Polski Instytut Źródłowy w Lund; zeznanie nr 304 - Lajka Mandelker

Zeznanie z dnia 16.05.1946 r. złożone w Trelleborg przed Lubą Melchior. Wojna zastała autorkę w Dąbrówce. Przebywała tam do października 1942 r. W październiku kazano zebrać się Żydom w Zaklikowie. Lajka nie stawiła się do wysiedlenia. Poszła pieszo do Kraśnika i zgłosiła się do Arbeitsamtu. Zabrano ją do Lublina. Napisała list do kuzynki, która ukrywała się na aryjskich dokumentach. Niestety wcześniej kuzynka została zatrzymana jako Żydówka. Na podstawie tego listu (adres) gestapo zabrało z obozu Lajkę. Niemcy zabrali ją do więzienia w Dessau, później przewieźli do Halle, stamtąd do więzienia w Breslau. Z Breslau wysłano ją do więzienia w Krakowie, a później do Warszawy na Pawiak. Po dwóch dniach na Pawiaku wysłano ją do Lublina. Tu, po raz pierwszy ją dokładnie przesłuchano. Po przesłuchaniu została wysłana do Majdanka (koniec maja 1943 r.; nr 12210). Później została wysłana do Auschwitz. Po trzech miesiącach Lajka została wywieziona do Ravensbruck. Po wyzwoleniu obozu trafiła do Szwecji. Wróciła do sił. Dowiedziała się, że żyje ojciec i rodzeństwo (brat i siostra; trzech braci, którzy poszli do lasu nie dają znaku życia). Postanowiła wrócić do Polski.

The Polish Research Institute in Lund (PIZ)
Lund University Library
Helgonabacken
Box 3
221 00 Lund
Sweden