Given name: Pola Family name: Mendelsohn
- NO
- Female
- Pola
- Mendelsohn
- Kaminer, I v. Hirszman
- Pola Kamińska
- 1923-04-30
- Biłgoraj
- Yes
- Not in Warsaw
- Biłgoraj
- Warszawa, ul. Dobra, Skorupki
- Jewish
- bad
- secondary
- in an apartment
- valuables, money
- recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out
-
Pola Mendelsohn, ur. jako Pola Kaminer, 30.04.1923 w Biłgoraju. Córka Baraka i Sali z d. Grinberg, miała młodszego o 5 lat brata Niuśka. Ojciec miał drukarnię, rodzina była zamożna. Nie byli bardzo religijni. Pola skończyła przed wojną gimnazjum w Biłgoraju. Gdy wybuchła wojna, pierwsza bomba spadła na ich dom, który był największy w Biłgoraju. Przenieśli się do Hrubieszowa, do rodziny matki, a potem do Janowa Lubelskiego. W 1942 roku, gdy po roku tamtejsze getto zlikwidowano, wysłano ich do Kraśnika. Stamtąd wszystkie kobiety zabrano do Zaklikowa. Pola znalazła się tam razem z kobietami z rodziny. Udało im się przekupić strażnika, i dzięki pomocy starszego Niemca uciekły. Wracały lasami do Kraśnika, i zostały zatrzymane przez Polaków. Pola i jej kuzynka Rina uciekły, a ich matki i szwagierka Riny Halinka zginęły. Przez dwa tygodnie Pola i Rina były ukrywane w getcie w Kraśniku, a potem na aryjskich papierach wyjechały do Warszawy. W pociągu spotkały jakiegoś mężczyznę, który doradził im, aby nie jechały prosto do Warszawy, bo po drodze są łapanki na roboty. Zaprosił je do siebie do Lublina. W mieszkaniu ukrywał swoją żydowską żonę i jeszcze innych Żydów. Następnego dnia bezpiecznie pojechały z nim do Warszawy. Na dworcu spotkały męża Riny, Aleksandra Gliksmana, który również przyjechał z Kraśnika na aryjskich papierach. Zatrzymała ich od razu granatowa policja, ale udało im się wykupić. Pola i Rena mieszkały u p. Kostro na rogu Hożej i Skorupki przez 2,5 roku. Aleksander pracował w niemieckiej firmie. Pola dostawała pieniądze na ukrywanie się z Kraśnika, od ojca, póki żył. Potem pomagał jej Alex. Obie z Riną pracowały, sprzątały i prały dla swojej gospodyni. W czasie powstania warszawskiego wszyscy troje z Aleksem byli w piwnicy, potem uciekli przed wywiezieniem na roboty. Do wyzwolenia byli w Grodzisku. Po wyzwoleniu Pola wyjechała do Lublina. Tam poznała swojego męża, Beniamina Mendelsohna, urodziła syna. Wyjechali razem do Niemiec, a w 1951 r. do USA.
- Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, deportation
- housing, help, private/everyday life
- antisemitism, atmosphere , hosts, contacts with other Jews , long-lasting help, financial assistance, individual help , housing assistence , with Aryan documents , acquaintances
-
Pierwszym mężem Poli Kaminer był Chaim Hirszman, uciekinier z Bełżca, a jej starszy syn jest jego dzieckiem. Chaim Hirszman został zabity 19.03.1946, po złożeniu pierwszej części zeznań dotyczących jego pobytu w Bełżcu, Pola Hirszman dokończyła jego relację (AŻIH 301/1476). Pola Hirszman z d. Kaminer złożyła też w relację o własnych przeżyciach - AŻIH 301/1476a.
-
Adres podaje Pola Mendelsohn w wywiadzie dla USC Shoa Foundation (5331).
-
Related people:
-
Gliksman
Rena
(FAMILY / cousin)
Siostra stryjeczna Poli Kaminer, żona Aleksandra Gliksmana. Rena pochodziła z Biłgoraja, gdzie jej rodzina miała dru...
-
Gliksman
Aleksander
(FAMILY / in-law)
Aleksander Gliksman, ur. 30.01.1915 w Warszawie, syn Lei z d. Szuldberg i Mozesa. Miał młodszą o 7 lat siostrę Halin...
-
[policjanci granatowi]
(Stranger / Blackmailer)
Granatowi policjanci, którzy na dworcu warszawskim zatrzymali przybyłych u Żydów - Polę Kaminer, Renę i Aleksandra G...
-
Weber
[pan]
(Acquaintance / Aider )
Pochodził z Biłgoraja, pełnił tam funkcje państwowe. Potem przeniósł się z rodziną do Warszawy. Znał dobrze rodzinę...
-
Szczubełko
Nieznane
(Stranger / Aider )
Lekarz. Przez kilka tygodni w jego domu przechowywali się Aleksander i Rena Gliksmanowie oraz Pola Kaminer. Potem za...
-
Kostro
[pani]
(Stranger / Aider )
Gospodyni mieszkania, w którym przez ponad dwa lata ukrywały się Pola Kaminer i Rena Gliksman. Była antysemitką. W m...
-
Kostro
[pan]
(Stranger / Aider )
Gospodarz mieszkania, w którym przez ponad dwa lata ukrywały się Pola Kaminer i Rena Gliksman. Był sędzią w sądach n...
-
Kostro
Teresa
(Stranger / Aider )
Córka państwa Kostro, u których przez ponad dwa lata ukrywały się Pola Kaminer i Rena Gliksman. W mieszkaniu były ró...
-
Weber
[pani]
(Acquaintance / Aider )
Znajoma rodziny Kaminerów z Biłgoraja (lub Janowa). Pani Weberowa regularnie co kilka tygodni jeździła do Janowa, gd...
-
Weber
[panna]
(Acquaintance / Aider )
Koleżanka szkolna Reny Gliksman. Jej rodzina znała Kaminerów z Biłgoraja. Po przyjeździe Gliksmanów i Poli Kaminer d...
-
[małżeństwo z Grodziska]
(Stranger / Aider )
Małżeństwo z Grodziska (żona była Czeszką), u którego zatrzymali się po powstaniu warszawskim Aleksander i Rena Glik...
-
Towiakowski [?]
[Nieznane]
(Acquaintance / Aider )
Znajomy z Biłgoraja [lub Janowa] rodziców Poli Kaminer, pomagał jej w czasie wojny. Rodzice Poli zostawili u niego k...
Related places:
-
Dworzec w Warszawie
Dworzec w Warszawie, gdzie Aleksander Gliksman spotkał się z żoną Riną i Polą Kaminer.
-
Dobra
Mieszkanie Weberów.
-
Nieznana
Mieszkanie doktora Szczubełko, gdzie przez kilka tygdoni byli Gliksmanowie i Pola Kaminer. Mieszkanie było na przedm...
-
Hoża róg Skorupki
Mieszkanie państwa Kostro, u których ukrywały się Pola Kaminer i Rena Gliksman przez ponad dwa lata.
-
Grodzisk Mazowiecki
Po powstaniu warszawskim Gliksmanowie i Pola Kaminer byli w Grodzisku Mazowieckim.
Related events:
- Na przełomie 1942/1943 r. Aleksander Gliksman uciekł z obozu w Kra... (Blackmail/"Szmalcowanie") ,
- Po zwolnieniu Gliksmanów i Poli z posterunku granatowej policji do... (Help / long-lasting / housing/hiding place / documents / other help) ,
- Pan Weber znalazł dla Aleksandra i Reny Gliksmanów oraz Poli Kamin... (Help / paid / one-off/short-lasting / housing/hiding place) ,
- Po wyprowadzce od doktora Szczubiałki, Gliksmanowie i Pola musieli... (Help / paid / long-lasting / housing/hiding place) ,
- W niedziele Aleksander Gliksman odwiedzał swoją żonę Renę i jej ku... 1943 (Independent Jewish actions ) ,
- W czasie pobytu w Warszawie na aryjskich papierach Aleksander i Re... 1942 (Help / long-lasting / other help) ,
- W czasie powstania warszawskiego Aleksander Gliksman był razem z ż... 1944-08 (Help / long-lasting) ,
- Po powstaniu warszawskim, gdy musieli wyjść z Warszawy, Aleksander... 1944-10 (Help / housing/hiding place) ,
- Po przyjeździe do Warszawy Pola Kaminer i Rena Gliksman spotkały n... (Blackmail/"Szmalcowanie" / paid) ,
- Pola Kaminer i jej kuzynka Rena Gliksman zamieszkały państwa Kostr... 1943 (Help / paid / long-lasting / housing/hiding place) ,
- "Zaraz na dworcu w Warszawie miałam szantaż. Granatowa policj... (Blackmail/"Szmalcowanie") ,
- "Ojciec przysyłał mi trochę pieniędzy i pewien znajomy Polak... 1945 (Help / long-lasting / finance/money) ,
-
Gliksman
Rena
(FAMILY / cousin)