Given name: Yoram Jerzy Family name: Gross
- NO
- Male
- Yoram Jerzy
- Gross
- Marian Wiśniewski
- 1926-10-18
- Kraków
- Yes
- Not in Warsaw
- Kraków
- Wieczysta, Grębałów, Warszawa
- Jewish
- good
- secondary
- other, on surface , basement, in an apartment
- valuables, money, goods
- blackmail/ "szmalcowanie" resulting in death
-
Urodzony w Krakowie, najmłodszy syn Jakuba i Sary Grossów, miał dwóch braci - Natan i Josefa, i siostrę - Klarę. Rodzice posiadali dwa sklepy ze składem porcelany, kryształów, szkła i lamp, ulokowane na Rynku Głównym, byli majętni i mieli dużo znajomości. Rodzina była religijna i tradycjonalistyczna. Zatrudniali guwernantkę, kucharkę, sprzątaczkę. Jerzy uczył się w prywatnej żydowskiej szkole im. Haima Hilfsteina, wychowywał w dość zamkniętej społeczności żydowskiej. Mieszkali na parterze dwupiętrowego domu. Zaraz po wybuchu wojny ojciec Jerzego i najstarszy brat Josef uciekli na wschód. Część domu państwa Gross została zajęta i wprowadzili się tam niemieccy robotnicy. Jerzy z rodziną dzielili z nimi mieszkanie aż do grudnia 1940r., kiedy to musieli wynieść się z Krakowa na mocy decyzji o wysiedleniach Żydów. Jerzy z matką i rodzeństwem przenieśli się do Wieczystej, do wynajętego przez matkę mieszkania. Później musieli przenieść się jeszcze dalej - do Grębałowa. W sierpniu 1942r. pojechał z rodziną do Wieliczki, na mocy uchwały o przesiedleniu Żydów do Wieliczki. Po kilku dniach uciekli z Wieliczki do krakowskiego getta. Mieszkali tam kilka miesięcy. W 1943 r. wydostali się z terenu getta, ukrywali się u różnych znajomych matki po aryjskiej stronie. Następnie uciekli do Warszawy, gdyż w Krakowie rodzina Grossów była zbyt rozpoznawalna. Jerzy posługując się sfałszowanymi aryjskimi papierami, ukrywał się u różnych ludzi lub w wynajętych lokalach w Warszawie po aryjskiej stronie. Z racji swojego wyglądu (blond włosy, bardziej aryjska uroda) z łatwością funkcjonował pod zmienionym nazwiskiem i pomagał reszcie rodziny również ukrywającej się w Warszawie. Przez jakiś czas mieszkał, dzięki pomocy RGO i działaczy podziemia, przebywał w Otwocku, gdzie uczył się na nielegalnych kompletach. Działał też w Szarych Szeregach. Po wojnie skończył muzykologię na Uniwersytecie Krakowskim, zajmował się reżyserią filmową. W roku 1950 wyjechał do Izraela, gdzie tworzył swoje filmy i zdobywał liczne nagrody międzynarodowe. W 1968 r. przeniósł się do Sydney, kontynuując tam swoją pracę artystyczną. Zmarł w Sydney w wieku 88 lat.
- Hotel Polski, Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, deportation
- education, help, work, private/everyday life
- contacts with other Jews , quarter/district, help from Jews, work, RGO ("Rada Główna Opiekuńcza"- Central Welfare Council), with Aryan documents
-
Yoram Gross podaje w swoich wspomnieniach numer domu: Ciasna 5.
- s. 266
-
Related people:
-
Policjant polski
(Stranger)
Szantażował Klarę Halbreich, zażądał pieniędzy grożąc wydaniem gestapo.
-
Halbreich
Klara
(siblings)
Urodzona w Krakowie, córka Jakuba i Sary Gross, miała trzech braci - starsi Natan i Josef, młodszy - Jerzy (Yoram)....
-
Kucińska
Walerkowa
(Stranger / Aider )
Jedna z trzech sióstr, handlarka z półtoraroczną córeczką, które Natan i Jerzy Gross poznali w pociągu do Warszawy....
-
Gross
Natan
(FAMILY / siblings)
Urodzony w Krakowie, najstarszy syn Jakuba i Sary Grossów, miał dwóch braci - Josefa i Jerzego, i siostrę - Klarę. R...
-
Nieznane [szantażyści]
(Stranger / Blackmailer)
Dwaj szantażyści, którzy podając się za policjantów, zatrzymali Jerzego i Natana Grossów, i chcieli jako Żydów zabra...
-
Nieznane [Niemiec]
(Stranger / Aider )
Właściciel sklepu z porcelaną (tylko dla Niemców), gdzie Jerzy Gross sprzedawał dekorowane przez Natana naczynia. Na...
-
Keiner
Jerzy
(Friend )
Syn znanego krakowskiego dentysty. Przyjaciel Jerzego Grossa. Obydwaj ukrywali się w Warszawie na aryjskich papierac...
-
[nieznane] [dowódca AK]
(Acquaintance / Aider )
Żyd ukrywający się na aryjskich papierach, przed wojną prawnik, znany jako Adam. Zaopiekował się Jerzym Grossem i Je...
-
Bloch
Genia
(Aider )
Handlarka, siostra Walerkowej. W pociągu do Warszawy spotkała Natana i Jerzego Grossów, którzy zamieszkali u niej na...
-
Wiśniewscy
[bracia]
(Stranger)
Administratorzy domu, w którym mieszkała Genia Bloch, u której zamieszkali Jerzy i Natan Grossowie. Zainteresowali s...
-
Birnowa
Luba
(Acquaintance / Aider )
Ukrywała się z synem w Warszawie na aryjskich papierach. Gdy koledzy jej syna, Jerzy i Natan Grossowie, odnaleźli ic...
-
Birn
Edek
(Friend )
Kolega Grossów z Krakowa. Ukrywał się w Warszawie jako Kazimierz Kurek. Gdy bracia Grossowie odnaleźli go przez biur...
-
Halbreich
Szymon
(Friend )
Simon (Szymon) Halbreich, syn Heleny Jadwigi z d. Eisiedler i Markusa. Miał o 4 lata starszego brata Gerszona. Ojcie...
-
Nieznane
Marysia
(Stranger / Aider )
Pani Marysia wynajmowała pokój Jankowi Sarneckiemu (Szymonowi Halbreichowi) i braciom Grossom będącym na aryjskich p...
-
Scisło
Nieznane
(Stranger / Aider )
Mecenasowa Scisło wynajęła pokój Natanowi i Jerzemu Grossom.
-
Błażejewicz
Leon
(Aider )
Nauczyciel matematyki na tajnych kompletach w Otwocku. Jego uczniem był Jerzy Gross.
-
Parnowski
Tadeusz
(Aider )
Nauczyciel języka polskiego na tajnych kompletach w Otwocku. Jednym z jego uczniów był Jerzy Gross.
-
Wójcik
Staszek
(Collaborator)
Wychowawca w internacie RGO w Otwocku. Zaprzyjaźnił się z Jurkiem Grossem i wciągnął go do pracy konspiracyjnej w Sz...
-
Kuczyński
Marek
(Friend )
Kolega Jerzego Grossa z tajnych kompletów. Jego matka była właścicielką pralni chemicznej, mieszkali przy głównej ul...
-
Nieznane
Adam
(in-law)
Działacz podziemia, który pomagał wielu osobom, udzielając zapomóg w wysokości 500 zł miesięcznie. Pomagał też młody...
Related places:
- Posterunek policji nr 10
-
[Nieznana] Warszawa Koło
Miejsce, gdzie Natan i Jerzy Grossowie spędzają pierwszą noc po przyjeździe do Warszawy.
-
[Nieznana] Warszawa
Szantaż wobec Jerzego i Natana Grossa
-
Nieznana [Warszawa]
Mieszkanie wdowy po prawniku, u której wynajęli pokój Jerzy i Natan Gross
-
[Nieznana] Warszawa
Sklep, w którym Jerzy Gross sprzedawał dekorowane przez nich naczynia
-
Otwock
Jerzy Gross przez pewien czas przybywał w Otwocku, w domu dziecka.
-
Nieznana [Koło]
Mieszkanie Geni Blochowej
-
Nieznana [Warszawa]
Mieszkanie, w którym ukrywali się Birnowie na aryjskich papierach.
-
Ciasna 5
Mieszkali tam Jerzy i Natan Gross, oraz Szymek (Janek Sarnecki).
-
Asnyka
Mieszkanie mecenasowej Scisło, która wynajmowała pokoje lokatorom, m.in. Natanowi i Jerzemu Grossom.
-
Nieznana [Warszawa]
Mieszkanie pani Boguckiej
Related events:
- Polski policjant złapał Klarę Halbreich (Gross) na ulicy i zabrał... 1943 (finance/money) ,
- Natan i Jerzy Gross na aryjskich papierach uciekli z Krakowa do Wa... 1943-04-01 (Help / one-off/short-lasting / housing/hiding place) ,
- Jerzy i Natan Gross na początku pobytu w Warszawie zostali zatrzym... 1943-04-02 (Blackmail/"Szmalcowanie" / in the street) ,
- Natan i Jerzy Gross, będąc na aryjskich papierach, wynajęli pokój... (Independent Jewish actions / work) ,
- Jerzy Gross, szukając nabywców dekorowanych przez Natana naczyń, t... (Help / documents) ,
- Jerzy Gross poprzez swojego bliskiego przyjaciela Jerzego Keinera... (Help) ,
- Jerzy i Natan Gross zatrzymali się u poznanych w pociągu do Warsza... 1943-04 (Help / housing/hiding place) ,
- Gdy Jerzy i Natan Grossowie mieszkali u Geni Bloch, zainteresowali... 1943-04 (housing/hiding place) ,
- Jerzy i Natan Grossowie rozpaczliwie poszukiwali mieszkania w Wars... 1943-04 (Independent Jewish actions ) ,
- Natan Gross spotkał na ulicy Szymka Halbreicha (Janka Sarneckiego)... 1943 (Help / housing/hiding place) ,
- Natan i Jerzy Gross znaleźli pokój do wynajęcia u mecenasowej Scis... 1943 (Help / housing/hiding place / finance/money) ,
- Jerzy Gross ze swoim przyjacielem Jurkiem, dzięki namowie i pomocy... 1944 (Help / other help) ,
- Jerzy Gross zaprzyjaźnił się z wychowawcą w internacie, Staszkiem... 1944 ,
- W Otwocku Jerzy Gross zaprzyjaźnił się z Markiem Kuczyńskim, z któ... 1944 ,
- Przed samym powstaniem warszawskim przyjechał do Otwocka Natan Gro... 1944-07-30 ,
- Pani Bogucka, nauczycielka, wynajmowała pokój panu Adamowi, działa... (Help / long-lasting / finance/money / other help) ,
- Po przyjeździe do Warszawy na aryjskich papierach Szymon Halbreich... 1943-03 (housing/hiding place) ,
-
Policjant polski
(Stranger)