Given name: Jan (Jehoszua, Jozua, Jozue) Family name: Oberleder
- NO
- Male
- Jan (Jehoszua, Jozua, Jozue)
- Oberleder
- Szczepan Kalinowski
- 1883-06-30
- 1962
- Kraków
- Yes
- Not in Warsaw
- Kraków
- Warszawa – ul. Narbutta, Lwów, Milanówek, Wrocław, Warszawa – ul. Św. Andrzeja Boboli (od lat 60-tych XX w. do 2002 – ul. Chodkiewicza)
- Jewish
- good
- higher
- on surface
- money
- other danger, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out
-
Syn Manaszesa i Ruchel z Salzbergów, ojciec Ludwiki Oberleder, ochrzczony w 1883. Przedsiębiorca, architekt, prowadzi dużą firmę budowlaną w Krakowie. Buduje kamienice, gmachy publiczne. W 1912 w Przemyślu bierze ślub z Dziunią Neuberg. Na początku lat trzydziestych zostaje zmuszony do zamiany imienia „Jan” w nazwie firmy na „Jehoszua” (vel Jozua). W domu mówi się po polsku. Młodsza córka Ludwika kończy prywatne liceum im. Królowej Jadwigi. Po jej maturze, w 1938, Oberlederowie przeprowadzają się do Warszawy. Ich starsza córka kończy AWF. Ludwika zdaje na Politechnikę, nie dostaje się. Kiedy Dziunia proponuje Janowi przed wojną wyjazd do Ameryki, ten nie chce zostawiać Polski; jest wielkim patriotą. Po wybuchu wojny Oberlederowie próbują uciekać na wschód, gubią się i na pewien czas rodzina się rozdziela – Jan dociera do Lwowa, jego żona z córkami wracają do Warszawy. Kontaktuje się z nimi dawny pracownik firmy Jana Oberledera, dzięki niemu sprzedają zyskownie materiały budowlane, zgromadzone na budowach, prowadzonych wcześniej przez firmę. Matka Ludwiki znajduje z córkami bezpieczne schronienie w Milanówku. Jan Oberleder dociera do Milanówka po wybuchu wojny między Rosją, a Niemcami. Kiedy Ludwika przynosi do domu aparat radiowy, otrzymany od kolegi z konspiracji, Jan prowadzi nasłuch i robi notatki, rozprowadzane później po Milanówku. Cała rodzina zrzuca się co miesiąc na haracz dla szantażystów, syna przyjaciela Jana (Żyda) i jego narzeczonej, Ukrainki. Po wojnie okazuje się, że sąsiedzi wiedzieli powszechnie, że Oberlederowie są Żydami.
- Poles operations, underground activity, housing, help, blackmail, private/everyday life
- atmosphere , humour, other help, Polish underground movement , contacts with other Jews , costs, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , material help , outside of Warsaw, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
-
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jozue_Oberleder
-
Related sources:
- Str. 8
-
Related people:
-
Nieznane
Zosia
(Acquaintance)
Narzeczona jednego z siostrzeńców Dziuni Oberleder, matki Ludwiki. Przyjeżdża do Milanówka razem z grupą krewnych Ob...
-
Oberleder
Dziunia (Fani)
(wife)
Pochodzi z całkowicie zasymilowanej rodziny, córka Mariem i Maurycego Neubergów. Mieszka w Krakowie, gdzie jej mąż,...
-
Pilecki
Leszek
(Stranger)
Znajomy Ludwiki Oberleder, przyjaźnią się, pracują oboje w CDSJ. Mieszka w Milanówku z babcią, rodzice nie żyją. Wci...
-
Oberleder
Ludwika (Wisia)
(daughter)
Ludwika Oberleder, rocznik 1920, z zamożnej krakowskiej rodziny, ojciec – Jehoszua (Jan) Oberleder ma dużą firmę bud...
-
Nieznane
Perusia
(Acquaintance / Blackmailer)
Ukrainka, narzeczona syna przyjaciół Oberlederów. Perusia szantażuje ciotkę Ludwiki Oberleder; tłumaczy, że oni takż...
-
Nieznane
Narzeczony Perusi
(Acquaintance / Blackmailer)
Syn przyjaciół Oberlederów. Jego rodzice zgłaszają się do Jana Oberledera z prośbą o pomoc. Przyjaciółka Oberlederów...
-
Zosia (vel Lusia)
(Acquaintance)
Poznaje Dziunię, matkę Ludwiki Oberleder przed wojną, na lekcjach francuskiego. Mieszkają blisko siebie, zaprzyjaźni...
Related events:
- Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej Dziunia Oberleder chce ścią... 1941 (Help / one-off/short-lasting / long-lasting / housing/hiding place / documents / Independent Jewish actions ) ,
- Ludwika Oberleder pracuje w Milanówku w CDSJ, przyjaźni się z inny... (other help / Independent Jewish actions ) ,
- Siostra Dziuni Oberleder dostaje anonimy z żądaniem pieniędzy. Obf... (Help / Blackmail/"Szmalcowanie" / housing/hiding place / documents / at home / Danger) ,
-
Nieznane
Zosia
(Acquaintance)
-
Geolocation assigned automatically. Currently verifying map location.