagier próbują uwolnić rodzinę, odprowadzoną na Umschlagplatz.
-
Baczki
Maria Miller i Marek Frydman chronią się w skrytce na strychu przygodnego znajomego, Żyda.
-
Między Warszawą, a Treblinką, okolice Baczek
Maria Miller zostaje sama na stacji, napastują ją szmalcownicy; kilka innych osób jej pomaga.
-
Nieznana
Maria Miller dociera do znajomych chłopaka, który przywiózł ją z okolic Łochowa do Warszawy.
-
Ul. Waliców 10
Maria Miller dostaje pracę w zakładach Philips’a, pracodawca oferuje jej mieszkanie służbowe.
-
Prawdopodobnie okolice ul. Leszno
Maria Miller idzie po pracy pod mur getta, w którym trwa powstanie, atakują ją szmalcownicy.
-
Nieznana
Marek Frydman wychodzi z getta z grupą idącą do pracy na placówce; Muszel, znajomy kolejarz, pomaga mu uciec.
-
Al. Szucha 25
W siedzibie gestapo przy Al. Szucha 25 został zamordowany Józef Szmerel vel Judkowski w lipcu 1944 roku.
-
Nieznana
Napastowana przez bandę wyrostków Maria Miller prosi granatowych policjantów o pomoc.
Powiązane wydarzenia:
- W czasie akcji Niemcy wyprowadzają na Umschlagplatz Marię Miller i... 1942 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / pomoc w nagłych wypadkach / Zagrożenie) ,
- Rodzina Marysi Szpilberg spędza noc w kotle na Miłej; w nocy do Ma... 1942 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / pomoc w nagłych wypadkach / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / pomoc innym Żydom / Zagrożenie) ,
- Maria Miller i jej szwagier Marek zostają zatrzymani w czasie akcj... 1942 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka / pomoc w nagłych wypadkach / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / pomoc innym Żydom) ,
- Maria Miller i jej szwagier Marek Frydman przenoszą się z domu Żyd... 1942-09 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / pomoc innym Żydom) ,
- Marysia Miller dociera ze swoim szwagrem Markiem na stację kolejow... 1942-09 (POMOC / SZANTAŻ/SZMALCOWANIE / jednorazowa/krótkotrwała / pomoc w nagłych wypadkach) ,
- Po ucieczce z transportu do Treblinki, Marysia Miller przyjeżdża z... 1942 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka / pomoc w nagłych wypadkach) ,
- Maria Miller wychodzi z getta w styczniu 1943; ma ze sobą aryjską... 1943-01 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / pomoc w nagłych wypadkach) ,
- Maria Miller szuka pracy, czyni starania, by wyrobić sobie kenkart... 1943 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / pomoc innym Żydom) ,
- Na wieść o wybuchu powstania w getcie Maria Miller idzie pod mur g... 1943 (SZANTAŻ/SZMALCOWANIE / na ulicy) ,
- Po wybuchu powstania w getcie Marek, szwagier Marysi Miller, wycho... 1943 (POMOC / długotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- W środku nocy do mieszkania Marysi Miller przychodzi Gestapo. Mare... 1944-02 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / pomoc innym Żydom / Zagrożenie) ,
- Po zatrzymaniu, w siedzibie Gestapo, Marysia Miller odprowadzona z... 1944-02 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / Zagrożenie) ,
- Maria Miller wraca po przesłuchaniu w alei Szucha, w jej mieszkani... 1944-02 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / pomoc innym Żydom) ,
- Maria Miller chce zanieść na Gestapo swoją podrobioną metrykę. Pro... 1944-02 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / inna pomoc / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / Zagrożenie) ,
- Marię Miller otacza na ulicy banda wyrostków, zaczynają za nią krz... 1943 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / Zagrożenie) ,
- Maria Miller po przesłuchaniach na Gestapo wraca do domu, pracuje... 1944 (SZANTAŻ/SZMALCOWANIE / domowe / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
-
[Dyrektorka fabryki] Nieznane
(Pomagający / Współpracownik)
-
Geolokalizacja przypisana automatycznie, trwa proces weryfikacji i właściwego przypisania lokalizacji na mapie.