Na ulicy Niskiej młoda kobieta żydowska błagał...

Na ulicy Niskiej młoda kobieta żydowska błagała nas [strażaków] - pisze autor relacji - o pomoc i ratunek dla jej ojca, który został przygnieciony blokiem ze skruszonego muru. "Ojciec był do połowy pod ciężkim zwałem muru - górna połowa ciała była wolna. Zaklinał nas na wszystkie świętości, abyśmy go ratowali od niechybnej śmierci. Zabraliśmy się do roboty. Toporkami strażackimi usiłowaliśmy rozwalić gruz. Odgłos uderzeń zwabił Niemców, którzy przypuszczali, że jesteśmy powstańcami żydowskimi, bądź szabrownikami. W jednym i drugim wypadku czekała nas śmierć. Postawili nas pod ścianą. Po wylegitymowaniu nas i po stwierdzeniu w Elektr. Warsz. w jakim celu jesteśmy w getcie, zostaliśmy uwolnieni z tym jednakże, że uprzedzili nas, że nie ominie nas kula, o ile nas przyłapią ponownie na tego rodzaju czynności. Mężczyzna żydowski został z miejsca zabity. Córka znikła w ruinach. Więcej jej nie widziałem".

Źródło pisane po polsku, przełożone na jidysz. Rękopis i maszynopis polski, maszynopis tłumaczenia w jidysz (dotyczy tylko powstania w getcie, a nie dalszej działalności). Do tłumaczenia w jidysz dołączona krótka notka o Świętochowskim, opisująca jego działalność w czasie i po powstaniu w getcie. Zeznanie złożone przed pracownikami ŻIH, w dniach 10-14 stycznia 1950 roku. Do relacji dołączono odpis oświadczenia podpisanego przez Halinę Bełchatowską i Renatę Tylbor, stwierdzającego, że Władysław Świętochowski ma wiele zasług w pomaganiu Żydom, był łącznikiem ŻOB oraz przechowywał w swoim mieszkaniu w sumie pięcioro Żydów.

<b>Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego</b>
ul. Tłomackie 3/5
00-090 Warszawa
tel. (48) (22) 827 92 21, fax: (48)(22) 827 83 72
<a href=\\\\\\\"mailto:secretary@jewishinstitute.org.pl\\\\\\\">secretary@jewishinstitute.org.pl</a>
<a href=\\\\\\\"http://www.jewishinstitute.org.pl\\\\\\\">www.jewishinstitute.org.pl</a>