Given name: Sima Buba Family name: Wasser
- NO
- Female
- Sima Buba
- Wasser
- Gleichgewicht
- Krystyna Budna
- 1924-09-09
- Henryków
- From Warsaw
- Grochów, suburban Warsaw
- Henryków; Nowy Dwór; DąbrówkaSzlachecka; Stanisławowska 5; Grudzkowola koło Grójca
- Izrael; USA - Nowy Jork
- Jewish
- good
- secondary
- on surface
- delation/denunciation, other danger
-
Mieszkała w Henrykowie pod Warszawą. Ojciec, Joshua Gleichgewicht, prowadził pralnię, matka, Chana, zajmowała się domem. Kiedy Sima miała dwa lata, jej matka zmarła. Ojciec ożenił się ponownie z Ryfką; w drugim związku urodziło się trzech synów: Cwi, Izaak i Mathew, oraz córka, Pesia. Ojciec Simy i jego kuzyn, Symcha Inwentarz, byli znani i lubiani, nie tylko wśród Żydów, ale i wśród polskich sąsiadów. Po wybuchu wojny, jesienią 1939, Cwi – brat Simy, uciekł z grupą kolegów do ZSRR. W 1940 rodzina Simy znalazła się w getcie w Ludwisinie. Sima utrzymywała krewnych i przyjaciół, dzięki szmuglowi. W październiku1942, w czasie likwidacji getta, Gleichgewichtowie uciekli do getta w Nowym Dworze, które zostało zlikwidowane miesiąc później – wtedy też zginęła prawdopodobnie cała rodzina Simy, która ocalała na wyprawie szmuglerskiej. Pracowała potem w polskich domach w okolicy Chotomowa i Henrykowa, głównie pomagając w gospodarstwie. Zaprzyjaźniona sąsiadka, działająca w konspiracji, załatwiła Simie metrykę i fałszywe papiery. W związku z uporczywymi donosami, Sima musiała przenieść się do Warszawy, gdzie pracowała u życzliwych ludzi. Po zakończeniu wojny odnalazła brata, kuzynkę Dorę Śnieg i Joska Inwentarza. Zarówno Josek, jak i Sima chcieli wyjechać do Palestyny, pomogła im w tym Dora, która nawiązała kontakt z Brichą; dzięki tej organizacji wyjechali najpierw do Niemiec, a w 1949 do Izraela. Cwi wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i Sima przeniosła się tam z mężem i synem, zamieszkała w Nowym Jorku. Pracowała, jako pielęgniarka.
- Warsaw Uprising, before Ghetto , in the Ghetto, deportation
- Germans operations, Poles operations, underground activity, Ghetto liquidation, housing, help, work, private/everyday life
- atmosphere , illness, Gestapo/gendarmerie, hosts, commerce, other help, Polish underground movement , contacts with other Jews , Polish Police, long-lasting help, financial assistance, individual help , housing assistence , help from Jews, material help , outside of Warsaw, work, with Aryan documents , acquaintances
-
Related sources:
- Str. 40 – 41
-
Related people:
-
Gleichgewicht
Cwi
(siblings)
Mieszkał w Henrykowie pod Warszawą. Ojciec, Joshua Gleichgewicht, prowadził pralnię, matka, Ryfka, zajmowała się dom...
-
Nieznane Eisenkeit
(Acquaintance / Person who is aided )
Przyjaciele Gleichgewichtów, rodziców Simy Wasser, mieszkających przed wojną w Henrykowie. W 1941 i 1942 Sima zajmow...
-
Nieznane [polscy szmuglerzy]
(Acquaintance / Aider )
Znajomi Simy Wasser, która razem z nimi w 1941 i 1942 zajmowała się przemytem. Ich grupa działała na przemytniczym s...
-
Dąbek
Bella
(Acquaintance / Person who is aided )
Była w getcie w Ludwisinie; mieszkała z rodziną w sąsiedztwie Gleichgewichtów. Ojciec Belli prosił wielokrotnie Simę...
-
Schultz
Nieznane
(Stranger)
Gestapowiec z Nowego Dworu, znany wśród szmuglerów ze swojego okrucieństwa. Był wśród Niemców, którzy zatrzymali eki...
-
Nieznane [przyjaciele Simy Wasser]
(Acquaintance / Aider )
W nocy 2 października 1942, kiedy Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Ludwisinie, Sima Wasser i jej rodzina uciekli...
-
Janiszewscy
Nieznane
(Acquaintance / Aider )
W listopadzie 1942 dali u siebie schronienie Simie Wasser, która straciła rodzinę w czasie likwidacji getta w Nowym...
-
Nieznane [niemieccy pogranicznicy]
(Stranger)
Złapali grupę szmuglerów, wśród których była Sima Wasser. Zabrali wszystkie towary, bili i kopali. Jeden z nich rzuc...
-
Śnieg
Dora
(in-law / Aider )
Siostra Belli Inwentarz. Ukrywała się w rejonie Chotomowa. Latem 1943 zabrała do siebie swojego siostrzeńca, syna Be...
-
Wójcicki
Jan
(Aider )
Jan Wójcicki i jego żona Franciszka mieli majątek ziemski w Dąbrówce Szlacheckiej; mieszkali we dworze, zatrudniali...
-
Wójcicka
Franciszka
(Aider )
Franciszka Wójcicka i jej mąż Jan mieli majątek ziemski w Dąbrówce Szlacheckiej; mieszkali we dworze, zatrudniali wi...
-
Gorzkowska
Apolonia (Pola)
(Friend )
Siostrzenica Jana Wójcickiego, mieszkająca z rodzicami w sąsiedztwie Jana i Franciszki Wójcickich, u których na pocz...
-
Szarman
Moniek
(Acquaintance)
W 1943 ukrywał się u państwa Gorzkowskich, rodziców Poli, przyjaciółki Simy Wasser, która na początku 1943 zaczęła p...
-
Stonkiewicz
Michał
(Aider )
Znajomy Poli Gorzkowskiej; kapitan, związany z ruchem konspiracyjnym. Z jego pomocą w 1943 Pola załatwiła dla swojej...
-
Rogozińscy
Nieznane
(Neighbor)
Pod koniec 1943 przyjęli do pracy w roli pomocy domowej Simę Wasser; Pola Gorzkowska, znajoma pani Rogozińskiej ze s...
-
Godlewski
Jan
(Neighbor / Aider )
Mieszkał w Warszawie z żoną Marią i trojgiem dzieci. Jego matka była Żydówką, ukrywał ją przez całą okupację. Wiosną...
Related places:
-
Henryków
Został zatrzymany ojciec Joska Inwentarza, aresztowany z obywatelami polskimi i żydowskimi z Henrykowa i Legionowa.
-
Ludwisin
Po śmierci żony Aleksander Sobelman zabiera do getta córkę, Elżbietę.
-
Gęsia 35
Sima Wasser szmuglowała żywność do getta, dostarczając ją znajomym.
-
Nieznana
Sima Wasser przez pewien czas nie mogła dostać się na teren getta, pomogli jej znajomi szmuglerzy.
- Unknown
-
Nieznana
Sima Wasser uciekła z domu znajomych szmuglerów, znalazła schronienie u innych.
-
Nieznana
Ciotka Dora Śnieg płaciła za kryjówkę dla Joska Inwentarza, gospodarze zażądali więcej, musiała zrezygnować.
-
Dąbrówka Szlachecka
Dora Śnieg przywiozła kuzynkę, Simę Wasser, do Wójcickich, zaproponowali jej u siebie pracę i mieszkanie.
-
Stanisławowska 5
Tu mieszkała i pracowała Sima Wasser, od końca 1943, do wiosny 1944.
-
Nieznana
Sima Wasser przyszła zamówić sukienkę u krawcowej swojej matki, ta zaczęła ją wypytywać o każdy szczegół życia.
-
Nieznana
Tu mieszkała i pracowała Sima Wasser wiosną 1944.
-
Grudzkowola koło Grójca
Sima Wasser odnalazła tu Godlewskich po upadku powstania sierpniowego.
-
Nieznana
Sima wróciła do zbudzonej Warszawy, nawiązała kontakt z ocalonymi krewnymi.
Related events:
- 15 września 1939 Niemcy wkroczyli do Henrykowa, zaraz też potem ar... 1939 (Help / long-lasting / other help / Independent Jewish actions / work / helping other Jews ) ,
- Jesienią 1939 w okolicach Legionowa sytuacja Żydów była już bardzo... 1940 (Independent Jewish actions / work / helping other Jews ) ,
- Rodzina Simy Wasser znalazła się w getcie w Ludwisinie. Początkowo... 1940 (Help / long-lasting / other help / Independent Jewish actions / work / helping other Jews / Danger) ,
- Dzięki przedwojennym przyjaźniom, Sima Wasser wkręciła się do jedn... 1941 (Independent Jewish actions / work / helping other Jews / Danger) ,
- W pewnym momencie Niemcy odkryli większość tajnych przejść do wars... (Help / one-off/short-lasting / emergency help / Independent Jewish actions / work) ,
- Sima Wasser była szeroko znana w ludwisińskim getcie, jako szmugle... (emergency help / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Kiedy Sima Wasser wróciła z wyprawy szmuglerskiej, była tak zmęczo... 1942-10-04 (Help / one-off/short-lasting / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Po likwidacji getta w Ludwisinie Sima Wasser i jej rodzina uciekli... 1942-10 (Help / other help / Independent Jewish actions / work) ,
- Sima Wasser wracała z wyprawy przemytniczej. Przechodziła o zmroku... 1942-11 (Help / Denunciation / one-off/short-lasting / housing/hiding place / Independent Jewish actions ) ,
- Sima Wasser uciekła z domu znajomych szmuglerów, podsłuchała ich r... 1942-11 (Help / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions ) ,
- Sima Wasser znalazła schronienie u starszych ludzi, miała im pomag... 1942 (Independent Jewish actions / Danger) ,
- Dora Śnieg, kuzynka Simy Wasser, skontaktowała się z Simą kilka dn... (Help / free of charge / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions / helping other Jews / Danger) ,
- Dora Śnieg przywiozła kuzynkę, Simę Wasser, do swoich znajomych, F... (Help / one-off/short-lasting / housing/hiding place / Independent Jewish actions / work / helping other Jews ) ,
- Kiedy Sima Wasser zamieszkała u Wójcickich, zaprzyjaźniła się z si... 1943 (Help / long-lasting / housing/hiding place / Independent Jewish actions / work) ,
- Pola Gorzkowska postanowiła załatwić Simie Wasser aryjskie dokumen... 1943 (Help / free of charge / long-lasting / documents / other help / Independent Jewish actions ) ,
- Jedyny syn państwa Wójcickich umarł w trakcie operacji. Jego rodzi... 1943 (Help / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Po donosach nieznanego denuncjatora Sima Wasser musiała opuścić do... (Help / long-lasting / Independent Jewish actions / work) ,
- Sima Wasser wyszła z domu Rogozińskich na zakupy; zrobiło się ciep... 1944 (Independent Jewish actions ) ,
- Wiosną 1944, pracodawcy Simy Wasser, państwo Rogozińscy, wyjechali... 1944 (Help / housing/hiding place / Independent Jewish actions / work) ,
- W czasie powstania sierpniowego Sima Wasser straciła kontakt z God... 1944 (Help / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions ) ,
- Wkrótce po wejściu Rosjan, Godlewscy pojechali z Simą do Warszawy.... 1945-01 (Help / other help / Independent Jewish actions ) ,
-
Gleichgewicht
Cwi
(siblings)