Imię: Stefan Nazwisko: Giemza

  • NIE
  • Mężczyzna
  • Stefan
  • Giemza
  • 1912-00-00
  • Żary, powiat Rawa Mazowiecka
  • Tak
  • Z Warszawy
  • Śródmieście
  • ul. Ciepła 10
  • Polak
  • donos/denuncjacja, inne zagrożenie
  • Dozorca domu na ul. Ciepłej 10, od 1942 roku, po likwidacji małego getta. W 5-piętrowej kamienicy, w której Stefan Giemza jest dozorcą, ukrywają się rodziny żydowskie. W mieszkaniach zameldowani są posiadacze aryjskich dokumentów. Niektórzy Żydzi nie wychodzą na ulicę, inni chowają się w szafach. Giemza – także dla własnego bezpieczeństwa – nie zwraca na nich uwagi, chociaż rozpoznaje w nich Żydów.

    Z niektórymi żydowskimi lokatorami Giemza utrzymuje przyjazne relacje. W razie niebezpieczeństwa puka do mieszkania i uprzedza niezameldowanych lokatorów o zagrożeniu. W kamienicy mieszka także żydowska rodzina z Kalisza, m.in. niejaka Marglasińska. Ma zły wygląd, Giemza płaci w jej imieniu komorne administratorowi. Przychodzi do Marglasińskiej na rozmowy; bierze w nich udział także siostra Marglasińskiej. Mieszka ona w tej samej kamienicy, w mieszkaniu, które kupiła, nie jest w nim jednak zameldowana. Mieszka tam też niejaka Jaworska. Zdarza się, że Jaworska nie chce jej wpuścić do mieszkania. Siostra Marglasińskiej prosi o pomoc Giemzę, który otwiera jej drzwi wytrychem. Jaworska jest w domu. Giemza czuje się nieswojo – wpuścił osobę bez meldunku. Jaworska donosi na swoich sublokatorów. Policja aresztuje siostrę Marglasińskiej i jej braci; jednego z nich zabija.

    Inna lokatorka kamienicy, Białobrzeska, przechowuje Żydów, matkę z synem. Tajniacy i zatrzymują tych lokatorów. Gestapo aresztuje także Białobrzeską i Giemzę. Policjanci starają się wyciągnąć z Giemzy, czy w kamienicy mieszkają inni Żydzi. Aresztują go, prowadzą na komisariat, gdzie go przesłuchują, grożą śmiercią i biją dotkliwie. Giemza twierdzi, że nie wiedział o Żydach mieszkających w kamienicy.

  • administracyjne, donos, działania Niemców, działania Polaków, mieszkaniowe, pomoc, praca, śmierć, życie prywatne/życie codzienne
  • atmosfera, gestapo/żandarmeria, gospodarze, inna pomoc, kontakty z innymi Żydami, koszty, pomoc długotrwała, pomoc indywidualna , pomoc jednorazowa, pomoc lokalowa, praca, znajomi
  • 1 - 2