Given name: Helena Family name: Adelberg

Znajoma Very Neuman z getta. Pracowały razem w szopie Toebbensa, gdzie byli też synowie Heleny Ryszard i Witold. Mąż Heleny, Julian, był po stronie aryjskiej, jej synowie też wyszli z getta. Helena wyskoczyła z pociągu do Treblinki i dołączyła do nich. Tylko ona przeżyła wojnę.

https://tvn24.pl/magazyn-tvn24/nikt-na-podworku-nie-wyzywal-mnie-od-zydow,174,2985

Helena Adelberg, która w czasie okupacji nazywała się Zofia Waśkiewicz. Wcześniej z mężem prowadziła znany kantor w Alejach Jerozolimskich. Miała dwóch synów, którzy ukrywali się, a mimo to byli w konspiracji. Obaj zginęli. Podobnie jak jej mąż, który w przeciwieństwie do synów bardzo się bał i nie wychylał się z mieszkania. Miał bardzo dobry aryjski wygląd, ale żydłaczył. Za to Aldelbergowa chodziła po ulicy jak przed wojną: elegancka, w modnym kapeluszu. Miała w nosie Niemców. Jak podchodził do niej na ulicy szmalcownik, mówiła: "Chodźmy, chodźmy na gestapo! Zobaczymy, czy jestem Żydówką". I ten się wycofywał. Kiedy jeszcze było to możliwe, często wychodziła z getta. Szykowała się, by opuścić je na stałe, gdy Niemcy zamierzali je zamknąć. Nie zdążyła. Trafiła do transportu. Udało jej się uciec z transportu. Wydostała się przez małe okienko wagonu. Wyskakując, zraniła się w głowę i złamała obojczyk, a mimo to dotarła na piechotę do najbliższej wsi. Tam spotkała przemytników. Napiła się z nimi bimbru i poprosiła, żeby zabrali ją do Warszawy. Dotarła na Żoliborz do mieszkania Abramow-Newerlych. Opatrzył ją doktor Zenon Kanabus. Był znakomitym chirurgiem. O nic nie pytając, złożył jej obojczyk, opatrzył ranę i nie wziął pieniędzy. Helena Adelberg brała udział w powstaniu warszawskim. Zmarła 23.01.1990 r.

zob. https://genealogyindexer.org/view/193940W/47/Adelberg

zob. https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/helena-adelberg,1056.html