Wywiad USC 30198 - Majer Grosman

Urodził się w rodzinie handlowca Benjamina Grosmana i matki Chany, miał czworo rodzeństwa, rodzina nie była religijna. Chodził do państwowej szkoły, w domu mówiło się po polsku i żydowsku. Poszedł do getta z rodziną, mieszkał na Wolińskiej z matką, starszym bratem, jego żoną i 1,5 rocznym dzieckiem. Na jesieni 1942 r., kiedy jego i brata nie było w domu, do transportu zabrano matkę, szwagierkę i dziecko. Kiedy wrócili z bratem do domu, brat postanowił, że też muszą pojechać do obozu. Sami zgłosili się na Umschlagplatz. Dojechali do Treblinki, tam dowiedzieli się, że to nie jest obóz pracy. Przy selekcji zostali wybrani do sortowania ubrań.Pod koniec dnia schowali się, razem z 16 innymi Żydami w wagonie, do którego ładowali paczki z ubraniami, po 9 osób przy każdym okienku. 3 km od Łukowa wyskoczyli z pociągu. Dotarli do Gołaszyna, gdzie chłopi przechowali ich za pieniądze. po 2-3 tygodniach, chłopi, którzy należeli do Batalionów Chłopskich, zorganizowali im transport do Warszawy. Zawieźli ich dwaj folksdojcze, na sfałszowanych dokumentach transportu oddelegowanych do pracy Żydów, za opłatą 200 $ od osoby. Majer w Warszawie wszedł do getta., zamieszkał na Pl. Muranowskim, nawiązał kontakt z Zuckermanem. Brał udział w powstaniu w getcie, wyszedł kanałami w maju 1943 r. Razem z kolega z powstania, Stefanem trafił na Plac Grzybowski 1, do domu, którego adres dostał od jakiegoś członka AK, pomagającego w powstaniu (?). Było tam mieszkanie w remoncie, bez ubikacji, a w mieszkaniu kryjówka, do której przechodziło się przez piec. Dwa razy w tygodniu przychodził Stanisław Mróz i przynosił im suchy prowiant. Tam mieszkali do 1 sierpnia 1944 r. Wtedy Mróz zaprowadził ich na Złotą 35, gdzie mieścił się sztab Armii Krajowej. Majer brał udział w obronie rejonu Zielna/PASTa/Ogród Saski. W PASTa został ranny, po opatrzeniu ran w szpitalu na Jasnej 10 ,wrócił do jednostki. Po kapitulacji, kpt Jur kazał mu iść na Marszałkowską 56, gdzie, w dawnym kinie Imperiol, mieścił się szpital. Tam, dla ukrycia wyglądu, został cały zabandażowany. Po dwóch tygodniach Niemcy ewakuowali szpital do Piastowa, chcieli zmienić mu opatrunki, uciekł. Dotarł do Włoch, na Szczęśliwickie Budki, do Józefa Barszczewskiego, kolegi z powstania warszawskiego. Barszczewski wykopał w ogrodzie piwnicę, w której sam się chował, kiedy przychodzili Niemcy. W tej piwnicy Majer mieszkał do wyzwolenia.

Majer Grosman opisuje swój całodzienny pobyt w Treblince i ucieczkę z niej pociągiem, w wagonach z ubraniami wysyłanymi z obozu.

USC Shoah Foundation – The Institute for Visual History and Education
Leavey Library
650 West 35th Street, Suite 114
Los Angeles, CA 90089-2571
https://vhaonline.usc.edu