Ostatni wielki "chrzest" [wymyślanie...

  • NO

  • Ostatni wielki "chrzest" [wymyślanie danych (imię, nazwisko, miejsce urodzenia, zawód itp.) koniecznych do wyrobienia dokumentów dla Żydów, często jedynie na podstawie nadesłanych zdjęć]. Dotyczył trzydziestu dziewięciu osób z obozu Poniatowa. Dla części mężczyzn - przepustki kolejowe. Dla kilkorga dzieci-autentyczne legitymacje szkolne. Teodor Pajewski przywiózł je i i doręczył w nocy przez druty, a nad ranem [3 września 1943] wszystkich wymordowano.

  • 1943-09-03
  • kilka tygodni przed zlikwidowaniem obozu w Poniatowej
  • underground activity, death
  • children, Jewish underground movement , outside of Warsaw, with Aryan documents

  • Autorka rozpoczęła pisanie 5 stycznia 1944 roku, a ostatni wpis pochodzi z 14 stycznia 1945 roku. Dziennik zapisany został w dziesięciu zwykłych, szkolnych zeszytach w kratkę. Powstawał nieregularnie. Bermanowa sięgała po pióro zapewne tylko wtedy, gdy znalazła wolną chwilę i kiedy starczało jej siły.
    Kolejne zapisy, skrupulatnie datowane, prowadzone w języku polskim powstawały najpierw w okupowanej Warszawie ("w ukryciu"), potem w okup[owanej stolicy ("wolnej"), jeszcze później (znów "na aryjskich papierach") w kilku podstołecznych miejscowościach. Najstarsze opisane wydarzenie miało miejsce podczas Kampanii Wrześniowej 1939, ostatnie - trzy dni przed wyzwoleniem Warszawy (17 stycznia 1945).

  • 67

  • Wszytskie fotografie Basia Berman zachowała w archiwum odbitek.

  • Related people:

    • Pajewski Teodor

      A Pole. A railway worker. In March 1943, he led Rachela Auerbach to the "Aryan side" from his workplace at...

    • Temkin-Bermanowa Basia

      She was brought up in an 'ordinary Jewish family' (for two generations in Warsaw). She studied social sciences, psyc...