Given name: Eliasz Family name: Rothner
- NO
- Male
- Eliasz
- Rothner
- Rottner, Edward Rothman, Stanisław Glac
- 1898-03-08
- Stryj
- Yes
- Not in Warsaw
- Kraków, Lwów
- szpital św. Ducha, szpital św. Rocha, Grodzisk
- Jewish
- higher
- other
- money
- delation/denunciation, other danger
-
Eliasz Rothner, absolwent filozofii, urzędnik, przyjeżdża ze Lwowa do Warszawy 8 czerwca 1943. Ma dokumenty aryjskie. Liczy na wsparcie znajomych Żydówek – Neiderowej i Rozenkrancowej. Obie mają aryjskie dokumenty i pracują jako służące u Niemców. 1 lipca ’43 Rothner zostaje napadnięty w Alejach Jerozolimskich, złodziej okrada go i puszcza go wolno. Dzień później Rothner spotyka w tramwaju tego samego złodzieja; ucieka, wyskakuje z tramwaju i łamie nogę. Jedzie rikszą do szpitala św. Ducha.
Złamanie okazuje się niezbyt skomplikowane; Rothner jest zadowolony, że znajdzie schronienie w szpitalu na dwa miesiące. Ordynator Ładyński i dr Bartkiewicz mają umieścić złamaną nogę na wyciągu. Zauważają, że Rothner jest obrzezany. Zostaje „niechcący” zraniony, rana goi się potem 3 miesiące. W czasie regulowania pozycji łóżka z wyciągiem noga zostaje wadliwie wygięta, czego nie poprawia żaden lekarz. Następnie przeprowadzane są niezbyt starannie rozmaite zabiegi. Rothner przekazuje Bartkiewiczowi 100 złotych (więcej nie ma), ten przyjmuje je niechętnie, radząc ironicznie, by Rothner zapłacił ordynatorowi.
Neiderowa przynosi pieniądze od „aryjskiej żony”, z którą Rothner jest rozwiedziony. Lekarz, który go prowadzi, dr Zachwiej, dostaje odtąd co tydzień 500 złotych, a do końca września w sumie ok. 4000 złotych. Jednak Rothner cierpi katusze z powodu problemów z pielęgnacją i niedbałym leczeniem nogi. Cierpi na silne bóle, krzyczy po nocach, pomaga mu dyżurująca w nocy pielęgniarka.
Wraca temat jego żydowskiego pochodzenia, pielęgniarz i posługaczka dopytują się, czy jest Żydem. Posługaczka dostaje pieniądze.
Noga zrasta się krzywo, jest przez lekarza powtórnie złamana. W międzyczasie Rozenkrancowa dowiaduje się, że ordynator oddziału chirurgicznego w szpitalu św. Rocha, dr Starzewski „robi interesy z Żydami”. Płacą za kartę przyjęcia do szpitala 500 złotych i przewożą Rothnera do św. Rocha. Tam doznaje wielu upokorzeń ze strony antysemitki, siostry Katarzyny. Leży zaniedbany, lekarze zmieniają koncepcje leczenia, wydaje się, że głównie zależy im na opłatach. Pieniądze dostarczane są przez byłą żonę Rothnera, Neiderową i Rozenkrancową.
19 lipca 1944 znajoma, poznana przypadkowo w szpitalu, Aniela W. przewozi go do szpitala Dzieciątka Jezus. Prawdopodobnie po wybuchu Powstania jest stamtąd ewakuowany do Grodziska. Tam doczekuje wkroczenia Armii Czerwonej i Wojska Polskiego. Jego stan nieco się poprawia, jednak może chodzić wyłącznie o kulach, ma chronicznie nie gojące się rany, złamana noga jest krótsza o 5 centymetrów.
- Poles operations, help, blackmail, "szmalcownictwo", private/everyday life
- antisemitism, atmosphere , illness, monastery/church, communication, contacts with other Jews , costs, long-lasting help, financial assistance, individual help , one-off help, help from Jews, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
-
Eliasz Rothner po wojnie używał nazwiska Edward Konstanty Rudnicki, a także Stanisław Edward Głac. Widnieje w katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Zatrudniony był w MBP w latach 1945 - 1951.
We wspomnieniach Blanki Rosenberg występuje jako Edward Rothman (z aryjskimi papierami: Stanisław Glac).
-
Related people:
-
Szmalcownik
NN
(Stranger / Blackmailer)
Zaczepia Rothnera w Alejach Jerozolimskich. Wciąga go do bramy, dokonuje „obdukcji”, okrada Rothnera i puszcza go wo...
-
Bartkiewicz
NN
(Stranger)
Dr Bartkiewicz bada Rothnera po przywiezieniu do szpitala św. Ducha; widzi, że jest obrzezany. Rzekomo przez przypad...
-
Ładyński
NN
(Stranger)
Ordynator w szpitalu św. Ducha. Bada Rothnera razem z doktorem Bartkiewiczem. W czasie badania lekarze zauważają, że...
-
NN
Siostra Maria
(Stranger / Aider )
Świecka pielęgniarka, pracująca w szpitalu św. Ducha. Rothner wspomina ją z wdzięcznością, jako osobę współczującą i...
-
Zachwiej
Eugeniusz
(Aider )
Lekarz, który przejmuje opiekę nad Rothnerem w szpitalu św. Ducha po powrocie z urlopu. Przyjmuje pieniądze, które p...
-
NN
Pielęgniarz Adam
(Aider )
Pielęgniarz Adam pracuje w szpitalu św. Ducha, „posłużny i energiczny (…) stały nocny dyżurny”. Dopytuje się Rothner...
-
NN
Posługaczka Ludwika
(Aider )
Zmusza półprzytomnego z bólu Rothnera, żeby przyznał się do żydowskiego pochodzenia. Pyta w sposób „nieobraźliwy lec...
-
NN
Żona Rothnera
(wife)
Rothner rozwiódł się z żoną we wcześniejszym okresie czasu, zanim znalazł się w Warszawie. Pomaga mu ona jednak fina...
-
Neiderowa
NN
(Acquaintance / Aider )
Znajoma Rothnera, mieszka w Warszawie, ma aryjskie dokumenty. Pracuje jako służąca u Niemców. Unika napadu szmalcown...
-
Starzewski
NN
(Stranger)
Ordynator oddziału chirurgii w szpitalu św. Rocha. Przyjmuje Rothnera, po wniesieniu opłaty 500 złotych za kartę prz...
-
Nieznane
Siostra Katarzyna
(Acquaintance)
Sprawuje bezpośrednią władze nad pacjentami na oddziale chirurgicznym szpitala św. Rocha. Pobożna hipokrytka i antys...
-
Rozenkrancowa
NN
(Acquaintance)
Znajoma Rothnera, mieszka w Warszawie, ma aryjskie dokumenty. Pracuje jako służąca u Niemców. 30.09.1943 przewozi Ro...
-
Nieznane
Posługacz Władek
(Acquaintance)
Nie chce się zajmować Rothnerem, „wywodząc przed pacjentami, że on tu nie po to, by pielęgnował Żyda.” Bierze natomi...
-
Wiechno
Wojciech
(Acquaintance)
Zastępuje ordynatora w szpitalu św. Rocha. Odmawia przyjęcia pieniędzy. Nie interesuje się leczeniem Rothnera, jako...
-
Komornicki
Nieznane
(Acquaintance)
Lekarz na oddziale chirurgii w szpitalu św. Rocha. Zaczyna się zajmować Rothnerem w lutym 1944. Zachowuje się sadyst...
-
Nieznane
Aniela W.
(Acquaintance / Aider )
„Milosierna kobieta”, którą Rothner poznaje w szpitalu św. Rocha. Przewozi go 19 lipca ’44 do szpitala Dzieciątka Je...
-
Rosenberg
Blanca
(Friend / Aider )
Blanka Rosenberg, z d. Nebenzahl, ur. 1913 w Gorlicach, córka Eliego i Elenore. Miał trzech młodszych braci. W 1936...
-
Najder Rosenbloom
Matylda Mati (Maria)
(Friend / Aider )
Maria Rosenbloom, z domu Hirsch, po pierwszym mężu Najder, urodzona 26.12.1918 w Kołomyi. Córka Samuela i Pepi z d....
Related places:
-
Aleje Jerozolimskie
Za Rothnerem i Neiderową idzie dwóch szmalcowników. Jeden z nich okrada Rothnera.
- Unknown
-
Jagiellońska 28
Szpital św. Ducha na początku wojny mieścił się na ul. Elektoralnej 12. Po zniszczeniu budynku, w latach 1940-41 zos...
-
Krakowskie Przedmieście 24
Szpital św. Rocha, w którym leży Eliasz Rothner, doznając wielu cierpień i objawów antysemityzmu.
-
Plac Trzech Krzyży
Na Placu Trzech Krzyży Blanca Rosenberg umówiła się z przyjacielem ze Lwowa, Edwardem Rothmanem.
Related events:
- Rothner i Neiderowa zauważają, że śledzi ich dwóch mężczyzn. Rozdz... 1943-07-01 (Blackmail/"Szmalcowanie" / in the street) ,
- Rothner jedzie tramwajem. Zauważa człowieka, który okradł go poprz... 1943-07-02 (Independent Jewish actions / Danger) ,
- Rothner zostaje przyjęty do szpitala św. Ducha; złamanie okazuje s... 1943-07-02 (Help / Danger) ,
- Opiekę nad Rothnerem przejmuje dr Zachwiej, który 20.07 wrócił z u... 1943-07-20 (Help / Blackmail/"Szmalcowanie" / finance/money / emergency help / Danger) ,
- Rozenkrancowa stara się przenieść Rothnera do innego szpitala. 30.... 1943-09-30 (Help / paid / Danger) ,
- Każda czynność pielęgnacyjna w szpitalu św. Rocha wymaga pieniędzy... 1943 (Help / paid / Danger) ,
- Rothner poddawany jest kolejnym operacjom, koniecznym z powodu inf... 1944 (Help / one-off/short-lasting / emergency help) ,
- W połowie 1943 r. do Warszawy przyjechał przyjaciel Blanki Rosenbe... 1943 (Help / long-lasting / emergency help / other help) ,
-
Szmalcownik
NN
(Stranger / Blackmailer)