Imię: Adam Nazwisko: Czerniakow (43)

(1)

Inżynier, prezes Rady Żydowskiej. Przebywał w więzieniu na Pawiaku przez 3 dni. Został ciężko pobity przez Niemców. Popełnił samobójstwo, poprzez zażycie trucizny.

(2)

prezes Judenratu

(3)

przewodniczący Judenratu

(4)

Przewodniczący Judenratu

(5, 6, 21)

prezes Gminy

(7)

W kwietniu 1941r. wizytował kursy rysunku technicznego zorganizowane przez Gminę (Sienna 16). W czasie dorocznej zimowej zbiórki na cele społeczne 22 listopada 1941 kwestował osobiście. Mieszkał przy Elektoralnej 26, potem przy Chłodnej 20. 5 lutego 1942r. wręczał nagrody zwycięzcom konkursu na plakat poświęcony zimowej zbiórce na cele społeczne. 6 maja 1942 roku był na uroczystym otwarciu parku dla dzieci naprzeciw budynku Gminy.

(8)

Przewodniczący warszawskiego Judenratu. Popełnił samobójstwo, w drugim dniu Wielkiej Akcji.

(9)

Inżynier, przewodniczący Rady Żydowskiej. Popełnił samobójstwo.

(10)

Inżynier, szef Rady Żydowskiej. podczas sprawy Sachenhausa zostaje uprowadzony przez Gestapo i dotkliwie pobity. Kiedy zdaje sobie sprawę, że wysiedlenie oznacza eksterminację Żydów popełnia samobójstwo połykając truciznę.

(11)

żona prezesa , patronka wielu sierocińców

(13)

Stał na czele Judenratu w getcie warszawskim. Zdaniem Anatola nie umiał zarządzać, dlatego ludzie borykali się z problemem głodu.

(14)

Żona Adama Czerniakowa. Uczciwa, skromna kobieta. Większość czasu poświęcała pomocy dzieciom.

(15, 42)

Przewodniczący Rady Żydowskiej.

(16)

Mianowany przez Niemców prezes Rady Żydowskiej, wcześniej członek Rady Przybocznej Maurycego Mayzla. Pracował w Państwowym Instytucie Rozrachunkowym z ramienia Centrali Związku kupców. Dawniej działał w żydowskim ruchu rzemieślniczym, kierując Sekretariatem Związków i Cechów Rzemieślniczych. Z ramienia syjonistów zostaje senatorem RP. Popełnia samobójstwo przez zarzycie trucizny w 1942.

(17)

Kierownik getta warszawskiego.
Popełnił samobójstwo, gdy dostał pismo, w którym miał prosić o przesiedlenie Żydów. Musiał je podpisać, więc wybral śmierć.

(18)

Prezes Gminy żydowskiej. Przed I wojną zorganizował Wydział Drobnego Handlu w Związku Kupców (warszawskich). W czasie wojny pracował w Mi. Robót Publicznych, a nast. w Joincie. Przeszedł do organizowanego przez Joint Banku dla Spółdzielni. Za pieniądze tegoż Jointu [sic] zakłada własną fabrykę. Z powodu inflacji i własnej nieudolności [sic] plajtuje.Powraca do Zw. Kupców. Uzyskuje dzięki przypadkowi z dalszego miejsca fotel senacki, mandat zresztą szybko wygasł [sic]. Przez długie lata dyrektor PT Handlu Kompensacyjnego, za to otrzymuje kilka orderów (m. in. rumuński). Przez uzyskane w PTKomp. stosunki dostaje się do Gminy za czasów Mayzla. Podczas bombardowania nawiedza [sic] Starzyńskiego, powołuje się na stosunki i uzyskuje zlecenie objęcie prezesury Gminy żyd.

(19)

prezes Judenratu w Warszawie

(20)

Przewodniczący Gminy Żydowskiej. W lipcu 1942 r. popełnił samobójstwo. W pamięci mieszkańców getta zbiegło się to z obwieszczeniami o wywózce z Umschlagplatz.

(22)

Prezes Rady Żydowskiej

(23)

przewodniczący Judenratu, nominowany przez Starzyńskiego po ucieczce Murycego Mayzla (zatrzymał się w Kowlu - tam zabity później przez Niemców);

(24)

Prezes Gminy Żydowskiej w Warszawie w latach 1939 - 1942.

(25)

Inżynier. Przed wojną był radzie miejskiej. Był niezłym mówcą . Występował kilkakrotnie na dziecięcych uroczystościach podczas obchodów ,,miesiąca dziecka" w dużej sali teatru ,,Femina" na ul. Leszno Został wybrany przez okupacyjne władze niemieckie Najstarszym Judenratu i funkcję tę pełnił również w getcie w-skim do samobójczej śmierci przed rozpoczęciem I szej akcji likwidacyjnej.

(27)

Żyd o nazwisku Czerniaków, nie związany z Adamem Czerniakowem, przewodniczącym Judenratu. Jego śmierć wywołała lawinę plotek o samobójstwie przewodniczącego.

(28)

Rzekomy krewny Adama Czerniakowa; pracował w Wydziale Pracy Gminy, prezes kazał go aresztować (19.07.42)

(29)

Urodzony 18.11.1880 r. w Warszawie, inżynier, prezes Judenratu w getcie warszawskim. Łudził się, że na tym stanowisku ulży cierpieniom Żydów w getcie. Gdy na początku wielkiej akcji po rozmowie z pełnomocnikiem Niemców stało się jasne, że Żydzi warszawscy znajdują się w obliczu totalnej eksterminacji, a Niemcy żądają od niego pomocy w jej przeprowadzeniu, popełnił samobójstwo. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Gęsiej (Okopowej). Miał 62 lata. Jego dziennik - "Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego" - napisany po polsku (prowadzony od 6 września 1939 r. do dnia śmierci, 23 lipca) został opublikowany również po hebrajsku.

(30)

- 23 września 1939 mianowany przez prezydenta Warszawy Starzyńskiego prezesem żydowskij gminy wyznaniowej w Warszawie (wobec opuszczenia Warszawy przez dotychczasowego prezesa Mayzela - 6.09.39); - Niemcy polecają mu powołać Radę Starszych (wg. Hartglasa ok. 14.10.39; wg. Czerniakowa 4.10.39); - w delegacji do gen. Neumann-Neurode w sprawie zarządzenia o getcie (listopad 1939)

(32)

Inżynier, w Polsce międzywojennej senator RP. Po utworzeniu getta, stanął na czele Rady Starszych Gminy Żydowskiej. Popełnił samobójstwo, gdy Niemcy chcieli zacząć masowe deportacje Żydów do obozu zagłady. Pisał Dziennik, wydany po wojnie.

(33)

przemawia na zebraniu
na otwarciu kuchni -
na otwarciu wystawy
w prezydium akademii na miesiąc dziecka
przemawia nad grobem M. Kaminera - 10-41
obwieszczenie ws zapisów etrykalnych -1-11-41
przemówienie na kademii zakończena Miesiąca Dziecka
na jubileuszu Wajsblata - 19-12-41, przemawia
przemawia nad grobem Zabłudowskiego - 01-42
przemówienie an akademii - 11-01-42
podziękowanie od rodziny Zabłudowskich
wizytuje szkoły - 01-42
przewodniczy Radzie Opiekuńczej Kursów Politechnicznych
przemawia nad grobem Schönbacha
7-06-42: otwarcie ogródka
27-06-42: otwarcie Izby Zatrzymań
06-42 -, na zakończeniu roku szkolnego, w ogródku Grzybowska 21
na otwarciu ogródka Nalewki/Franciszkanska - 07-42

(34)

Inżynier chemik, działacz oświatowy i społeczny, pedagog, publicysta, radny m. st. Warszawy, zastępca prezesa Gminy Żydowskiej w W-wie. Od 23-09-39 prezes Gminy, mianowany przez Starzyńskiego. Od 4-10-39 prezes Judenratu - z nadania okupantów. 23-07-42 Niemcy żądali od niego podpisania zgody na deportację 10.000 Żydów dziennie: odmówił. Popełnił samobójstwo.

(35)

Przewodniczący warszawskiego Judenratu

(36)

Jako senator był dyrektorem działu w państwowym Instytucie Rachunkowym, działał w Związku Rzemieślników. Nauczyciel i kierownik szkoły przy Gminie, członek Rady. We wrześniu 1939 roku zostaje powołany na stanowisko prezesa Rady Komisarycznej z inicjatywy prezydenta Starzyńskiego. Prowadzi politykę "byle przetrwać". Z braku zapędów dyktatorskich popada w drógą skrajność, brak decyzji. Popełnił samobójstwo przyjmując cianek potasu.

(37)

Niemcy wręczają mu do podpisania zawiadomienie o wysiedleniu; popełnia samobójstwo. 10.09.39 - "Zapisałem się do Straży Obywatelskiej" (powołanej 6 rześnia przez Starzyńskiego). 23.09.39 -"Zostałem nominowany przez prezydenta Starzyńskiego prezesem Gminy Wyznaniowej Żydowskiej W Warszawie. Historyczna rola w oblężonym mieście. Postaram się jej podołać".4.10. 39 - "po wejściu do Gminy zostałem zatrzymany (...). Zostałem odwieziony do Alei Szucha i tam zakomunikowano mi, abym dobrał 24 ludzi do Rady Gminy i stanął na jej czele".

(38)

Inżynier. Przewodniczący powstałej na żądanie Niemców Rady Żydowskiej. Kapłan był zdania, że Czerniaków to człowiek przeciętny, niezbyt inteligentny i nie dość wykształcony, którego przypadkowo złe czasy wyniosły na wysokie stanowisko: w innych okolicznościach pozostałby nie wyróżniającym się niczym głupcem /ang. "nincompoop"/. Kilkakrotnie - już bez wymieniania nazwiska, mówiąc o przewodniczącym Judenratu - autor krytykuje Czerniakowa, pisząc o nim jako o "głupcu pośród głupców", człowieku małego formatu, miernego umysłu i wykształcenia, przechrztę z przyczyn nie religijnych, ale ekonomicznych, obcego, bo "wychowanego w obcym duchu", ustawionego ponad narodem przez wroga. 4-11-40 r. aresztowany na kilka godzin przez gestapo po donosie pracownika Judenratu, uciekiniera z Niemiec. Aresztowanie wywołało burzę w mieście. 7-03-41 r. Prezes Rady przyjął dużą grupę Polaków - inteligentów, przemysłowców, literatów - którzy, nieoczekiwanie dla nich samych - okazali się mieć żydowskich przodków i zostali przez Niemców zwiezieni do getta. Przyjął ich z szacunkiem i współczuciem. Po ogłoszeniu zarządzenia o masowej deportacji Żydów z getta popełnił samobójstwo w biurze Judenratu.

(39)

prezes warszawskiego Judenratu; - pobity podczas najścia grupy gestapowców na Gminę, interweniujących narzecz swego protegowanego Żyda, pracownikaGminy (4 - 7.11.40)

(40)

przewodniczący Judenratu w Warszawie

(41)

działacz żydowskich związków rzemieślniczych, 31-35 senator, od 1937 - członek Tymczasowego Zarządu Gminy Żydowskiej w Warszawie; aresztowany 04-41; na otwarciu synagogi; mieszka Chłodna 20

(43)

Prezes Rady Żydowskiej w getcie warszawskim. Drugiego dnia akcji odmówił podpisania zarządzenia o wysiedleniu ludności z getta i na znak protestu popełnił w swoim biurze samobójstwo, zażywając cyjanek.

(1)

"Nie był ani szczególnie popularny ani nie odznaczał się szczególnymi zaletami. Był przeciętnym, inteligentnym człowiekim, który w miarę swojego rozumu starał się zrobic jak najmniej, uważając to za najlepszą taktykę."

(5)

ocena samobójstwa

(7)

Autorka podaje opis wyglądu prezesa.

(10)

Człowiek o twarzy buldoga.Już za młodu pisał wiersze a i na starość nie mógł się pozbyć tego nawyku.

(17)

"Dźwigał na swych barkach ciężar przerastający jednego człowieka...przeżywał każde rozporządzenie jak cios wymierzony jemu osobiście, cierpiał i trwał na stanowisku, pomagał gdzie mógł, niejednokrotnie z własnych, szczupłych funduszy. Był pełen złych przeczuć, z których zwierzał się tylko swojej żonie". Wyraz jego twarzy był zwierciadłem dla getta, dlatego starał się jej nadać pogodny wygląd.

(26)

otyły, apoplektyczny, poważny ,uczciwy; inteligentny, o poglądach politycznych; burżuazyjnych

(34)

W serdecznych stosunkach z Korczakiem. J.K. przemówił nad jego grobem: Bóg Ci powierzył godność Twego Narodu i Bogu Ty godność tę przekazujesz" /z listu Felicji Czerniakowowej do dr. H.Szoszkiesa, 18-02-46. W "´dama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego", W-wa 1983, s. 364/.

(38)

We wrześniu 1940 r. krążyła plotka, że zemdlał otrzymawszy od Niemców pismo z 17-toma paragrafami nowych zarządzeń przeciw Żydom. 17-09-40 r. autor pisze, że szerzy się plotka, iż Czerniaków popełnił samobójstwo z powodu siedemnastu nowych zarządzeń wymierzonych przeciwko Żydom /Kapłan podkreśla, że przytacza pogłoski z obowiązku, by oddać niebezpieczny stan ducha/. Plotka zbiega się z rzeczywistą śmiercią innego Czerniakowa - co jeszcze ją wzmaga. Autor wyraźnie nie przepada za Cz., pisze o nim, że uważa się za lidera, chce być niezależny od nikogo, że skąpi nauczycielom pieniędzy.

(41)

niedorajda

(4)

Meed, Władka, On Both Sides of the Wall. Memoirs from the Warsaw Ghetto

(5)

Bryskier, Henryk, fragmenty relacji drukowane w "Pamiętniki z getta warszawskiego. Fragmenty i regesty", opr. M. Grynberg

(7)

Berg, Mary, Dziennik z getta warszawskiego

(10)

Adler, Stanisław

(13)

302/204

Anatol Weksztejn
ur. 24 I 1874 Łowicz
s. Michała i Marii z Wodzisławskich

bez tytułu

Dzieje rodziny autora (pionierów asymilacji). Młodość autora, lata szkolne w Charkowie, praca w przemyśle ceramicznym. Pierwsza wojna światowa w Łowiczu i Warszawie, autor pracował w Towarzystwie Pomocy Żydom Ofiarom Wojny. Internowanie w Niemczech. Okres międzywojenny - ogólne rozważania o syjonizmie, o chrztach Żydów. Sytuacja gospodarcza Polski międzywojennej, rola Żydów w gospodarce polskiej. Ucieczka autora do Łucka podczas kampanii wrześniowej i powrót do Warszawy. Sytuacja w getcie warszawskim, krytyka Żydowskiej Służby Porządkowej. Pobyt po tzw. aryjskiej stronie, pomoc życzliwych Polaków, szantaże, częste zmiany schronienia. Wyzwolenie, powrót do Łowicza.

Autor był przemysłowcem, właścicielem fabryk ceramicznych w Łowiczu i Boryszewie oraz współwłaścicielem fabryki sztucznego jedwabiu w Sochaczewie.

Maszynopis, s. 1-204, format: 290 x 210 mm, jęz. polski

Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego
ul. Tłomackie 3/5
00-090 Warszawa
tel. (48) (22) 827 92 21, fax: (48)(22) 827 83 72
secretary@jewishinstitute.org.pl
www.jewishinstitute.org.pl

(14, 15)

Książka pisana między 1952 a 1954 rokiem. Dokumentuje życie w warszawskim getcie od momentu jego powstania aż po ostatnie dni.
Jak wyglądało życie w getcie? Jakie organizacje działały, jak pomagały lub powinny były pomóc mieszkańcom getta? Jak to się stało, że tak wielu przetrwało żyjąc w tak strasznej izolacji? Michel Mazor szczegółowo opisuje zniknięcia getta z powierzchni ziemi.
Książka jest studium życia politycznego i socjalnego w warszawskim getcie.

(16)

Michał Weichert
1890-1967

bez tytułu

Część I. Kampania wrześniowa. Powstanie żydowskiej Komisji
Koordynacyjnej przy Stołecznym Komitecie Samopomocy Społecznej.
Początki okupacji niemieckiej w Warszawie, ukonstytuowanie się
Judenratu, łapanki do robót przymusowych, wyjazdy działaczy
żydow-skich
za granicę, przepisy uniemożliwiające Żydom działalność
gospodarczą.
Rozmowy auto-ra z władzami niemieckimi, powstanie i działalność
Żydowskiej Samopomocy Społecznej (ŻSS). Funkcjonowanie Judenratów i
Żydowskiej Służby Porządkowej (OD). Powstanie Na-czelnej Rady
Opiekuńczej, wybór władz ŻSS. Wspomnienie o J. Korczaku.
Wysiedlenie
Ży-dów z Krakowa na prowincję. Wybór autora na prezesa ŻSS,
organizacja
lokalnych ogniw ŻSS, pomoc dla więźniów obozów pracy. Zamknięcie
getta
warszawskiego. sytuacja prawna żydowskich placówek opieki
społecznej.
Organizacja opieki nad dziećmi, placówek higie-nicznych, kuchni
ludowych, schronisk dla uchodźców. Pośrednictwo ŻSS w kontaktach z
zagranicą, rozdział leków. Warunki życia w getcie warszawskim,
szmugiel
żywności, los przesiedleńców. Sylwetka A. Czerniakowa. Życie
kulturalne
w getcie. Warunki życia w get-cie krakowskim, sylwetki funkcjonariuszy
OD i konfidentów niemieckich. Współpraca z Ra-dą Główną
Opiekuńczą.
Sytuacja w gettach w Kielcach, Radomiu i Częstochowie. Sylwetki
warszawskich działaczy ŻSS. Podróż autora do Lwowa i Przemyśla,
sylwetka
L. Landaua.
Część II: Organizacja niemieckich przedsiębiorstw w gettach.
Problemy
finansowe ŻSS. Wy-siedlenia z getta krakowskiego do obozów zagłady,
starania autora o uchronienie pracowni-ków ŻSS. Likwidacja ŻSS (1
grudnia 1942 r.). Likwidacja getta krakowskiego, udział OD w ściganiu
ukrywających się Żydów. Informacja o przebiegu likwidacji gett w
Tarnowie, Rze-szowie, Bochni i Wieliczce. Pobyt autora w Warszawie
podczas wielkiej akcji likwidacyjnej latem 1942 roku. Informacja o
przebiegu likwidacji gett w Radomiu, Częstochowie i Lublinie. Warunki
życia w obozie w Płaszowie. Wznowienie działalności ŻSS pod nazwą
Centrali Po-mocy dla Żydów (Judische Unterstutzungstelle - JUS) w
marcu
1943 r. i jej funkcjonowanie do wiosny 1944 roku. Brak zakończenia
pamiętnika.

Autor był reżyserem teatralnym, podczas II wojny światowej
przebywał w
Warszawie i Kra-kowie pełniąc funkcję prezesa ŻSS. Od lata 1944 r.
do
wyzwolenia ukrywał się wraz z rodzi-ną. Po wojnie został potępiony
przez
opinię żydowską za prowadzenie działalności, która pomagała
władzom
hitlerowskim ukryć przed zagranicą rozmiary dokonanego ludobójstwa.
Aresztowany w 1945 r. pod zarzutem kolaboracji, został uniewinniony i
zwolniony z więzie-nia w 1946 roku. W 1957 r. wyjechał do Izraela.

(17)

Pamiętnik zawiera informacje o różnych aspektach życia w getcie
warszawskim: wewnętrzne więzienie w getcie, przymusowa dezynfekcja, działalność agentów gestapo (tzw. trzynastki) oraz przedsiębiorców Kona i Hellera, przesiedlenia ludności z prowincji, działalność komitetów domowych, rozwarstwienie społeczne ludności getta, szmugiel żywności, konfiskata futer, zmniejszanie granic getta, wystawy sztuki, przesiedlenie Cyganów do getta. Fragmenty o charakterze informacyjnym przeplatają się ze zbeletryzowaną narracją, poświęconą przeżyciom.

(18)

dokumenty z Archiwum Akt Nowych dotyczące getta warszawskiego

(24)

Reich, Marceli, relacja 301-400

(27)

Kapłan, Chaim Aron, Scroll of Agony. The Warsaw Diary, transl. from Hebrew and ed. by A. I. Katsh

(28, 37)

Czerniaków, Adam; Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego. 6 IX 1939 - 23 VII 1942

(29)

Wspomnienia Cywii Lubetkin, jednej z najwybitniejszych postaci żydowskiego ruchu oporu i powstania w getcie warszawskim, to zapis jej relacji z okresu okupacji. Po przyjeździe po wojnie do Palestyny, chcac by pamięć o wydarzeniach, w których brała udział, nie zaginęła, opowiadała na spotkaniach w kibucach o tym, jak zagłada przebiegała i co ludzie z jej środowiska czynili, by się jej - bez szans na zwycięstwo - przeciwstawić. Opis samego powstania w getcie jest główną i najbardziej wstrząsającą częścią wspomnień. Uznawane są powszechnie za jedno z najważniejszych źródeł do historii powstania.

(30)

Hartglas, Apolinary, Na pograniczu dwóch światów, wstźp i opr. J. Żyndul

(32)

Autor rozpoczyna pamiętnik od wspomnień z okresu I wojny światowej
(ewakuacja na Syberię i powrót przez Amerykę do kraju po rewolucji).
Następnie opisuje losy Żydów Warszawy podczas wojny, przeplatając
wspomnienia rozważaniami historiozoficznymi.
Mówi o oblężeniu Warszawy w 1939 roku, antyżydowskich rozporządzenia władz
okupacyjnych, przesiedleniach Żydów z prowincji do Warszawy, działalności
Żydowskiej Służby Porządkowej i agentów gestapo, warunkach życia w getcie,wielkiej akcji likwidacyjnej w 1942 r. Opisuje także Umschlagplatz, wyjaśnia na czym polega organizacja
szopów. Mówi o selekcjach pracowników szopu, także przywołuje opowieści uciekinierów z Treblinki. Autor z żoną przetrwał w szopie szczotkarskim, jego syn został
wywieziony. Autor opuścił getto i ukrywał się z żoną po aryjskiej stronie.
Pamiętnik był pisany w ukryciu. Autor wraz z żoną przeżył wojnę
(zarejestrował się jako Kalman Rotgeber). W 1945 r. przekazał pamiętnik
do Żydowskiej Komisji Historycznej w Warszawie.
Maszynopis, s. 1-215, format: 290 x 210 mm.
Odpis: maszynopis (dublet)
Publikacja: Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993, s. 424-425
(fragmenty); Karol Lewap, Pamiętnik z okresu okupacji, Kalendarz
Żydowski-Almanach, 1995-1996, s. 212-131 (fragmenty)

(35)

Tyszka, Leon; Sukcesy i klęski jednego życia

(38)

Kapłan, Chaim Aron; Scroll of Agony. The Warsaw Diary, transl. from Hebrew and ed. by A. I. Katsh

(39)

Landau, Ludwik, Kronika lat wojny i okupacjii, t. 1-3

(40)

Fischer, Ludwik, Raporty Ludwiga Fischera, gubernatora Dystryktu Warszawskiego 1939-1944, wyb. i opr. K. Dunin-W˛sowicz, M. Getter, J. Kazimierski, J.Kaźmierska

(41)

Ringelblum, Emanuel; Kronika getta warszawskiego wrzesień 1939 - styczeń 1943

(1) 52,58,156,164-165, (2) I, 197, (3) 245,247,248,271,272,285,, 304,307,326,328,329,330, (5) [221], (6) 18, (7) [s.62,, 124,, 138,, 139,, 157], (8) 184, 350, (9) 33, (11) 298,329, (12) 27, (13) 164, (14) 122, (15) 27-28,76, (16) s.17, (17) 9-10,11,38-39,47,84-86, (18) [27,, s., 1,10,, 49], (19) 116; Gut/Ż,53,80-81,, (20) str. 27, (21) 95, (22) 40,51,58, (23) 49,98,152, (24) III1p2, 301-5034, (25) s.81-82,139,140,164, (26) 56,200, (27) 177, (29) 31-32, 64, 166, (31) 118,119, (32) 96, (33) 41/s.2, II 25/2,50/3,64/3,70/3,82/3, 90/5, 120/3, III 1/2, 18/2, 69/2, 78/2, 83/2, 85/2, (34) 76, 121 p, (35) [51], (36) , str.30,40, cz.2 str.5, 33, 38-40 53, 55, 73-75,79-111, (37) prawie wszystkie, (39) I, 568, 780-785, (41) [58,p,188,261,293,, 352], (42) ., str.85, (43) 54a-55