Given name: P. Family name: Tomaszewska
- YES
- Female
- P.
- Tomaszewska
- Skórnik
- I voto Krasucka
- Yes
- Not in Warsaw
- Kalisz ul. nieznana
- Warszawa ul. Ogrodowa 20; Nowolipki 5;
- Jewish
-
Córka Abrama Henocha i Frajdy. Miała jednego brata. Żona Izraela Krasuckiego. W 1939 r. została wysiedlona, wraz z rodziną, z Kalisza. Zamieszkali w Warszawie na Ogrodowej. Poszli do getta, zamieszkali razem z 6 innymi rodzinami z Kalisza na Nowolipkach (22 osoby), w lokalu opłacanym przez Gminę Żydowską. Mąż był więźniem komunistycznym przed wojną, poszukiwanym przez denuncjatorów kaliskich. Utrzymywała go razem z jego siostrą Balą. Obie wyrabiały na drutach swetry i inne rzeczy, które wstawiały do sklepów. Roznosiły mleko, chleb i inne produkty do mieszkań. Mąż zmarł na tyfus, jego dwie siostry zmarły również w tym samym tygodniu. W kwietniu 1942 r. zmarł na gruźlicę jej ojciec. Brat z bratową wystarali się o dokumenty z szopu rymarzy. Ona i matka zajmowały się dwojgiem dzieci brata. Przyjacielem rodziny, i dawnym sąsiadem w Kaliszu, był Majer Wajnsztanj, placówkarz, szmugler, przemycał broń do getta. Dzięki jego znajomości z "chłopcami z Miłej", rodzina znalazła miejsce w bunkrze przygotowanym dla niej. Któregoś dnia poczuli zupełny brak powietrza. Kiedy zdecydowali się na wyjście przez klapę, okazało się, że na te drogę jest już za późno, płomienie dostawały się do bunkra. Dwaj mężczyźni, Skórnik (brat Tomaszewskiej) i Majer Wansztejn wybili łomami otwór w murze, którym kolejno wychodzili. Dom był już całkiem spalony, co chwila resztki muru spadały grożąc śmiercią. Z tego powodu Niemcy uciekli i nie zabili wychodzących z bunkra. Przez wiele dni tułali się wśród gruzów, bez żywności i odzieży. Dzięki Wajnsztajnowi skontaktowali się chłopcami z organizacji bojowej, którzy przyjęli ich do swojego bunkra na Franciszkańskiej 22. 1 maja schron otoczyli Niemcy, kierownictwo schrony postanowiło się poddać. Została zaprowadzona, razem z rodziną do wagonów i wywieziona do obozu w Majdanku. Całą noc ludzie leżeli na placu obozu. Później oddzielono matki z dziećmi i zaprowadzono do kąpieli. Nie zostały zabite, znalazły się w obozie w bloku dziecięcym, ale po pewnym czasie wywieziono z obozu dzieci w nieznanym kierunku. W drugiej turze wysłano do kąpieli kobiety, gdzie nastąpiła selekcja. Tomaszewska została rozdzielona z matką. Matka poszła do komory gazowej. Rozpacz, biegunka, świerzb i praca ponad siły załamały Tomaszewską. Stawała do wszystkich komisji i, w końcu, udało jej się dostać do wysyłki do Skarżyska Kamiennej. Tam spotkała Majera Wajnsztajna, który jej pomagał. Przeszła tyfus. W 1944 r. fabrykę, w której pracowała, ewakuowano do Częstochowy, gdzie były znośniejsze warunki. 17.01.1945 r. obóz został wyzwolony. Kierownik obozu usiłował agitować do ucieczki prze czerwoną zarazą. Wyprowadził dużą część więźniów. Tomaszewska została w obozie i przezyła.
- Warsaw Ghetto Uprising, 1943, in the ghetto, deportation
- hideout, housing, camps, Shops, awareness of Holocaust, deportation
-
Related people:
-
Krasucki
Izrael
(husband)
Mąż P. Tomaszewskiej (nazwisko późniejsze) z domu Skórnik, miał dwie siostry. Był więźniem komunistycznym przed wojn...
-
Skórnik
Abram Henoch
(father)
Mąż Frajdy, miał syna i córkę (P. Tomaszewska). W 1939 r. został wysiedlony z Kalisza i zamieszkał z rodziną w Warsz...
-
Krasucka
Bala
(in-law)
Miała siostrę i brata Izraela. Została wysiedlona z Kalisza w 1939 r. Zamieszkała w Warszawie, a później poszła do g...
-
Wajnsztajn
Majerek
(Friend )
Pochodził z wielodzietnej biednej rodziny. Przywiązał się do sąsiadów w Kaliszu, Abrama Henocha Skórnika i jego syna...
-
Skórnik
Nieznane
(siblings)
Syn Abrama Hanocha i Frajdy Skórników, miał jedna siostrę (P. Tomaszewska). Żonaty, dwójka dzieci. W 1939 r. został,...
-
Skórnik
Frajda
(mother)
Żona Abrama Henocha, matka dwójki dzieci. W 1939 r. została wysiedlona z Kalisza. Zamieszkała z rodziną w Warszawie....
-
Nieznane
Leon
(Stranger)
Łysawy mężczyzna w wieku ok. 30-40 lat. W czasie powstania w getcie był jednym z kierowników w schronie na Franciszk...
-
nieznane
Ruben
(Stranger)
Młody rudawy blondyn, barczysty i przystojny. W czasie powstania w getcie był jednym z kierowników w schronie na Fra...
Related places:
-
Nowolipki 5
Mieszkanie w getcie rodziny Henoch i Krasuckiech.
-
Nalewki 32 lub 33
Szop Bauera na Nalewkach (wg P. Tomaszewskiej).
-
ul. nieznana
Schron w getcie, ze światłem i kuchnią. Przygotowany przez tzw. "chłopców z Miłej", w którym znalazła się...
-
Franciszkańska 22
Schron/bunkier chłopców z organizacji bojowej, w czasie powstania w getcie. Schron łączył się głównym przejściem z u...
Related events:
- Po utworzeniu getta, P. Tomaszewska, z mężem Izraelem Krasuckim i... (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- Brat P. Tomaszewskiej, Skórnicki, z żoną zatrudnili się w szopie B... 1942 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- Bunkier wybudowany przez tzw. "chłopców z Miłej" i Majer... 1943-04 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- W czasie powstania w getcie, chłopcy z organizacji bojowej przyjęl... 1943-04 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
-
Krasucki
Izrael
(husband)