Given name: Aleksander Family name: Wargon
- YES
- Male
- Aleksander
- Wargon
- Kwiatkowski
- 1926-09-10
- Warszawa
- Yes
- From Warsaw
- Midtown
- Miła 49, 55, 61; Kamedułów 67
- Jewish
- primary
- other, attic, in an apartment
- other, valuables, money, goods
- delation/denunciation, recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out , in an apartment
-
Alex Wargon – ur. prawdopodobnie we wrześniu 1926 r. w Warszawie, syn zamożnych właścicieli hurtowni papierniczo-kreślarskiej, brat Irki Wargon; do 30 kwietnia 1943 r. przebywał z rodzicami w warszawskim getcie; po wyjściu kanałami na aryjską stronę ukrywał się w Anielinku oraz Warszawie (Żoliborz, Marymont); pod koniec sierpnia 1944 r. wraz z mieszkańcami Marymontu został wypędzony z Warszawy i przez obóz w Pruszkowie trafił do wsi Dobrenice, gdzie doczekał wyzwolenia; wrócił do Warszawy, a następnie wraz z grupą syjonistycznej młodzieży nielegalnie wyjechał z Polski; przez Pragę, Bratysławę, Wiedeń, Udine, Rzym i port La Spezia k. Genui wyjechał do Palestyny. W Hajfie odnalazł siostrę Irkę i podjął studia inżynierskie na politechnice Technion w Hajfie; wraz z oddziałem studenckim uczestniczył w wojnie o niepodległość Izraela; następnie służył w korpusie inżynieryjnym armii; w 1951 roku ukończył uczelnię i rozpoczął pracę w biurze projektowym; na balu absolwenckim poznał Hannę Waksman i w marcu 1953 r. ożenił się z nią, a w sierpniu wspólnie wyjechali do USA, gdzie Alex rozpoczął studia na Harvardzie i w Massachusetts Institute of Technology; w czerwcu 1954 r. kończy studia i zaczyna pracę w biurze projektowym Lilienthal i Becker; w lutym 1958 r. wraz z żoną i córką via Los Angeles wyruszają do Sydney, gdzie przybywają 4 marca 1958 r.; w 1963 r. wraz z przyjaciółmi otworzył własne biuro projektowe Wargon-Chapman, które przez dziesięciolecia uczestniczyło w wielu ważnych projektach budowlanych na całym świecie; wykładał na Wydziale Architektury Uniwersytetu w Sydney; w latach 1982-89 był komisarzem ds. energii elektrycznej w Ministerstwie Energii i Zasobów Mineralnych; w 1976 r. ponownie odwiedził Warszawę, gdzie poznał członków KOR-u, m.in. Marka Edelmana i Jacka Kuronia; 30 czerwca 1991 r. formalnie zrezygnował ze stanowiska dyrektora generalnego Acer Wargon Chapman, ale odszedł na emeryturę dopiero w 1997 r.
Żona Hannah, dzieci: Orli (ur. 1955 r.), Annette (ur. 9 września 1959 r.)
Alex od 27 stycznia 1944 r. do 28 czerwca 1945 r. pisał zaszyfrowany dziennik (zeszyt + inne skrawki papieru); od czerwca do lipca 1945 r. sporządził serię notatek na temat swoich wojennych losów; w czerwcu-lipcu rozszyfrował też dziennik i przetłumaczył go na język polski; po latach wydał wspomnienia w języku angielskim. - Warsaw Ghetto Uprising, 1943, outside of the ghetto, before formation of the ghetto, before the war, in the ghetto, deportation
- private life / daily life
- address, antisemitism, atmosphere, author, the rich, children, trade, hideout, housing, youth, study/teaching/learning, camps, survivors, rescue attempts, entrepreneurs, the 'Aryan' side, blackmail, schools, Shops, awareness of Holocaust, escaping the ghetto, everyday life, private life, Jews
-
Related sources:
-
Related people:
-
Pines
Sewek
(Friend / Aider )
Sewek Pines, przyjaciel Alexa Wargona. Rodzina Wargonów znalazła u rodziny Pinesów schronienie we wrześniu 1939 r. p...
-
Wargon
Irena
(FAMILY / siblings)
Irka Wargon – ur. 30 I 1924 r. w Warszawie, siostra Aleksandra Wargona; uczyła się w szkole żydowskiej, po wybuchu w...
-
Wargon
Bluma
(FAMILY / mother)
Bliuma Wargon, matka Alexa Wargona, ur. w Grodzisku; miała czterech braci i jedną siostrę; w wieku dwudziestu kilku...
-
Wargon
Mendel
(FAMILY / father)
Mendel, ojciec Alexa Wargona, ur. 25.01.1897 r. w Radomiu; tuż przed I wojną światową rodzina (dziadkowie, ojciec, b...
-
Żandarm NN
(Stranger / Denouncer)
Przesłuchuje Hannę Klicką, aresztowaną na Dworcu Gdańskim za robienie zdjęć dla AK: „Zdjęcia były dosyć kompromitują...
-
Niemcy NN
(FAMILY)
Przychodzą o 5 nad ranem do mieszkania Tadeusza Gebethnera. Mieszka tam kilkoro jego znajomych, ukrywa się rodzina A...
-
Hafnerów
Rodzina
(Friend / Person who is aided )
Zaprzyjaźniona rodzina Hafnerów przeprowadziła się z Senatorskiej do mieszkania Wargonów w 1940.
-
Hafner
Lika
(Friend / Person who is aided )
Zaprzyjaźniona rodzina Hafnerów przeprowadziła się z Senatorskiej do mieszkania Wargonów w 1940.
-
Hafner
Alisia
(Friend )
Zaprzyjaźniona rodzina Hafnerów przeprowadziła się z Senatorskiej do mieszkania Wargonów w 1940.
-
z Łodzi
NN uchodźca
(Stranger)
W 1940 r. do domu Wargonów dokwaterowany zostaje łódzki uchodźca.
-
Wargon
Regina
(FAMILY / extended family)
Siostra ojca Alexa Wargona, Mendla, która popełniła samobójstwo wiosną 1941 r.
-
Wargon
Rodzina Blumy
(FAMILY)
Wiosną 1941 r. do getta przybywa rodzina matki Alexa Wargona, Blumy, w tym obłożnie chora babka, która umrze w nastę...
-
Wargon
Matka Blumy
(FAMILY / grandmother)
Wiosną 1941 r. do getta przybywa rodzina matki Alexa Wargona, Blumy, w tym obłożnie chora babka Alexa, która umrze w...
-
Wargon
Brat Blumy
(FAMILY / extended family)
Wiosną 1941 r. do getta przybywa rodzina matki Alexa Wargona, Blumy, w tym obłożnie chora babka, która umrze w nastę...
-
Gurewicz
NN
(Acquaintance)
Wargonowie oddają swoje futra przedwojennemu znajomemu ojca, Gurewiczowi, który prowadził interesy z Niemcami, a jeg...
-
Kowalskich
Rodzina
(Acquaintance)
Wargonowie przeprowadzają się na obszar zajmowany przez firmę/szop AHG, gdzie mieszkają z rodziną Kowalskich.
-
Konrad
Franz
(Stranger / Blackmailer)
Franz Konrad, oficer SS, w 1951 r. skazany przez polski sąd na karę śmierci. Pod jego kierownictwem Werterfassung ra...
-
Oleś
(Acquaintance)
Trzyletni synek znajomej Wargonów, córki przedwojennego kontrahenta ojca Alexa -- Mendla Wargona -- którą Wargonowie...
-
Matka Olesia
(Acquaintance)
Znajoma Wargonów, córka przedwojennego kontrahenta ojca Alexa -- Mendla Wargona -- którą Wargonowie spotykają na Ums...
-
Nieznana
Ida
(Stranger)
Kobieta o imieniu Ida, z którą Irka Wargon dzieli mieszkanie na terenie zakłądu OXACO.
-
Brom
Nieznany
(Stranger / Aider )
Pan Brom, monter, tokarz, hydraulik, złota rączka, który wraz z dorosłym synem buduje bunkier przy ul. Miłej 61. Bun...
-
Brom
[nieznane]
(Stranger / Aider )
Dorosły syn p. Broma, montera, tokarza, hydraulika, złotej rączki. Wraz z ojcem buduje bunkier przy ul. Miłej 61. Bu...
-
[klient hurtowni Wargonów]
[nieznane]
(Acquaintance / Aider )
Nieznany przedwojenny klient hurtowni Wargonów, który był im winny pieniądze; to do tej osoby Alex odezwał się po uc...
-
Świeca
Michał
(Acquaintance / Aider )
Michał Świeca pomógł Alexowi znaleźć kryjówkę po ucieczce z getta; później został profesorem matematyki na jednym z...
-
granatowy policjant NN
(Stranger / Aider )
Granatowy policjant pracujący w komisariacie na Starym Mieście pozwolił wyjść na wolność, zatrzymanym na Podwalu, ma...
-
szmalcownik
NN
(Stranger / Aider )
Nieznany szmalcownik, który złapał na ulicy panią Szapiro i zarządał bardzo wysokiego okupu. Ten okup zebrała i mu p...
-
Żydówka NN
Nieznane
(Stranger)
Ukrywa się w Otwocku u Stanisława Jankowskiego. Nie ma czym zapłacić, Jankowski wydaje ją żandarmerii z Rembertowa....
-
Jaroszewska
Dr
(Stranger / Aider )
Dr Jaroszewska -- współpracownica organizacji pomagającej zbiegom z getta. Po powrocie ze Świdra do Warszawy Alex i...
-
Cholewińskiego
Synowie
(Stranger / Blackmailer / Aider )
Synowie Stanisława Cholewińskie, który posiadał leśniczówkę w Anielinku i zgodził się za wielką opłatą przetrzymać A...
-
NN
Ryszard
(Blackmailer)
Mąż/partner Stanisławy Balc..., prawdopodobnie siostry Jana Balc.... Rodzeństwo przez pewien czas ukrywało w swoich...
-
Balc...
Janek
(Acquaintance / Blackmailer)
Janek Balc..., prawdopodobnie brat Stanisławy. Obydwoje przez pewien czas ukrywali w swoich domach Alexa Wargona, za...
-
Czaky
[nieznane]
(Stranger / Blackmailer / Aider )
Podający się za węgierskiego arystokratę człowiek, prawdopodbnie będący częścią siatki wyłudzicieli, hien żerujących...
-
Gosposia
Gienia
(Stranger)
Gosposia w domu Stanisławy Belc... i Ryszarda, u których przez pewien czas ukrywał się Alex Wargon.
-
Lipski
Stefan
(Acquaintance / Aider )
Stefan Lipski, mąż Jadzi (Bronki Wygodzkiej), znajomej i pomagającej Wargonom.
-
Wygodzka
Bronka
(Acquaintance / Aider )
Bronka Wygodzka (później Jadzia Lipska), córka nauczyciela i lekarza rodzinnego Mayera (Marka) Wygodzkiego; wraz ze...
-
Rogala
Pan
(Stranger)
Pan Rogala, brat zmarłego męża Wiktorii Rogali.
-
Kornacka
Pani
(Stranger)
Siostrą pani Wiktorii Rogali, wdowa i matka Jurka Kornackiego, który później ożenił się z Alinką (w 1995 r. Alex wci...
-
NN
Zosia
(Stranger)
Zosia, przyjaciółka Marysi Rogali, działająca również w konspiracji. Kiedy zostaje aresztowana, Marysia musi się ukr...
-
Rogala
Marysia
(Acquaintance / Aider )
Marysia Rogala, córka Wiktorii Rogali, walczyła i zginęła w powstaniu warszawskim. Znajoma Wargonów.
-
NN
Stanisława
(Blackmailer)
Prawdopodobnie Stanisława Balc..., siostra Jana. Obydwoje przez pewien czas ukrywali w swoich domach Alexa Wargona,...
-
Kowalska
Pani
(Stranger / Blackmailer)
Kiedy Alex przebywa u p. Stanisławy Belc... na początku 1944 r. zjawia się Żydówka – Pani Kowalska, która namawia p....
-
Kowalskiej
Syn p.
(Stranger)
Kiedy Alex przebywa u p. Stanisławy Belc... na początku 1944 r. zjawia się Żydówka – Pani Kowalska, która namawia p....
-
Kornacki
Jurek
(Stranger)
Jurek Kornacki, znajomy Irki, powstaniec warszawski, syn Pani Kornackiej, siostry Pani Wiktorii Rogali. Ożenił się z...
-
NN
Gestapowcy
(Stranger / Neighbor)
Aresztują Dianę Czerską w czasie ulicznej łapanki. Niemcy znajdują przy niej teczkę z podręcznikami i zeszytami. Zos...
-
brat Alinki
Janek
(Acquaintance)
Irka Wargon poznaje w pracy Alinkę – osobę prostą, ale szalenie bezinteresowną i szczodrą oraz obdarzoną ogromnym po...
-
Rogala
Wiktoria
(Acquaintance / Aider )
Wiktoria Rogala, zam. na Marymoncie, ul Kamedulska 67; ukrywała Alexa. Matka walczącej i tragicznie zmarłej w czasie...
-
Gospodarz
NN
(Stranger)
Janina Grundgand-Kulwieć załatwia u niego pracę dla Reni Niskier. Gospodarz nie wie, że Renia jest Żydówką. W pewnym...
-
Wiktorii Rogali
Matka
(Acquaintance)
Październik 1944 r. – umiera matka pani Rogali; Alex idzie do sąsiedniego Przedborza, aby zorganizować pogrzeb.
-
Kornacka
Alinka
(Acquaintance)
Irka Wargon poznaje w pracy Alinkę – osobę prostą, ale szalenie bezinteresowną i szczodrą oraz obdarzoną ogromnym po...
-
Unknown
Gina
(Stranger)
came to the ghetto in July 1942 with instructions ordering to form the People’s Guard (Gwardia Ludowa) in the ghetto
-
Sierpuchowa
Pani
(Acquaintance)
Po wyzwoleniu Alex Wargon szuka pomocy finansowej w wielu podwarszawskich miejscowościach. W Otwocku Alex odwiedza p...
-
Cholewiński
Stanisław
(Stranger / Blackmailer / Aider )
Stanisław Cholewiński – przedwojenny urzędnik, ojciec dwóch synów; szmugler przewożący mleko, produkty mleczne i inn...
-
Heiman
Lolek
(Acquaintance)
Alex Wargon w maju 1945 r. na ulicy spotyka kolegę ze szkoły, Lolka Heimana – przeżył wojnę w oddziale sowieckich pa...
-
Ajzen
Mecenas I.
(Acquaintance)
Mecenasem I. Ajzen, adwokat rodziców Alexandra Wargona, zarządzający zakupionymi przez ojca nieruchomościami przed w...
-
Einhorn
Dina
(Acquaintance / Aider )
Dina Einhorn, Kraków, szefowa kibucu nielegalnej organizacji syjonistycznej Briha pomagającej Żydom, gorliwa syjonis...
Related places:
-
Nieznana
Alina Pragier (Jankowska) wspomina losy dwojga młodych Żydów, wyprowadzonych z getta.
-
Senatorska
in the explanations to the regulation of 7 August 1940, it was border of the closed area
-
Getto warszawskie
Henryk Kopelman został zastrzelony przez gestapo w gettcie 31 maja 1943 roku.
- Umschlag
- Miła 55
- Miła 49
- Unknown
-
Miła
3 April 1943 Germans surrounded Mila Street; a massacre was expected, as a German was shot in the ghetto; in ended w...
-
Miła 61
Bunkier przy Miłej 61, który buduje pan Brom (monter/tokarz/hydraulik/złota rączka) z dorosłym synem; bunkier jest d...
-
Grzybowska 221
Tymczasowe schronienie przy ul. Grzybowskiej 221, gdzie Alexc może się obmyć i otrzymuje pierwszy posiłek po wyjściu...
-
Świder
Róża Rabczyk gubi się z bratem – Januszkiem, chłopca goni granatowa policja.
-
Anielinek
Wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Jakubów. Alexander Wargon ukrywa się tu przez...
-
kościół św. Stanisława
Bronisław Wolfstal został zamordowany przez Niemców w kościele św. Stanisława na Woli 5 września 1944 roku.
-
Dobrenice
Dobrenice – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim, w gminie Łęki Szlacheckie. Alex...
-
Przedbórz
Przedbórz – miasto w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim, położone na Wyżynie Przedborskiej nad rzeką P...
-
Unknown
A ghetto established on 8 October 1939 with H. Drechsel's decree. The first ghetto on Polish territories. 16 thousan...
-
Kamedułów 67
Dom Pani Wiktorii Rogali, ukrywającej przez pewien czas w 1944 r. Alexa Wargona.
-
Kraków
Po zabójstwie Marcelego Nowotki, ludzie Mołojca zaczynają być w PPR izolowani i prześladowani. Hanka Szapiro (Sawick...
-
Dietla 62
Siedziba organizacji Briha i ruchu syjonistycznego w powojennym Krakowie.
Related events:
- Mieszkanie Wargonów zostaje zarekwirowane przez polską obronę prze... 1939-09-01 (housing/hiding place / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Pożar dachu nad rodzinnym sklepem Wargonów -- rodzina przenosi się... 1939-09 (housing/hiding place / Independent Jewish actions ) ,
- 28 września 1939 r. następuje zawieszenie broni. Rodzina Wargonów... 1939-09-28 (housing/hiding place / Independent Jewish actions / work / finance/money) ,
- Do hurtowni Wargonów często zaglądają „goście”, którzy wybierają t... 1939 (Independent Jewish actions / work / finance/money / Danger / Robbery) ,
- Wargonowie zdobywają materiały budowlane do naprawy uszkodzeń w mi... 1939-11 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- Pobicie Alexa Wargona – na początku 1940 r. wracając z prywatnych... 1940-01 (Blackmail/"Szmalcowanie" / in the street / Danger) ,
- W zimie 1940 roku rodzina Wargonów uznaje, że matka Bluma i Irka b... 1940 (Independent Jewish actions ) ,
- Zimą 1940 r. Alex Wargon jest świadkiem maltretowania Żydów na uli... 1940 (Independent Jewish actions / Danger) ,
- Alex Wargon wspomina, jak wiosną 1940 roku do antyżydowskich eksce... 1940-03 (Independent Jewish actions / Danger) ,
- Maj 1940 r. – matka Alexa Wargona wydobrzała po złamaniu nogi i Al... 1940-05 (Independent Jewish actions ) ,
- Zaprzyjaźniona rodzina Hafnerów przeprowadza się z Senatorskiej do... 1940 (Independent Jewish actions / helping other Jews ) ,
- Jesienią 1940 r., spodziewając się zamknięcia getta, ojciec Alexa... 1940-09 (Independent Jewish actions / work / finance/money) ,
- Rodzina Alexa Wargona szmugluje towar z hurtowni przez mur getta;... 1940 (Independent Jewish actions / work / finance/money) ,
- Wiosną 1941 r.: do getta przybywa rodzina matki Alexa Wargona, w t... 1941-03 (housing/hiding place / Independent Jewish actions ) ,
- Alex podejmuje naukę w otwartej przez władze szkole handlowej; chł... 1941 (Independent Jewish actions ) ,
- Niemcy ogłaszają w getcie rekwizycję futer; Wargonowie oddają swoj... 1941-06 (Independent Jewish actions / finance/money) ,
- 22 lipca 1942 r. – początek likwidacji getta; Alex idzie do szkoły... 1942-07-22 (documents / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Mieszkańcy domu, w którym mieszkali Wargonowie, zostają odprowadze... 1942-07-22 (documents / Independent Jewish actions / work) ,
- Kolejna obława zastaje Wargonów w pokoju będącym kryjówką przy Mił... 1942-09 (Independent Jewish actions / housing/hiding place / Danger) ,
- W Jom Kipur (21.09) 1942 r. Wargonowie uciekają i kryją się w piwn... 1942-09-21 (Independent Jewish actions / housing/hiding place / Danger) ,
- Werterfassung pod kierownictwem oficera SS Franza Konrada rabuje ż... 1942-11 (Independent Jewish actions ) ,
- Wargonowie dowiadują się o istnieniu ŻOB-u; w tym czasie ŻOB przej... 1942-12 (Independent Jewish actions ) ,
- Koniec 1942 i początek 1943 r. to dla Wargonów czas „małej stabili... 1942-12 (Independent Jewish actions ) ,
- 17 stycznia 1942 r. – „przesiedlenie” mieszkańców ul. Miłej; Wargo... 1942-01-17 (Independent Jewish actions / Danger) ,
- Pod koniec stycznia/na początku lutego 1943 r. ojciec Alexa dowiad... 1943-01 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- Wiosną 1943 r. Irka otrzymuje dokumenty zmarłej kobiety i jako Mar... 1943-02 (Denunciation / documents / Independent Jewish actions ) ,
- 18 kwietnia 1943 r. osoba stająca na warcie donosi mieszkańcom bun... 1943-04-18 (documents / Independent Jewish actions / Danger) ,
- 30 kwietnia 1943 r. Alex Wargon przechodzi kanałami na aryjską str... 1943-04-30 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- Początek maja 1943 r. – Alex wraz z Irką i Michałem Świecą wraca p... 1943-05 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- 3 maja 1943 r. do domu dr. Jaroszewskiej przybywa Stanisław Cholew... 1943-05-03 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- Wiosną i latem 1943 r. nadal trwają poszukiwania stałej kryjówki d... 1943-05 (housing/hiding place / Independent Jewish actions ) ,
- Na początku 1944 r. do Alexa docierają wieści o klęskach niemiecki... 1944-01 (Independent Jewish actions / housing/hiding place / finance/money) ,
- 10 stycznia 1944 r. Irka przyjmuje chrzest; wcześniej szuka duchow... 1944-01-10 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- Styczeń 1944 r. to czas smutnych rocznic dla Wargonów: 23 I roczni... 1944-01-23 (Independent Jewish actions ) ,
- 27 stycznia 1944 r. Alex zaczyna pisać pamiętnik; używa prymitywne... 1944-01-27 (Independent Jewish actions ) ,
- W połowie lutego 1944 r. policja sprawdza kilkukrotnie mieszkanie... 1944-02 (Independent Jewish actions / housing/hiding place) ,
- W początkach 1944 r. Alex widzi 27 powieszonych osób na ul. Leszno... 1944-02 (Independent Jewish actions / housing/hiding place / Danger) ,
- W początkach 1944 roku, po aresztowaniu Zosi, przyjaciółki Marysi,... 1944-02 (Independent Jewish actions / housing/hiding place / Danger) ,
- Wiosna i lato 1944 r. – radosne wieści z frontu wschodniego; Irka... 1944-03 (Independent Jewish actions / housing/hiding place / Danger) ,
- 1 sierpnia 1944 roku wybucha powstanie; o 14.00 wychodzą Jurek i J... 1944-08-01 (Independent Jewish actions / Danger) ,
- Wrzesień 1944 r. – Pociąg wiozący wysiedleńców z Warszawy zatrzymu... 1944-09 (Independent Jewish actions / work / housing/hiding place) ,
- Październik 1944 r. – umiera matka pani Rogali; Alex idzie do sąsi... 1944-10 (Help / free of charge / emergency help / other help) ,
- Listopad 1944 r. – styczeń 1945 r. – 2 listopada do wioski przybyw... 1944-11-02 (free of charge / Independent Jewish actions / work) ,
- Kilka dni po wyzwoleniu Alex Wargon i Alinka Kornacka postanawiają... 1945-01-21 (Independent Jewish actions / finance/money) ,
- Maj 1945 r. – tydzień po kapitulacji Niemiec Alex czuje się samotn... 1945-05 (Independent Jewish actions ) ,
- 20 sierpnia 1945 r. Alex Wargon otrzymuje ostatnią wiadomość od Ja... 1945-08-20 (Independent Jewish actions ) ,
- Lato 1945 r. – pewnego dnia pod koniec lata Alex Wargon z grupą pr... 1945-06 (Independent Jewish actions ) ,
- Wiosną i latem 1945 r. – Alex Wargon przebywa w Krakowie. gdzie ko... 1945-05 (Independent Jewish actions ) ,
-
Pines
Sewek
(Friend / Aider )
-
Geolocation assigned automatically. Currently verifying map location.