Given name: Josek (Józiek) Family name: Szpiro

  • NO
  • Male
  • Josek (Józiek)
  • Szpiro
  • No data
  • From Warsaw
  • Wola
  • ul. Wolska
  • Jewish
  • attic, in an apartment
  • lack
  • on a street, recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out
  • Józiek z dwoma siostrami Marysią i Dorą wyszedł z getta przez druty przy wasze. Ich rodzice zmarli na tyfus, a 16-letnia siostra Estera i 3-letni brat Mendelek zmarli z głodu. Po aryjskiej stornie spotkali żydowską dziewczynkę, która zaprowadziła ich do pewnej pani, gdzie znaleźli nocleg. Przedstawiali się nazwiskiem Wójtowicz. Pani ta nocowała ich za pieniądze, ale w dzień musieli wychodzić. Przekradali się do pustego już prawie getta i rabowali z domów rzeczy na sprzedaż, głównie ubrania. Część zabierała im właścicielka mieszkania dla siebie i swojej 15-letniej córki, a resztę sprzedawali. Mieszkał tam też 17-letni chłopiec żydowski Mietek i koleżanka Dorki, Blima. Pani zabraniała im rozmawiać po żydowsku, ponieważ wtedy nic nie rozumiała, biła ich za to kijem.  Pewnego dnia, kiedy zmęczeni wrócili do domu na noc, zastali drzwi zamknięte, właścicielka ich nie wpuściła, nie oddała im żadnych rzeczy i wyzwała od Żydów. Nie mieli gdzie pójść, nocowali na strychu. Włóczyli się po ulicach nocując gdzie się dało. Jóźka złapali szmalcownicy , kazali mu oddać buty, marynarkę i sweter i zapłacić im jeszcze 500 zł. Przestraszył się i wyjechał z Warszawy.

  • Poles operations, housing, help, work, blackmail, private/everyday life
  • without 'aryan' papers (documents), children, commerce, contacts with other Jews , stranger, individual help , one-off help, housing assistence