Imię: Feliks Nazwisko: Płoski
- NIE
- Mężczyzna
- Feliks
- Płoski
- Adolf Werksztel
- Feliks Płoski
- 1914-11-27
- Warszawa
- Tak
- Z Warszawy
- Stare Miasto
- Wilcza 55
- Wielka (getto); Mostowa 4; Mariensztat 13/15;
- Żyd
-
Syn Rozalii z domu Lewińskiej i Szaji Daniela Werksztela. Ojciec, chorowity, przed wojną pracował dorywczo, był przekonań lewicowych, ale chodził do bóżnicy na Pięknej. Matka należała do Bundu, brała udział w strajkach, pracowała jako ekspedientka i utrzymywała cały dom. Miał o siedem lat młodszą siostrę Marylę. Chodził do gimnazjum humanistycznego na Pięknej 38. Nie należał do żadnej organizacji. Nie poszedł na studia ze względów finansowych. Po szkole zaczął pracę w sklepie fabrycznym firmy Poznańskiego (Marszałkowska 118), sklep był czynny do marca 1940 r. Wiosną 1939 r. poznał Stanisławę Dentkiewicz, mężatkę, starszą o 10 lat, w której się zakochał. Po wybuchu wojny został zmobilizowany do 30 Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich w Cytadeli, brał udział w obronie Warszawy. Zdemobilizowany w październiku, wrócił do domu. Poszedł z rodziną do getta, zamieszkali na Wielkiej. Wyszedł z getta w końcu listopada 1940 r. i zamieszkał na Mostowej 4, u Stanisławy i Jana Dentkiewiczów. Kończąc pracę w sklepie, kupił towar za wszystkie oszczędności, później sprzedał ten towar i dał pieniądze Stanisławie Dentkiewicz. Za te pieniądze, latem 1942 r., Stanisława kupiła mieszkanie na ul. Mariensztat 13/15., gdzie się przenieśli. Czesław Wiśniewski, kolega szkolny, który pracował w ewidencji ludności, załatwił mu kartę zameldowania w Jazgarzewie, na nazwisko Feliks Płoski. A na podstawie tej karty, Stefan Świętochowski, który też pracował w ewidencji w Warszawie, załatwił mu kenkartę. Adolf/Feliks swobodnie poruszał się po ulicach. Ze Stanisławą jeździł na szmugiel w lubelskie (Łopoczno, Kaliszany). Zawozili odzież, firanki, lampki, baterie. Kupowali tytoń Wirginia, który ubijali w jak najmniejsze pakunki. Płynęli statkami po Wiśle, opłacona załoga chowała towar w specjalne skrytki. Niebezpiecznie było w Dęblinie, jedynie tam były kontrole niemieckie. W sierpniu 1941 r. wyszli z getta rodzice. Zatrzymali się na Mariensztacie u Dentkiewiczów. Po trzech dniach, popłynęli statkiem do Kazimierza nad Wisłą, do państwa Dunia, u których przed wojną wynajmowali pokój na letnisko. Matka była w złym stanie psychicznym, panicznie bała się mundurów niemieckich. Nie wytrzymała napięcia i po tygodniu rodzice wrócili do Warszawy. Proponował im żeby zostali po stronie aryjskiej, ale matka się nie zgodziła, wróciła do getta, razem z mężem. Zmarł ojciec. Stanisława Dentkiewicz przechodziła do getta przez strych na Franciszkańskiej i zanosiła matce Adolfa tytoń. Rozalia robiła papierosy i sprzedawała, żeby miała za co żyć. Ale była już słaba, podkradali jej chleb, który kupowała. Zmarła dwa miesiące po mężu. Latem 1942 r. wyszła z getta siostra Maryla. Zaczęła pracę jako pokojówka w hotelu dla Niemców. Później zamieszkała na Matejki 5. Ostatni raz widzieli się, siostra z bratem, przed południem 1 sierpnia 1944 r. Nie wiadomo jak zginęła. W czasie powstania warszawskiego nie wychodził z mieszkania. 9 sierpnia Niemcy otoczyli budynki i wszystkim kazali wyjść. Potem, w kolumnie, na dworzec i pociągiem do Pruszkowa. Stamtąd trafił do Oświęcimia-Brzezinki, później do innych obozów. Oswobodzili go Francuzi. Trafił do Mirenberga. Potem na dwa, trzy tygodnie trafił nad jezioro Bodeńskie, na wypoczynek. Na jesieni 1945 r. był w obozie dla uchodźców, w Weingarden, do kwietnia 1946 r. Wrócił do Polski.
-
Powiązane źródła:
-
Powiązani ludzie:
-
Werksztel
Maryla
(rodzeństwo)
Córka Rozalii z domu Lewińskiej i Szai Daniela Werksztela. Miała o siedem lat starszego brata Adolfa (Feliks Płoski)...
-
Werksztel
Szaja Daniel
(ojciec)
Syn Szajndli i Herszena Werksztela. Ojciec miał sklep z artykułami rymarskimi na Sosnowej. Ożenił się z Rozalia Lewi...
-
Werksztel
Rozalia
(matka)
Córka Ryfki Lewińskiej, żona Szai Daniela Werksztela, matka Adolfa (Feliks Płoski) i o siedem lat młodszej Maryli. J...
-
Dentkiewicz-Płoska
Stanisława
(Przyjaciel / Denuncjowany)
Mężatka, wychowywała chłopca z rodziny męża, Jana Gronowskiego. Wiosną 1939 r. poznała Adolfa Werksztela (Feliks Pło...
-
Dentkiewicz
Jan
(Znajomy / Pomagający)
Mąż, młodszej o 10 lat, Stanisławy. Wiedział o romansie żony z Adolfem Werksztelem (Feliks Płoski), a mimo to pomaga...
-
Świętochowski
Stefan
(Znajomy / Pomagający)
Pracował w ewidencji ludności w Warszawie. Załatwił kenkartę Adolfowi Werksztelowi (Feliks Płoski) i Maryli Werkszte...
-
Wiśniewski
Czesław
(Znajomy / Pomagający)
Pracował w ewidencji ludności. Załatwił Adolfowi Werksztelowi, swojemu szkolnemu koledze, kartę zameldowania w Jazga...
-
Srebrna
Stefania
(Obcy)
Uciekła kanałami z płonącego, w czasie powstania, getta. Przyszła na Mariensztat, do Stanisławy Dentkiewicz. Była ta...
-
Tchórz
Dora
(Obcy)
Ukrywała się u właścicieli pralni na Długiej. Zaczepiali ją szmalcownicy, więc uciekła. Poszła na Mariensztat, do St...
Powiązane miejsca:
-
Wielka
Na ul. Wielkiej w getcie mieszkali Werksztelowie, Szaja Daniel, Rozalia, Adolf (Feliks Płoski) i Maryla.
-
Mostowa 4
Mieszkanie Stanisławy i Jana Dentkiewiczów. Tam, przez krótki okres po wyjściu z getta, mieszkał Feliks Płoski (Adol...
-
Mariensztat 13/15
Mieszkanie, które kupiła Stanisława Dentkiewicz za pieniądze, które dostała od Adolfa Werksztela, który z nimi zamie...
-
Mariensztat 13/15
Mieszkania Stanisławy Dentkiewicz-Płoskiej, gdzie przez 5 miesięcy ukrywała się Maryla Werksztel.
Powiązane wydarzenia:
- Na ul. Wielkiej, w getcie mieszkali Werksztelowie, Szaja Daniel, R... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Kiedy Feliks Płoski (Adolf Werksztel) wyszedł z getta w końcu list... (POMOC / nieodpłatna / długotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- W mieszkaniu, które kupiła Stanisława Dentkiewicz za pieniądze, kt... (POMOC / nieodpłatna / mieszkanie/kryjówka) ,
- Na Mostowej 4, a później na ul. Mariensztat 13/15 mieszkała Stanis... 1940 (POMOC / długotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
-
Werksztel
Maryla
(rodzeństwo)