Given name: Klara Family name: Halbreich

  • NO
  • Female
  • Klara
  • Halbreich
  • Gross
  • Janina Birkenfeldowicz, Janina Szczubiał
  • 1923-03-10
  • Kraków
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Kraków, ul. Zielona 12
  • Warszawa
  • Jewish
  • bad
  • other
  • other, on surface , basement, in an apartment
  • valuables, money, goods
  • delation/denunciation, on a street, recognition, blackmail/"szmalcowanie" ending on police station, blackmail/"szmalcowanie" resulting in escape , blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out , in an apartment
  • Urodzona w Krakowie, córka Jakuba i Sary Gross, miała trzech braci - starsi Natan i Josef, młodszy - Jerzy (Yoram). Rodzice posiadali dwa sklepy ze składem porcelany, kryształów, szkła i lamp, ulokowane na Rynku Głównym, byli majętni i mieli dużo znajomości. Rodzina była religijna i tradycjonalistyczna. Zatrudniali guwernantkę, kucharkę, sprzątaczkę. Klara uczyła się w prywatnej żydowskiej szkole im. Chaima Hilfsteina oraz w szkołach baletowych. Wychowywała się w dość zamkniętej społeczności żydowskiej. Mieszkali na parterze dwupiętrowego domu. Zaraz po wybuchu ojciec z bratem Josefem uciekli na wschód. Część domu państwa Gross została zajęta i wprowadzili się tam niemieccy robotnicy. Klara z rodziną dzieliła z nimi mieszkanie aż do grudnia 1940 r., kiedy to musieli wynieść się z Krakowa na mocy decyzji o wysiedleniach Żydów. Klara z matką i braćmi przeniosła się do Wieczystej, do wynajętego przez matkę mieszkania. Później musieli się przenieść jeszcze dalej - do Grębałowa. W sierpniu 1942 r. Klara pojechała z rodziną do Wieliczki, na mocy uchwały o przesiedleniu Żydów do Wieliczki. Po kilku dniach uciekli z Wieliczki do krakowskiego getta. Mieszkali tam kilka miesięcy. Wczesną wiosną 1943 r. rodzina uciekła z terenu getta, ukrywała się u różnych znajomych matki po aryjskiej stronie. W kwietniu 1943 r. Klara wraz z matką wyjechały do Warszawy, gdyż w Krakowie były zbyt rozpoznawalne. Klara posługując się sfałszowanymi aryjskimi papierami, ukrywała się u różnych ludzi w Warszawie po aryjskiej stronie, kilkukrotnie spotkała się z próbą denuncjacji lub z zagrożeniem denuncjacji oraz szantażami ze strony Polaków cywilów i polskich policjantów. Udało się jej uciec lub załatwić łapówkę. Chora na zapalenie wątroby spędziła kilka miesięcy w szpitalu. W Warszawie pozostała cały czas w kontakcie z matką, dwoma braćmi i przyszłym mężem - Szymonem. W maju 1944 r. wyjechała na farmę do Jadzina, gdzie, za sprawą Szymona, została zatrudniona jako służąca. W sierpniu 1944 r. wyjechała z Szymonem do Krakowa, następnie do Zakopanego, gdzie pracując dla Niemców doczekali wyzwolenia. W 1945 r. wróciła do Krakowa, wzięła ślub z Szymonem Halbreichem. Następnie wyjechali do Wiednia, a stamtąd do Niemiec, do pracy w ośrodku pomagającym żydowskim sierotom w Indersdorf, następnie do Monachium, gdzie jej mąż podjął studia. W lipcu 1947r. wrócili do Krakowa, Klara została nauczycielką baletu. W 1957 r. wyjechała z mężem, matką i dwoma córkami do Bat Yam. 1 maja 1968 r. wyjechali do Australii.

  • Hotel Polski, Ghetto Uprising, deportation
  • housing, work, private/everyday life
  • illness, contacts with other Jews , help from Jews, outside of Warsaw, with Aryan documents , acquaintances