Given name: Emanuel Family name: Singer

  • NO
  • Male
  • Emanuel
  • Singer
  • Jan Panasiuk, Stanisław Borzęcki, Jan II, Henryk
  • Nieznana
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Lwów
  • Rzeszów, Chełm, Choszczówka
  • Jewish
  • good
  • higher
  • on surface
  • delation/denunciation, other danger, recognition

  • Emanuel Singer przed wojną mieszka we Lwowie. We wrześniu 1939 zostaje zmobilizowany, walczy krótko w kampanii wrześniowej, dostaje się do niewoli. Zostaje osadzony w Stalagu IA Stablack (Stabławki), po pewnym czasie przewieziony zostaje do Stalagu II B. W obydwu obozach obserwuje gorszą sytuację Żydów. Po 4 miesiącach w kolejnym obozie, w 1941ucieka, sprzedaje obrączkę, mieszka 4 miesiące w Rzeszowie. Przenosi się do Chełma. Wysyła 2 Polaków po żonę i syna, do Lwowa. Lokuje ich u Polaka, z którym współpracuje (Leon Jastrząb). Następnego dnia sąsiadka, Polka, sprowadza gestapo, jednak żona Singera ma fałszywe dokumenty, zostawiają ją w spokoju.

    1942 Singer jedzie do Lwowa, zabiera część dobytku, wyrabia sobie aryjskie dokumenty, wyjeżdża do Warszawy. Sprowadza do siebie żonę i syna. Mieszkają w Choszczówce.

    W Warszawie Singer współpracuje z AK. Dzięki wspólnym znajomym poznaje kapitana Wojska Polskiego i ziemianina, Stanisława Lubczyńskiego. We wrześniu 1942 Lubczyński wciąga Singera i troje innych Żydów do pracy w konspiracji. Jest dowódcą grupy specjalnej, złożonej z trzech oddziałów. Singer dostaje nowe  fałszywe dokumenty, wystawione na oryginalnych blankietach: m.in. zaświadczenie, że jest urzędnikiem przy rządzie Generalnej Guberni, a także urzędowe pismo dla policji, z prośbą udzielenia wszelkiej pomocy.

    Grupa Singera zajmuje się odbieraniem zrzutów z angielskich samolotów: broni, amunicji, środków wybuchowych, dolarów i poczty dla Delegatury Rządu w Warszawie. Materiały ze zrzutów rozwożą do magazynów, rozmieszczonych w całej Warszawie. Praca ta wiąże się z dużym ryzykiem i wymaga stalowych nerwów. W czasie Powstania Singer jest ranny, dostaje się w ręce Niemców. Wykorzystuje jednak po raz kolejny swoje dokumenty służbowe, uwalniają go na Pradze. Przedostaje się do Choszczówki. Po wkroczeniu Rosjan wyjeżdża do Chełma Lubelskiego, obawiając się prześladowań NKWD wobec członków AK.

  • administrative, Germans operations, Poles operations, underground activity, help, private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, contacts with other Jews , one-off help, with Aryan documents , acquaintances
  • str. 42