Given name: Estera Family name: Tepper

  • NO
  • Female
  • Estera
  • Tepper
  • Wilhelm
  • Regina Koziorowska
  • 1932-04-06
  • Radomsko
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Radomsko, Rynek 5
  • Częstochowa, Warszawa ul. Wilcza 25, Wiedeń
  • Jewish
  • good
  • on surface
  • money
  • delation/denunciation, recognition
  • Ester Tepper (z domu Wilhelm), córka Zeliga i Gitli z d. Krauze. Miała brata Mońka (ur. 1926) i siostrę Chanę- Dziunię (ur. 1930). Ojciec prowadził atelier fotograficzne "Venus" pod adresem Rynek 5. Pracował też dla wytwórni filmowej "Mewa", grał na skrzypcach, był znaną w Radomsku osobą. Po wejściu Niemców do Radomska zabrano im dom i majątek, ale Zelig dalej pracował w swoim zawodzie, dla Niemców. Wkrótce Wilhelmowie musieli przeprowadzić się do getta. Zelig przygotował kilka bunkrów, w których ukrywała się rodzina i znajomi w czasie akcji. Udało im się przetrwać pierwszą akcję, ale w drugiej została zabrana matka Ester, Gitla. W getcie został zabity również jej brat Moniek. Ojciec kupił aryjskie papiery dla siebie i dwóch córek, wszyscy troje osobno uciekli z getta. Estera trafiła do Częstochowy, do starszej kobiety, która uczyła ją zasad religii katolickiej. Była to matka Krysi Kempy, która pomagała jej ojcu. Zostały zadenuncjowane przez sąsiadkę i zatrzymane na gestapo - Ester udało się ich przekonać, że jest katoliczką. Po zwolnieniu oddano ją do klasztoru, skąd jednak musiała po miesiącu odejść. Estera pojechała do Warszawy, gdzie na aryjskich papierach ukrywał się ojciec, razem z Krysią Kempą. W mieszkaniu był straszny tłok. Starsza siostra, Dziunia, była na robotach pod Wiedniem, i namawiała Ester, żeby również zgłosiła się na roboty. Ester po kilku miesiącach pobytu w Warszawie dała się złapać na roboty, i do końca wojny była w Mauer pod Wiedniem. Po wyzwoleniu wróciły z siostrą do Radomska, tam odnalazły ojca. Wkrótce na ich dom napadli Polacy, którzy pod groźbą zabójstwa kazali im opuścić miasto. Zelig Wilhelm z córkami wyjechał do Niemiec, a stamtąd do Palestyny. Ester służyła w wojsku izraelskim jako kierowca. W Izraelu wyszła za mąż, urodziła 4 dzieci. W latach 70. rodzina przeniosła się do USA. Ester zmarła w 2017 roku.

  • Ghetto Uprising, deportation
  • denunciation , housing, help
  • children, other help, monastery/church, long-lasting help, housing assistence , sent to work in Germany, with Aryan documents , acquaintances
  • Więcej informacji:
    https://jewishjournal.com/current_edition/177414/
    https://www.yadvashem.org/yv/en/exhibitions/rosh_hashana/wilhelm.asp#prettyPhoto