Given name: Hena Family name: Mandel
- NO
- Female
- Hena
- Mandel
- Szymańska Maria
- 1904-05-09
- Sambor
- Yes
- Not in Warsaw
- Sambor, Wiedeń, Żółkiew
- Legionowo, Warszawa - ul. Mała 10, Broszniów, Mokrzeszów, Legnica, Izrael
- Jewish
- good
- secondary
- on surface , in an apartment
- money
- looting, other danger, on a street, recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out , in an apartment
-
Pielęgniarka, do wybuchu wojny mieszka z mężem i córkami w Żółkwi, są zamożni, mąż pracuje w przemyśle drzewnym, ma tartak. W noc sylwestrową 1942/1943 Hena ucieka z getta w Żółkwi z młodszą córką, pomaga jej w tym za wysoką opłatą dwoje Polaków i Rosjanin, którzy okazują się oszustami i szantażystami. Dociera do Legionowa, kryjówka okazuje się nędznym pokoikiem wynajmowanym prostytutkom na godziny. Gospodarze wyrzucają ją w nocy z dzieckiem na ulicę. Przygarnia ją obca kobieta, Kamińska. Przeżywają rewizję gestapo i szantaż ze strony poprzednich gospodarzy. Hena wyprowadza się do Warszawy, do kuzynki Kamińskiej, Jungowej. Przedstawia się jako żona polskiego oficera. Na wiosnę 1943 mąż Heny ucieka z getta w Żółkwi, pracuje w Krechowicach jako brakarz. Hena wyjeżdża do niego z dziećmi. Okoliczni mieszkańcy podejrzewają ich, że są Żydami. Ratuje ich dawny znajomy, inżynier Staśko; zaprzyjaźniają się też z rodziną lekarza i z księdzem. W 1944 Hena ucieka przed banderowcami do Mokrzeszowa, Ukraińcy zatrzymują jej męża, jako fachowca, pilnują, żeby nikt mu nie zrobił krzywdy. Henę rozpoznają dawni sąsiedzi z Żółkwi, ratuje się, twierdząc, że ich nie zna.
Po wyzwoleniu Mandelowie przeprowadzają się do Lignicy [prawdopodobnie chodzi o Legnicę], w 1948 wyjeżdżają do Niemiec i do Izraela. - Ghetto Uprising, deportation
- Germans operations, Poles operations, economic, Ghetto liquidation, housing, help, blackmail, "szmalcownictwo", private/everyday life
- antisemitism, atmosphere , children, Gestapo/gendarmerie, hosts, other help, communication, contacts with other Jews , costs, indifference, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , help from Jews, outside of Warsaw, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
-
Related sources:
- Str. 9 – 10
-
Related people:
-
Babecka
Nieznane
(Acquaintance / Aider )
Obiecuje Henie Mandel, że przewiezie ją bezpiecznie z Żółkwi do Warszawy, dostaje za to pieniądze. W pociągu obiecuj...
-
Babecki
Nieznane
(Stranger / Blackmailer)
Jego córka towarzyszy Henie Mandel w ucieczce z Żółkwi do Warszawy, dostaje za to pieniądze. Namawia Henę, by zamies...
-
Znajomy Babeckich
Nieznane
(Stranger)
Córka Babeckich przywozi do Legionowa Henę Mandel, która uciekła z getta w Żółkwi. Ich znajomy proponuje Henie pracę...
-
Matka Babeckiej
Nieznane
(Stranger / Blackmailer)
Jej córka towarzyszy Henie Mandel w ucieczce z Żółkwi do Warszawy, dostaje za to pieniądze. Namawia Henę, by zamiesz...
-
Kamińska
Nieznane
(Stranger / Aider )
Idzie ulicą Legionowa późnym wieczorem, widzi Henę Mandel z dzieckiem, która stoi i płacze. Kamińska podchodzi do ni...
-
Nieznane
Policjanci Kripo
(Stranger / Denouncer)
Przeprowadzają rewizję w domu Kamińskiej w Legionowie, gdzie mieszka Hena Mandel z córką. W czasie, kiedy przychodzą...
-
Jung
Nieznane
(Neighbor / Aider )
Kuzynka Kamińskiej, siostra Czerwonego Krzyża, miała opiekować się Józefem Piłsudskim w czasie jego choroby. Hena Ma...
-
Nowakiewicz
Nieznane
(Acquaintance / Aider )
W noc sylwestrową 1942/1943 pomaga za wysoką opłatą uciec z getta w Żółkwi Henie Mandel. Hena dociera do Legionowa,...
Related places:
-
Legionowo, dom Babeckich
Hena Mandel ucieka z getta w Żółkwi z pomocą opłaconych Polaków, trafia do Legionowa.
-
Legionowo, dom Kamińskiej
Policjanci chcą aresztować Hanę Mandel, mieszkającą u Kamińskiej.
-
Mała 10
Hena Mandel przeprowadza się do kuzynki Kamińskiej, pani Jung.
Related events:
- Hena Mandel ucieka z getta w Żółkwi z pomocą opłaconych Polaków, t... 1943-01 (Help / Blackmail/"Szmalcowanie" / paid / housing/hiding place / at home / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Do domu przychodzi ojciec Babeckiej, „istny apasz”. Pojawia się ta... 1943-01 (Blackmail/"Szmalcowanie" / at home / Independent Jewish actions / housing/hiding place / Danger) ,
- Wyrzucona przez Babeckich Hena Mandel stoi przed ich domem i płacz... 1943-01 (Help / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / Danger) ,
- W związku z falą aresztowań w Warszawie u Kamińskiej odbywa się re... (Denunciation / Danger) ,
- Po rewizji, przeprowadzonej przez Kripo Kamińska nabiera podejrzeń... 1943-02 (Help / one-off/short-lasting / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Babeccy dowiadują się, że Hena Mandel mieszka u Kamińskiej. Ich có... 1943 (Help / Blackmail/"Szmalcowanie" / housing/hiding place / at home / Danger) ,
- Hena Mandel przeprowadza się do kuzynki Kamińskiej, siostry Czerwo... (Help / long-lasting / housing/hiding place / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Zaczyna się powstanie w getcie i jego ostateczna likwidacja, Hena... (Help / paid / one-off/short-lasting / long-lasting / housing/hiding place / Independent Jewish actions / Danger) ,
-
Babecka
Nieznane
(Acquaintance / Aider )