Wywiad USC 2374 – Gerda Buchen

Gerda Buchen, z domu Reichenbaum, ur. 21.03.1920 r. w Bielsku, córka Caroline Friedman i Leopodla Reichenbauma. Miała dwie starsze siostry: Edith i Ilsę. Ojciec, współwłaściciel fabryki tekstyliów zmarł, gdy Gerda miała niecałe 6 lat, matka sama prowadziła firmę, przed wojną wyszła ponownie za mąż. W domu mówiło się po niemiecku. Gerda miała zdolności wokalne, chciał studiować śpiew. Gdy wybuchła wojna, Gerda była w Warszawie ze swoją nauczycielką śpiewu. Od przyjaciół dostała aryjskie papiery. Ponieważ mówiła po polsku z silnym niemieckim akcentem, a nie chciała być folksdojczką, Miała papiery węgierskie na nazwisko Gerda Ferencz, i była stale po stronie aryjskiej. Dzięki pomocy innych Żydów z Bielska, będących na aryjskich papierach, Juliusza Strojnowskiego i Willie Bachnera, zatrudniła się w niemieckiej firmie architekta Johannesa Kellnera, którą zarządzał Bachner. Wyjechała jako księgowa do Kijowa, gdzie firma miała swój oddział. Razem z nią było tam jeszcze kilkunastu Żydów na aryjskich papierach zatrudnionych przez Bachnera. Bachner pomógł także Gerdzie sprowadzić do Kijowa jej siostrę Ilsę z Tarnowa. W miarę postępu frontu firma przenosiła się na zachód. Gerda i Ilse pracowały w Żytomierzu, Dniepropietrowsku, Lwowie, potem znów w Warszawie. Pod koniec 1943 r. firma wysłała je do Norwegii, gdzie również było jej przedstawicielstwo. Tam siostry były do końca wojny. Gerda była w Norwegii do 1947 roku, wyszła tam za mąż i urodziła syna. Po rozwodzie, w 1949 roku, wyjechała do Australii.

USC Shoah Foundation – The Institute for Visual History and Education Leavey Library 650 West 35th Street, Suite 114 Los Angeles, CA 90089-2571
https://vhaonline.usc.edu