Given name: Estera Family name: Schnal
- NO
- Female
- Estera
- Schnal
- Wołkowicz
- Eugenia Kowalska
- około 1940
- Yes
- From Warsaw
- Praga
- ul. Czynszowa 6
- Łódź, Izrael
- Jewish
- bad
- hiding place in an apartment , in an apartment
- other danger, on a street, recognition, in an apartment
-
Córka Beli Wołkowicz. Bela jest w getcie, przekazuje jednak małą Esterę znajomemu, Tadeuszowi Głowackiemu, który pracuje razem z Józefem Damskim w Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych. Józef i Helena Damscy mają nastoletniego syna Stefana. Tadeusz Głowacki nie może dłużej przechowywać Estery, pyta Józefa, czy nie zna kogoś, kto by wziął dziecko. „Mąż mnie pytał czy ja się zgadzam przyjąć ją do siebie i oczywiście się zgodziłam. Na drugi dzień Tadeusz Głowacki przyszedł z mężem i przyniósł tę małą i tak się mała została u nas. Miała wtedy 20 miesięcy”, relacjonuje Helena Damska. Dziewczynka przebywa u Damskich pod nazwiskiem Eugenia Kowalska, domownicy nazywają ją Guga. Stefan bawi się z dziewczynką i traktuje ją jak rodzoną siostrę. Na pytania zadawane przez sąsiadów i znajomych oraz uczestników tajnych kompletów odbywających się w ich mieszkaniu, Damscy odpowiadają, że Guga jest córką siostry Heleny, zabranej do obozu. Matka dziewczynki, Bela, także ucieka z getta i ukrywa się na Żoliborzu. Guga prawie nie opuszcza mieszkania. Czasami wieczorami Helena zabiera się ją na krótki spacer. Kilka razy jadą do matki na Żoliborz, ale ludzie w tramwaju komentują wygląd Estery. Po wojnie Bela zgłasza się po Esterę; dziewczynka nie poznaje matki, niechętnie rozstaje się z Heleną. Bela i Estera wyjeżdżają do Łodzi, a w 1950 emigrują do Izraela. Estera wychodzi za mąż, ma syna. Helena odwiedza je w Izraelu w 1966 roku.
- denunciation , Germans operations, Poles operations, housing, help, private/everyday life
- antisemitism, atmosphere , children, Gestapo/gendarmerie, hosts, costs, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , blackmailer/ "szmalcownik", acquaintances
-
Related sources:
-
Related people:
-
Damski
Stefan
(Acquaintance / Neighbor / Aider )
W czasie okupacji jego rodzice – Helena i Józef – dają schronienie dziewczynce, wziętej od matki z getta przez koleg...
-
Damski
Józef
(Acquaintance / Neighbor / Aider )
Pracuje w Wytwórni Papierów Wartościowych. Mieszka z żoną Heleną i nastoletnim synem Stefanem na Pradze. W 1942 jego...
-
Głowacki
Tadeusz
(Acquaintance / Aider )
Pracuje w Wytwórni Papierów Wartościowych. W 1942 odbiera od swojej żydowskiej znajomej z getta 20-miesięczną dziewc...
-
Wołkowicz
Bela
(mother)
W czasie okupacji jest w getcie. W 1942 przekazuje swoją niespełna dwuletnią córeczkę, Esterę, znajomemu, Tadeuszowi...
-
nieznane
Pasażer w tramwaju
(Stranger / Denouncer)
Patrząc na Esterę Wołkowicz, którą Helena Damska wiezie do matki na Żoliborz, odzywa się „– Och, jaka ładna Żydówecz...
-
Damska
Helena
(Acquaintance / Neighbor / Aider )
Damscy mieszkają w Warszawie. Helena zajmuje się domem, jej mąż Józef pracuje w Państwowej Wytwórni Papierów Wartośc...
-
nieznane
Gestapowiec
(Stranger)
Jeden z Niemców, biorących udział w łapance na Pradze. Robi rewizję w mieszkaniu Damskich. Helena Damska leży chora...
Related events:
- W 1942 Tadeusz Głowacki – kolega z pracy Józefa Damskiego – zwierz... 1942 (Help / Denunciation / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / other help) ,
- Helena Damska wiezie Esterę na Żoliborz, do matki, Beli Wołkowicz.... (Help / Denunciation / one-off/short-lasting / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / other help / Danger) ,
- Jest obława, Niemcy wyciągają ludzi z domów. Helena Damska leży ch... (Help / one-off/short-lasting / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / Danger) ,
-
Damski
Stefan
(Acquaintance / Neighbor / Aider )