Wywiad USC 29091 - Henryk Prajs

U rodził się w biednej rodzinie. Miał siostrę starszą o dwa lata i młodszego brata. Ojciec został zabity w napadzie bandyckim, przed urodzeniem najmłodszego syna. Matka była krawcową, prowadziła kuchnię koszerną, nosiła perukę. Mieszkali w jednym pokoju 6x5 m, w którym matka też szyła. Henryk w wieku 5 lat poszedł do Hederu. Od 7 roku życia chodził do szkoły powszechnej. Po jej ukończeniu zaczął naukę krawiectwa. Matka zapłaciła 50 zł za możliwość nauki syna. Po trzech latach nauki poszedł do pracy jako czeladnik, zarabiał wtedy 5 zł/mies. Należał do syjonistycznej organizacji lewicowej, młodzieżowej. W listopadzie 1937 r. został powołany do wojska, do kawalerii konnej. Ukończył szkołę podoficerską. Pod koniec sierpnia 1939 r. został przesłany z wojskiem pod granicę, do Raczek. 17.09 został ranny, internowany przez Rosjan. Zwolniony na zasadzie wymiany jeńców, pojechał do domu. Zarabiał szyciem. W 1940 r. Niemcy utworzyli getto, w którym znalazł się ich dom. 31.02.1941 r. Żydzi z getta zostali wywiezieni do getta warszawskiego. Parę dni wcześniej Henryk uciekł z getta kalwaryjskiego do Magnuszewa. Wynajął mieszkanie na wsi w Ostrowie u pana Cwyla. Ksiądz z Osiecka dał mu metrykę aryjską. Ukrywał się w okolicach Magnuszewa, Ostrowa, Łaskarzewa, Podłęży. Do wyzwolenia. Po wojnie wrócił do Góry Kalwarii. Uporządkował cmentarz żydowski, poustawiał powywracane macewy. Opublikował kilka artykułów o Górze Kalwarii i kalwaryjskich Żydach.

USC Shoah Foundation – The Institute for Visual History and Education
Leavey Library
650 West 35th Street, Suite 114
Los Angeles, CA 90089-2571
https://vhaonline.usc.edu