Given name: Estera Family name: Rybak (4)

(1)

Córka Szamy Zunsztajna, pochodziła z Komarówki Podl. Z mężem Josefem Zylbersteinem i maleńką córeczką mieszkała w Wohyniu. Miała sklep z materiałami włókienniczymi. W lipcu 1941 r. Niemcy zamordowali jej ojca, a w sierpniu jej męża. Postanowiła zdobyć aryjskie dokumenty i wyjechać do Warszawy. W jej domu w Komarówce, od szeregu lat, mieszkał lokator, Piotr Kapczuk. Umówiła się z nim, jego bratem Wawrzynem i jego ojcem Tomaszem, że jej pomogą. Wawrzyn przed wojną był kościelnym w Warszawie, ale po wybuchu wojny wrócił do rodziny, z żoną i dziećmi. Piotr i Tomasz Kapczukowie zobowiązali się przechować małą córeczkę Estery przez 3 miesiące, do czasu aż będzie mogła zamieszkać z matką. W zamian Estera miała im zapłacić 10000 zł w towarach ze swojego sklepu i oddać na przechowanie resztę towarów. Jeśli po 3 miesiącach Estera nie mogłaby odebrać dziecka, a Kapczukowie nie chcieli go dłużej trzymać, mieli oddać dziewczynkę do domu dziecka w Lublinie przy klasztorze, w którym była zakonnicą siostra Piotra Kapczuka. Dziewczynka miała być ochrzczona przed ewentualnym zawiezieniem do domu zakonnego, na co zgodziła się Estera i zobowiązała się dopłacić za to Kapczukom. Zostało też uzgodnione, że Estera i Icek Lerner będą mogli zamieszkać w Warszawie u Wawrzyna Kapczuka, kiedy ten do miasta wróci. Wcześniej muszą sobie wynająć mieszkanie. W grudniu 1942 r. Estera pojechała do Warszawy i zamieszkała u Franciszka Młynarczyka i jego żony na Puławskiej. Drugiego dnia Bożego Narodzenia odwiedził ją Icek Lerner. Estera poprosiła Icka, żeby napisał list do Piotra Kapczuka z prośbą o przywiezienie do Warszawy jej córeczki, przysłanie 1500 zł z gotówki, którą mu zostawiła i części jej osobistych rzeczy. List miał zawieść Młynarczyk. Kiedy Młynarczyk wrócił z Komarówki, powiedział Ickowi, poza Esterą, że Kapczukowie nie chcieli oddać rzeczy Estery, a jej córkę już zamordowali. Powiedział też Ickowi, że Estera podpisała z nim umowę o sprzedaży domu w Komarówce za 10000 zł, które otrzymała. Icek nie uwierzył, zapytał Esterę. Ta niestety potwierdziła, że dała się oszukać, podpisała umowę, która wcześniej, w ustnych ustaleniach brzmiała inaczej i dopiero po podpisaniu zobaczyła, że jest inna od ustaleń. Kapczuk, ustnie zapewnił ją, że będzie jej wypłacał pieniądze, w miarę jej potrzeb. Ciągle wierzyła w uczciwość Kapczuka. Nie uwierzyła również w to, że jej córka nie żyje. Ale oświadczyła, że nie chce dalej mieszkać u Młynarczyka. Przeprowadziła się na Grochów do Natalii Konarzewskiej, u której mieszkał Icek Lerman. Poprosiła matkę Natalii, Rozalię Gołębiewską, żeby pojechała do Komarówki z listem do Piotra Kapczuka i sprawdziła na miejscu jak wygląda sytuacja. Rozalia była w Komarówce dwa razy, Kapczuk nie pokazał jej córki Estery, nie chciał z nią rozmawiać. Powiedział też, że złoto i biżuterię Estery Rybak zakopał w ogrodzie i nie może jej znaleźć. Zrobił złe wrażenie na Rozalii, uwierzyła w to co opowiadał Młynarczyk. Estera pojechała do Komarówki z kuzynką Natalii, Anielą Sarbą. We wsi byli żandarmi, więc do Kapczuka poszła sama Aniela. Z nią Kapczuk też nie chciał rozmawiać, nie chciał też spotkać się z Esterą. Na początku lutego 1943 r., Estera pojechała, tym razem z Franciszkiem Młynarczykiem, do wsi Rudna, w której mieszkał Tomasz Kapczuk, ojciec Piotra i Wawrzyna. Do Kapczuka zajechali w towarzystwie Koślikowskiego, byłego policjanta. Kapczuk, na ich widok bardzo się zmieszał, powiedział, że zaraz sprowadzi dziecko, wyszedł i nie wrócił. Po kilku godzinach, żona Kapczuka przyznała, że kilka tygodni temu mąż i syn Wawrzyn zabrali dziecko pod pozorem odesłania do Warszawy. Więcej dziecka nie widziała. Tomasz Kapczuk nie wrócił, w domu Wawrzyna Kapczuka nie było nikogo. W domu Tomasza Kapczuka Estera znalazła ubrania i pościel córeczki. Estera ze złamanym sercem wróciła do Warszawy. Pewnego dnia dozorca budynku uprzedził Konarzewską, że przyszedł do niego Stefan Kosak i powiedział mu, że jeśli nie chce mieć kłopotów, to powinna pozbyć się lokatorów, ponieważ dostał od Piotra Kapczuka propozycję zabicia ich. Rybak i Lerner postanowili się wyprowadzić. Nie mieli wyboru, poszli do Młynarczyka, na kilka dni. Później, 10 lipca, Młynarczyk znalazł im locum na Ślusarskiej 9, u swojej bratowej, Marii Młynarskiej, w piwnicy niewykończonego domu. 19 lipca Młynarczyk poinformował ich, że wynajął dla siebie kilkupokojowe mieszkanie i odstąpi im jeden pokój. Mieli przeprowadzić się następnego dnia. Młynarczyk został na noc w piwnicy z Ickiem, Estera poszła na noc do Marii Młynarczyk, do stróżówki. Młynarczyk nie spał, nad ranem wyszedł, a kiedy wrócił, wyciągnął pistolet i wycelował w Lermana, powiedział, że zastrzelił Esterę.

(2)

W kilka miesięcy później do I. Lernera przyjeżdża Estera Rybak i zostaje na Podskarbińskiej do lipca 43 r.

(3)

Estera Rybak razem z I. Lernerem zamieszała na Ślusarskiej 6. Locum to znalazł F. Młynarczyk.

(4)

Estera Rybak przepisała swój dom w Komarówce na Młynarczyka, po kilku dniach on ją zabił.

(1)

Wg innej Relacji, 301-5195 Icka Lernera, Estera Rybak przepisała dom na Franciszka Młynarczyka, ale Młynarczyk mieszkał w Warszawie, Piotr Kapczuk, wg Relacji 301-2802, był lokatorem w domu rodziców Estery, Zunsztajnów w Komarówce. W tej relacji Lerner podaje, że Estera Rybak zawarła pisemną umowę z Kapczukiem. A po śmierci Estrery i po wojnie, Lerner od Kapczuka próbował odzyskać dom i ukryte kosztowności Estery.

(2, 4)

Relacja 301 - 5195 w Archiwum ŻIH

(3)

Relacja 301 - 5195

(1) s. 23-26