Imię: Izrael Jan Nazwisko: Dynerman
- TAK
- Mężczyzna
- Izrael Jan
- Dynerman
- 1917-09-20
- Warszawa
- Tak
- Z Warszawy
- Powiśle
- Solec 115
- getto warszawskie, Grzybowska 30; Nalewki 40; Kawcza 20 lub 22;
- Żyd
- piwnica, w mieszkaniu
-
Ojciec, Michał/Mojżesz był mistrzem blacharskim, krył dachy. Matka Janina/Szengla miała owocarnię. Praca ojca o matki nasilała się w okresie letnim. Z tego powodu matka zrezygnowała z owocarni. Przeprowadzili się z Pańskiej 23 na Solec 115. Był uczniem szkoły wyznaniowej Gminy Żydowskiej na Śliskiej 28. Chodził do tej samej klasy co Mordechaj Anielewicz. Znał go od 1925 r. Od 1930 r. Mieszkali w sąsiedztwie na ul. Solec (Anielewicz na Solec 113). Razem chodzili pieszo do szkoły, ale bardzo różnili się zainteresowaniami, Dynerman wolał grać po szkole w piłkę w klubie sportowym "Gwiazda" z kolegami, a Anielewicz chodził na zebrania Ha-Szomer Ha-Cair i interesował się problemami społecznymi. Po ukończeniu szkoły powszechnej, kontakt z Mordechajem się urwał, utrzymywał kontakty tylko z jego rodzicami i młodszym rodzeństwem. Poszedł do gimnazjum na ul. Karmelickiej. U sąsiadki Dynermanów mieszkała katoliczka, która karmiła swoja 7-miesięczną córkę skórkami chleba maczanymi w herbacie. Pani Dymerman, zaczęła dokarmiać dziewczynkę najpierw sporadycznie, potem regularnie, a w końcu wzięła dziewczynkę na cały dzień. Lusia zadomowiła się u nich. Rodzina, prowadząca warsztat blacharski na Powiślu, budziła zaciekawienie i sympatię, a później przyjaźń. Dzięki temu ocaleli. Michał Marchow ukrywał ich w zamurowanej piwnicy. Sąsiedzi: Skomorowscy, Piotrowscy i Chłopikowie uratowali ich z rąk hitlerowców (?). W getcie pracował w fabryce Doringa, na Grzybowskiej 28. Kilka razy, przypadkowo spotkał ponownie Anielewicza, który skontaktował go z Adamem Korngoldem. Dzięki Korngoldowi przeniósł się do firmy Stayr-Daimler-Puch. Korngold zorganizował w firmie grupę bojowców. Należeli do niej Michał Zelman, Jakub Morgensztern, Herman Tyrman, Sabina Tyrman, Aron Praszkier i Leon Finkersztajn. Dowódcą był Korngold, a jego zastępcą Zelman. Dynerman, na polecenie Korngolda, utworzył punkt przerzutowy w mieszkaniu swoich przyjaciół, A. i J. Piotrowskich, na Ceglanej 7, tuż za murami getta. Punkt służył do przerzutu osób z i do getta, żywności, broni, środków opatrunkowych. Po kilku miesiącach pracy w fabryce został wezwany na wartownię, pobity i odwieziony na Pawiak. Z Pawiaka zawieziono go do jego mieszkania na rewizję. Skorzystał z chwili nieuwagi pilnujących i uciekł. Po pewnym czasie wrócił do fabryki Doringa. W styczniu 1943 r. pracownicy fabryki udający się do pracy zostali wyprowadzeniu na Umschlagplatz. Część z nich została zabrana do transportu, a część uratowana przez straż fabryczną. Dynerman należał do drugiej grupy. W lutym 1943 r. jego rodzice schronili się na Kawczej 20 u M. Marchowa. Kiedy zaczęło się powstanie w getcie, razem ze swoją grupą bojową objął stanowisko obserwacyjne na strychu domów Nalewki 40 i 42. W tym samym domu był ich bunkier, który przygotowali sobie wcześniej. Trzeciego dnia Niemcy ostrzelali budynek, wrzucili do mieszkań granaty i gaz trujący. Wszyscy jego towarzysze w bunkrze zginęli. Dynerman ocalał dzięki temu, że właśnie kończył dyżur obserwacyjny i wcześnie zauważył Niemców. Rano poszedł do Piotrowskich, od nich dowiedział się, że w fabryce Doringa została nocna zmiana, która po wybuchu powstania nie mogła wyjść. Dołączył do nich. Kiedy rozeszła się wiadomość, że Niemcy zlikwidowali pracowników innej fabryki, uciekł. Próbował dostać się do partyzantki, be skutku. Około 5 maja dołączył do rodziców w piwnicy Michała Marchowa, na Kawczej. W zamurowanej piwnicy ukrywali się do września 1944 r. Po wojnie mieszkał w Warszawie.
- powstanie w getcie, powstanie warszawskie, w getcie, wysiedlenie
- działacze, konspiracja, kryjówka, Polacy, pomoc, wyjście z getta, wysiedlenie, Żydzi
-
Powiązani ludzie:
-
Anielewicz
Mordechaj
(Znajomy)
Jego wielodzietna rodzina, rodzice, młodsze rodzeństwo i babka, była spokojna i uczciwa (sześcioosobowa rodzina, Mor...
-
Dynerman
Janina (Szengla)
(matka)
Żona Michała Dynermana. Mąż był mistrzem blacharskim, krył dachy, ale była to praca sezonowa. Ona miała owocarnię, r...
-
Dynerman
Michał (Mojżesz)
(córka)
Mąż Janiny. Był mistrzem blacharskim, miał warsztat na ul. Solec, krył dachy, ale była to praca sezonowa. Żona miała...
-
Świder
W.
(Znajomy)
Przed wojną był kierownikiem szkoły powszechnej Religijno-Wyznaniowej Gminy Żydowskiej, na Śliskiej 28. W getcie był...
-
Korngold
Adam
(Znajomy)
Kiedy był w getcie, pracował w firmie Stayr-Daimler-Puch, na Woli. Założył tam komórkę ŻOB, do której należeli: Jan...
-
Tyrman
Sabina
(Znajomy)
Żona Hermana. Należała do bojówki ŻOB utworzonej przez Adama Korngolda. W czasie powstania w getcie, jej grupa zajęł...
-
Finkersztajn
Leon
(Znajomy)
Jego rodzice mieli dwa sklepy i stację benzynową. Miał kilku (?) braci (jeden z nich miał na imię Fajweł) i siostrę...
-
Zelman
Michał
(Znajomy)
Pracował w firmie Stayr-Daimler-Puch. Korngold, na Woli. Adam Korngold zorganizował w firmie grupę bojowców ŻOB, do...
-
Morgensztern
Jakub
(Znajomy)
Pracował w firmie Stayr-Daimler-Puch. Korngold, na Woli. Adam Korngold zorganizował w firmie grupę bojowców ŻOB, do...
-
Tyrman
Herman
(Znajomy)
Pracował w firmie Stayr-Daimler-Puch. Korngold, na Woli. Adam Korngold zorganizował w firmie grupę bojowców ŻOB, do...
-
Praszkier
Aron
(Znajomy)
Pracował w firmie Stayr-Daimler-Puch. Korngold, na Woli. Adam Korngold zorganizował w firmie grupę bojowców ŻOB, do...
-
Piotrowski
Jerzy
(Przyjaciel)
Mąż Anny z domu Cichorzewskiej. W latach 30-tych poznał Jana Dynermana. Członek Armii Krajowej. W 1942 r. zamieszkał...
-
Piotrowska
Anna
(Przyjaciel)
Mieszkała przed wojną w tym samym domu co Jan Dynerman. Była świadkiem wysiedlenia Dynermanów z Solca, opieczętowani...
-
Guzek
Anna
(Obcy / Pomagający)
Córka Weroniki Pulkowskiej. W czasie okupacji mieszkała z matką i jej partnerem, Michałem Marchowem, na Grochowie. O...
-
Pulkowska
Weronika
(Obcy / Pomagający)
W czasie okupacji mieszkała z córką, Anną Guzek, i swoim partnerem, Michałem Marchowem. Od lutego 1943 r. ukrywali s...
-
Marchow
Michał
(Znajomy / Pomagający)
Przed wojną mieszkał, prawdopodobnie, na Powiślu. Tam poznał rodzinę Dynermanów, którą później ukrywał w swojej piwn...
Powiązane miejsca:
-
Nalewki 40
Dom, w którym w getcie mieszkała rodzina Dynermanów. Później, w tym samym domu, bojowcy z ŻOB urządzili bunkier, a p...
-
ul. nieznana
Firma Stayr-Daimler-Puch, na Woli, dawna fabryka Gerlacha.. Adam Korngold założył w niej komórkę konspiracyjną.
-
Ceglana 7
Mieszkanie Anny i Jerzego Piotrowskich, poza murami getta, w którym Jan Dynerman utworzył punk przerzutowy z i do ge...
-
Umschlagplatz
Umschlagplatz, teren przy ul. Stawki, skąd odjeżdżały pociągi do Treblinki.
-
Nalewki 40
Mieszkanie rodziny Dynerman, w getcie. Schowek zrobiony pod schodami, do którego wchodziło się przez jeden ze stopni...
-
Kawcza 20 lub 22
Piwnica, pod mieszkaniem pana Marchoła. W podłodze pokoju wycięta klapa, przez którą było zejście do kryjówki. Piwni...
-
Grzybowska 30
Pierwsze mieszkanie w getcie rodziny Dynermanów. Do czasu likwidacji "małego getta".
Powiązane wydarzenia:
- Rodzina Dynermanów, po utworzeniu getta, przeniosła się z ul. Sole... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Jan Dynerman w getcie pracował w fabryce Doringa. Przypadkowo spot... 1940 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- Jan Dynerman, na polecenie swego dowódcy Adama Korngolda utworzył... 1942 (POMOC / inna pomoc / pomoc innym Żydom) ,
- W styczniu 1943 r. pracownicy fabryki Doringa, udający się do prac... 1943-01 (POMOC / inna pomoc / Zagrożenie) ,
- W czasie powstania w getcie, grupa ŻOB kierowana przez Adama Korng... 1943-04-18 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / praca / mieszkanie/kryjówka) ,
- Trzeciego dnia powstania w getcie Jan Dynerman pełnił dyżur w zama... 1943-04-21 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- Na Kawczej 20, na Grochowie, mieszkał w czasie okupacji Michał Mar... 1943-02 (POMOC / długotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- Na Grzybowską 30, z Solec 115, została wysiedlona rodzina Dynerman... 1940-11 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
-
Anielewicz
Mordechaj
(Znajomy)