Given name: Helena Family name: Kramarz

Helena Kramarz miała troje rodzeństwa. Ojciec przed wojną miał drukarnię, gdzie drukował m.in. bibułki do papierosów. Rodzinie dobrze się powodziło. Na początku wojny ojciec całą firmę przekazał klientowi Polakowi, panu Kopczyńskiemu, którego poprosił o uratowanie jego dzieci. Kramarzowie uciekli na wschód, ale po pewnym czasie Kramarz i dwie młodsze córki, Helena i Ruth, wrócili do Warszawy. Żona i dwójka starszych dzieci zostali wywiezieni do Archangielska, gdzie przeżyli wojnę. Kramarz miał pieniądze, w getcie nie głodowali. Gdy sytuacja stawała się coraz trudniejsza, postanowił wyprawić córki na stronę aryjską. Dla starszej załatwił aryjskie papiery, i dzięki pomocy Kopczyńskiego Helena została umieszczona w zakonnym sierocińcu pod Warszawą. W styczniu 1943 dołączyła do niej młodsza Ruth, a potem córka wspólnika - Osnos [Asnat]. Była w sierocińcu do wyzwolenia. Po wojnie wyjechała do USA.