Given name: Ludwika (Luna) Family name: Abrahamer
- NO
- Female
- Ludwika (Luna)
- Abrahamer
- Porańska
- 1902-01-08
- Gorlice
- Yes
- Not in Warsaw
- Zielonki koło Krakowa
- Warszawa, ul. Marszałkowska, ul. Śniadeckich, Józefów, Węgry, Niemcy – Frankfurt nad Menem
- Jewish
- good
- higher
- on surface , in an apartment
- money
- delation/denunciation, other danger, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out , in an apartment
-
Kończy szkołę średnią w Krakowie, przez rok studiuje na Akademii Handlowej, w 1924 wychodzi za mąż za Solomona Abrahamera, inżyniera, prowadzącego duży młyn przemysłowy w Zielonkach pod Krakowem; tam też mieszkają. W 1926 rodzi im się córka, Alina. Po wybuchu wojny Ludwika z córką ucieka w kierunku Warszawy, z córką i krewnymi. W Warszawie szofer kradnie jej samochód i znika. Ludwika wraca z dzieckiem do Zielonek, Niemcy rekwirują majątek Abrahamerów. W 1942 Niemcy wywożą okolicznych Żydów do Skawiny, gdzie ma miejsce selekcja i masowa egzekucja; giną w niej m.in. rodzice Solomona, Izrael i Regina, a także rodzice Ludwiki, Zygmunt i Estera Porańscy. Abrahamerowie trafiają do hali przy dworcu, są tam zamknięci pod strażą. Ludwikę i jej córkę wyprowadza stamtąd szwagier jej brata, zamożnie wyglądający Julian Lidzbarski. Jadą do Warszawy. Lidzbarski umieszcza Ludwikę w domu przyjaciół, w Józefowie. Po jakimś czasie dom rekwirują Niemcy, Ludwika wraca do Warszawy, prosi o wsparcie znajomego, prokurenta w księgarni Gebethnera & Wolffa. Znajomy przyprowadza Tadeusza Gebethnera, który zabiera Ludwikę i jej córkę do swojego luksusowego, obszernego mieszkania. Mieszka tam kilku znajomych Tadeusza, po pewnym czasie dociera także Solomon Abrahamer. Na początku 1944 Solomon przedostaje się na Węgry. W lutym 1944 Tadeusz załatwia dokumenty Ludwice i ją także wyprawia z córką na Węgry, przez granicę przeprowadzają je górale.
- before the war, deportation
- denunciation , Germans operations, Poles operations, underground activity, Ghetto liquidation, housing, help, work, blackmail, private/everyday life
- atmosphere , children, Gestapo/gendarmerie, hosts, other help, Polish underground movement , contacts with other Jews , costs, The Righteous Medal , Polish Police, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , material help , outside of Warsaw, work, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
-
Related sources:
- Str. 24 – 26
-
Related people:
-
Gospodyni NN
(Stranger / Aider )
Starsza pani, matka sędziego, przyjaciela Jana Lidzbarskiego, który przywozi do jej mieszkania Ludwikę Abrahamer z c...
-
NN
Dozorca
(Neighbor / Aider )
Opiekuje się willą, należącą do przyjaciół Juliana Lidzbarskiego. Właściciele opuścili dom, dozorca zna jednak Julia...
-
Kobieta NN
(Stranger / Aider )
Pozwala przenocować w swoim domu Ludwice Abrahamer i jej córce, kiedy te muszą opuścić willę, gdzie się ukrywały, za...
-
Lidzbarski
Julian
(in-law / Aider )
Inżynier, brat Henryki Lidzbarskiej, z którą żeni się Porański, brat Ludwiki Abrahamer. Ratuje Ludwikę i Alinkę Abra...
-
Banek
Zygmunt
(Friend / Aider )
Przyjaźni się z Abrahamerami w latach przedwojennych, pracuje w Krakowie i razem z żoną bywa u Abrahamerów w Zielonk...
-
Gebethner
Tadeusz
(Stranger / Aider )
W czasie wojny ukrywa w swoim mieszkaniu kilka osób, między innymi rodzinę Abrahamerów. Ludwika Abrahamer uchodzi za...
-
Abrahamer
Solomon
(husband)
„Był wysokim blondynem o niebieskich oczach, miał trochę wygląd semicki, ale na ogół nie wyglądał semicko”. Inżynier...
-
Horodyska
Nela
(Acquaintance / Aider )
Znajoma Abrahamerów, synowa księdza grekokatolickiego, który przechowuje u siebie krewnych Abrahamerów, ciotkę i kuz...
-
Niemcy NN
(Stranger)
Przychodzą o 5 nad ranem do mieszkania Tadeusza Gebethnera. Mieszka tam kilkoro jego znajomych, ukrywa się rodzina A...
-
NN
Agenci policji
(Stranger)
Przychodzą do mieszkania Tadeusza Gebethnera, prawdopodobnie na skutek donosu. Wypytują Ludwikę Abrahamer, w końcu z...
Related places:
-
ul. Okuli (prawdopodobnie Okólnik) 5
Julian Lidzbarski przywozi Ludwikę Abrahamer z córką do Warszawy.
-
Marszałkowska
Julian Lidzbarski przenosi Ludwikę Abrahamer na Marszałkowską.
-
Józefów
Julian Lidzbarski przewozi Ludwikę Abrahamer do Józefowa, mieszka tam w opuszczonej przez jego przyjaciół willi.
-
Zgoda 12
Ludwika Abrahamer prosi o pomoc znajomego, pracującego w księgarni Gebethnera i Wolffa; Zygmunt Banek kontaktuje ją...
-
Śniadeckich 23
Tadeusz Gebethner zaprasza do swojego domu Ludwikę Abrahamer i jej córkę.
-
XII Komisariat policji
Agenci policji zabierają Ludwikę i Alinkę Abrahamerowe na komisariat, Tadeusz Gebethner płaci za ich uwolnienie.
Related events:
- Julian Lidzbarski wywozi Ludwikę i Alinkę Abrahamer ze Skawiny, po... 1942 (Help / free of charge / one-off/short-lasting / housing/hiding place / emergency help) ,
- Julian Lidzbarski przenosi Ludwikę Abrahamer z córką na Marszałkow... 1942 (Help / free of charge / one-off/short-lasting / housing/hiding place / emergency help) ,
- Julian Lidzbarski przewozi Ludwikę Abrahamer z córką do Józefowa,... 1942 (Help / one-off/short-lasting / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions / Danger) ,
- Ludwika Abrahamer ucieka z córką z Józefowa, wraca do Warszawy. Pr... 1942 (Help / free of charge / one-off/short-lasting / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions ) ,
- Poproszony o pomoc przez Zygmunta Baneka Tadeusz Gebethner zaprasz... 1942 (Help / free of charge / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions ) ,
- Solomonowi Abrahamerowi udaje się wydostać ze Skawiny. Znajoma Abr... (Help / free of charge / long-lasting / housing/hiding place / emergency help / Independent Jewish actions ) ,
- Pewnego dnia na ulicach trwają intensywne łapanki. „Ten dzień był... (Help / free of charge / one-off/short-lasting / long-lasting / housing/hiding place / documents / Danger) ,
- Pewnego dnia koło 5 nad ranem Ludwika Abrahamer słyszy walenie do... (Help / one-off/short-lasting / emergency help / Danger) ,
- Pewnego dnia w mieszkaniu Gebethnera pojawia się dwóch agentów pol... (Help / one-off/short-lasting / finance/money / emergency help / Danger) ,
-
Gospodyni NN
(Stranger / Aider )