Given name: Dziunia (Fani) Family name: Oberleder
- NO
- Female
- Dziunia (Fani)
- Oberleder
- Neuberg
- Kalinowska, Piekarzewska
- 1890-00-00
- Sambor
- Yes
- Not in Warsaw
- Kraków
- Warszawa – ul. Narbutta, ul. Słoneczna, Ulrychów, Milanówek, Wrocław, Warszawa – ul. Św. Andrzeja Boboli (od lat 60-tych XX w. do 2002 – ul. Chodkiewicza)
- Jewish
- good
- on surface
- valuables, money
- delation/denunciation, other danger, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out
-
Pochodzi z całkowicie zasymilowanej rodziny, córka Mariem i Maurycego Neubergów. Mieszka w Krakowie, gdzie jej mąż, Jehoszua (Jan) Oberleder, architekt, ma dużą firmę budowlaną; w domu mówi się po polsku. Jej córka Ludwika kończy prywatne liceum im. Królowej Jadwigi. Po jej maturze, w 1938, Oberlederowie przeprowadzają się do Warszawy. Ludwika zdaje na Politechnikę, nie dostaje się. Po wybuchu wojny Oberlederowie próbują uciekać na wschód, gubią się i na pewien czas rodzina się rozdziela – Jan dociera do Lwowa, jego żona z córkami wracają do Warszawy. Kontaktuje się z nimi dawny pracownik firmy Jana Oberledera, dzięki niemu sprzedają zyskownie materiały budowlane, zgromadzone na budowach, prowadzonych wcześniej przez firmę. Zmieniają kilka razy adres, dzięki pomocy przyjaciółki wyrabiają aryjskie dokumenty; matka Ludwiki nie chce iść do getta, handluje jednak modną bielizną, produkowaną w getcie. Znajduje z córkami bezpieczne schronienie w Milanówku. Rodzina wspiera budżet rodzinny sprzedając biżuterię pani Oberleder. Jan Oberleder dociera do Milanówka; po wojnie okazuje się, że sąsiedzi wiedzieli powszechnie, że Oberlederowie są Żydami. W latach 1945 – 1950 Oberlederowie mieszkają we Wrocławiu, w 1950 przeprowadzają się do Warszawy. Matka Ludwiki Oberleder mieszka w Warszawie, pod koniec życia opiekuje się nią Basia, dawna znajoma z Milanówka. Umiera w wieku 93 lat.
- administrative, denunciation , Poles operations, housing, help, work, private/everyday life
- antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, hosts, commerce, other help, Polish underground movement , contacts with other Jews , costs, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , help from Jews, material help , outside of Warsaw, work, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
-
Related sources:
- Str. 8
-
Related people:
-
Właściciel domu z Narbutta
(Neighbor)
We wrześniu Oberlederowie opuszczają swoje mieszkanie, pakując najpotrzebniejsze rzeczy, ruszają na wschód. Przerywa...
-
Dozorczyni z Narbutta
(Neighbor / Denouncer)
Nęka rodzinę Oberlederów, o których wszyscy wiedzą, że są Żydami. Dozorczyni odgrywa ważną rolę w kamienicy. Brama j...
-
Pracownik Jana Oberledera
(Acquaintance / Aider )
Zgłasza się do Dziuni, matki Ludwiki Oberleder. Jest pracownikiem firmy budowlanej jej męża, Jana Oberledera. Twierd...
-
Zosia (vel Lusia)
(Friend / Aider )
Poznaje Dziunię, matkę Ludwiki Oberleder przed wojną, na lekcjach francuskiego. Mieszkają blisko siebie, zaprzyjaźni...
-
Oberleder
Irena (Ruth)
(daughter)
Rocznik 1915, pochodzi z Krakowa, z rodziny zasymilowanej, zamożnej, jej ojciec, Jan Oberleder, architekt, ma dużą f...
-
Poznaniacy, sąsiedzi z Milanówka
(Neighbor)
Mieszkają w jednej willi z Oberlederami, nie wiedzą, że to Żydzi. Są przesiedleńcami z poznańskiego, w łazience, któ...
-
Oberleder
Jan (Jehoszua, Jozua, Jozue)
(husband)
Syn Manaszesa i Ruchel z Salzbergów, ojciec Ludwiki Oberleder, ochrzczony w 1883. Przedsiębiorca, architekt, prowadz...
-
Nieznane
Zosia
(Acquaintance)
Narzeczona jednego z siostrzeńców Dziuni Oberleder, matki Ludwiki. Przyjeżdża do Milanówka razem z grupą krewnych Ob...
-
Nieznane
Basia
(Acquaintance / Aider / Collaborator)
Ma kilkanaście lat, kiedy w czasie okupacji pracuje jako pomoc u Dziuni Oberleder, matki Ludwiki Oberleder. Oberlede...
-
Oberleder
Ludwika (Wisia)
(daughter)
Ludwika Oberleder, rocznik 1920, z zamożnej krakowskiej rodziny, ojciec – Jehoszua (Jan) Oberleder ma dużą firmę bud...
-
nieznane
Syn sąsiadów Oberlederów
(Acquaintance / Neighbor / Aider )
Jego rodzice i dziadkowie zajmują połowę willi w Milanówku. W drugiej części mieszkają Oberlederowie. Sąsiedzi Oberl...
-
Burmistrz Milanówka
(Stranger)
Ludwika Oberleder przyznaje się sąsiadowi, że dostali anonim sugerujący, że są Żydami. Sąsiad, oburzony zabiera Ludw...
Related places:
-
Narbutta
W 1939 Ludwika Oberleder wraca z matką i siostrą do Warszawy po ucieczce na wschód.
-
Puławska 28
Ludwika Oberleder z matką i siostrą uciekają z Ulrychowa, znajdują schronienie u przyjaciółki matki.
-
Milanówek
Ludwika Oberleder z matką i siostrą znajduje mieszkanie w Milanówku.
Related events:
- Ludwika Oberleder wraca z matką i siostrą do Warszawy, po przerwan... 1939-10-15 (Help / one-off/short-lasting / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Do matki Ludwiki Oberleder zgłasza się były pracownik firmy budowl... (Help / one-off/short-lasting / finance/money / other help) ,
- Ludwika Oberleder z matką i siostrą uciekają z Ulrychowa, znajdują... 1940 (Help / free of charge / one-off/short-lasting / long-lasting / housing/hiding place / documents) ,
- Ludwika Oberleder z matką i siostrą przeprowadzają się do domu w M... 1940 (Help / long-lasting / housing/hiding place / Independent Jewish actions ) ,
- Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej Dziunia Oberleder chce ścią... 1941 (Help / one-off/short-lasting / long-lasting / housing/hiding place / documents / Independent Jewish actions / helping other Jews ) ,
- Oberlederowie i ich krewni (17 osób z Sambora) mieszkają w Milanów... 1941 (Help / long-lasting / other help / Independent Jewish actions ) ,
- W przeddzień ślubu siostry Oberlederowie dostają anonim, mają się... (Help / Blackmail/"Szmalcowanie" / one-off/short-lasting / at home / Danger) ,
-
Właściciel domu z Narbutta
(Neighbor)
-
Geolocation assigned automatically. Currently verifying map location.