Imię: Awraham (Avraham, Artek) Nazwisko: Gelblum
- NIE
- Mężczyzna
- Awraham (Avraham, Artek)
- Gelblum
- 1928-07-18
- lub 1925
- Tak
- Z Warszawy
- miejscowość podwarszawska, Śródmieście
- ul. Sienna 4
- ul. Bazarowa 7 - Otwock, Lublin, Wrocław, Izrael
- Żyd
- wyższe
- na powierzchni, skrytka w mieszkaniu
- pieniądze
- inne zagrożenie, na ulicy, rozpoznanie, szantaż/szmalcowanie zakończone wykupieniem
-
Syn Józefa i Miriam Gelblumów. W 1937 przenosi się z rodzina z Warszawy do Otwocka, jego ojciec prowadzi rozlewnię piwa Haberbusch i Schiele. Do 1939 chodzi do szkoły w Otwocku. W czasie okupacji Żydzi otwoccy mają względnie dobre warunki życia dzięki żołnierzom Wermachtu. Gelblumowie przepisują rozlewnię na znajomego kupca, Górskiego. Ten przekazuje im dochód z rozlewni, troszczy się o nich. W 1942 tuż przed likwidacją getta Gelblumowie i część ich sąsiadów chowają się w bunkrze. Jakiś czas potem przenoszą się do skrytki w domu Staśka Grunta, któremu Górski płaci 16 tysięcy miesięcznie za ukrywanie Gelblumów. Stasiek Grunt dostarcza Gelblumom pożywienie. Mają dostęp do wody i do elektryczności. Ukrywają się tam do wyzwolenia Otwocka przez Rosjan, w lipcu 1944. Po wejściu Rosjan wyjeżdżają do Lublina. Po 1945 Artek studiuje przez pewien czas we Wrocławiu. W 1948 emigruje do Izraela. W 1958 żeni się z Sabiną. Odnajduje listownie Janinę Górską. Umiera koło 2010 w Kiryat-Chaim.
- po wojnie, powstanie w getcie, powstanie warszawskie, przed gettem, w getcie, wysiedlenie
- działania Niemców, działania Polaków, gospodarcze, likwidacja getta, mieszkaniowe, pomoc, praca, szantaż, życie prywatne/życie codzienne
- atmosfera, gestapo/żandarmeria, gospodarze, handel, inna pomoc, kontakty z innymi Żydami, koszty, policja polska, pomoc długotrwała, pomoc finansowa, pomoc indywidualna , pomoc jednorazowa, pomoc lokalowa, pomoc rzeczowa, poza Warszawą, praca, szantażysta/szmalcownik, znajomi
-
Powiązane źródła:
- Str. 12 – 13
-
Powiązani ludzie:
-
Górski
Marceli
(Znajomy / Pomagający)
Rzeźnik, ma sklep w Otwocku. Po utworzeniu getta ktoś poleca go Józefowi Gelblumowi, który proponuje, że przepisze n...
-
Gelblum
Felek
(rodzeństwo)
Brat Artka, syn Józefa i Miriam Gelblumów. Od 1942 do 1943 ukrywa się razem z ojcem i rodzeństwem w skrytce, wybudow...
-
Miodownik
Bela
(rodzeństwo)
Siostra Awrachama (Artka) Gelbluma, córka Józefa i Miriam Gelblumów. Od 1942 do 1945 ukrywa się razem z ojcem i rodz...
-
Gelblum
Józef
(ojciec)
Ojciec Artka, syn Zeldy i Mordechaja. Właściciel restauracji przy ul. Siennej 4 w Warszawie i rozlewni piwa przy ul....
-
Hauptman
Nieznane
(Znajomy / Pomagający)
Oficer niemiecki. Jest świadkiem sceny, kiedy Hugo Dietz przyjeżdża do rozlewni piwa i zastaje tam Artka Gelbluma. D...
-
Dietz
Hugo
(Obcy)
Kierownik grupy „D” w warszawskim Arbeitsamcie, a zarazem szef Arbeitsamtu w Otwocku, organizujący wywózki Polaków n...
-
Grossinger
Nieznane
(Znajomy / Pomagający)
Przed wojną jest skrzypkiem. Tuż przed likwidacją getta w Otwocku prosi o czapkę policjanta; ma nadzieję, że jako po...
-
Lewandowski
Nieznane
(Obcy / Pomagający)
Granatowy policjant, Gelblumowie znają go z czasów przedwojennych, jest „dość uczciwym człowiekiem”. Towarzyszy Niem...
-
Nieznane
Polski łącznik
(Obcy / Pomagający)
W czasie, kiedy Gelblumowie ukrywają się w Kołbieli, donosi im list od Józefa Gelbluma, który zawiadamia ich o zorga...
-
Gelblum
Szlomo Lolek
(rodzeństwo)
Brat Awrachama, syn Józefa i Miriam Gelblumów. Od 1942 do 1944 ukrywa się razem z ojcem i rodzeństwem w skrytce, wyb...
-
Kontrolerzy z elektrowni
Nieznane
(Obcy)
Pojawiają się w domu Staśka Grunta; Grunt ma „nielegalny młynek”, na którym zarabia. Kontrolerzy prawdopodobnie ocze...
-
Stróż na Bazarowej
Nieznane
(Obcy)
Pilnuje rozbiórki domu Gelblumów. Ci dowiadują się o rozbiórce, chcą odzyskać kosztowności, ukryte wcześniej w domu....
-
Nieznane
Tereska
(Sąsiad / Pomagający)
Jej siostra jest sąsiadką Staśka Grunta. Tereska przychodzi do Gruntów, pomaga w gospodarstwie. Pewnego dnia słyszy...
-
Biały
Leon
(Sąsiad)
Sąsiad Staśka Grunta. Jego szwagierka, Tereska, usługuje Gruntom i przez przypadek odkrywa obecność Gelblumów w skry...
-
Grunt
Stanisław
(Sąsiad / Pomagający)
Niezamożny krewny Marcelego Górskiego, mieszka w Otwocku. W czasie likwidacji otwockiego getta, Marceli ustala z nim...
-
Grunt (vel Krup)
Marysia
(Sąsiad / Pomagający)
Żona Staśka Grunta. Stasiek jest niezamożnym krewnym Marcelego Górskiego. Ustala z Marcelim, że przygotuje w swoim d...
-
Rosyjski żołnierz
Nieznane
(Obcy / Pomagający)
Pierwszy żołnierz rosyjski, którego Artek Gelblum spotyka na szosie w Otwocku, po wyjściu ze schronu. Artek nie zna...
-
Ojciec Leona Białego
(Znajomy)
Znajomy Gelblumów z czasów przedwojennych. Jego syn, Leon i synowa wiedzą o Gelblumach, ukrywających się w schronie...
-
Kantor
Nieznane
(Obcy / Pomagający)
W czasie okupacji ukrywa się w Warszawie, w lipcu 1944 dociera do Otwocka. Artek Gelblum spotyka go w domu, gdzie za...
Powiązane miejsca:
-
Otwock, ul. Orla 2
Józef Gelblum nawiązuje kontakt z Marcelim Górskim, rzeźnikiem; chce na niego przepisać rozlewnię piwa.
-
Bazarowa 7
Rodzina Gelblumów nawiązuje przyjazną relację z żołnierzem niemieckim.
-
Kołbiel
Gelblumowie opuszczają piwnicę i idą do Kołbieli; Józef Gelblum i jego córka idą do Górskiego, organizują skrytkę.
-
Odyniecka
Rodzina Gelblumów ukrywa się w skrytce, przygotowanej w domu Staśka Grunta (vel Krupa); będą się tam ukrywać przez d...
Powiązane wydarzenia:
- Po nieudanej próbie przepisania rozlewni piwa na Piszczałowskiego,... 1940 (POMOC / długotrwała / finanse/pieniądze / pomoc w nagłych wypadkach / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / praca) ,
- Artek i Felek Gelblumowie wykradają się z otwockiego getta z siost... (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / pomoc w nagłych wypadkach / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / praca / Zagrożenie) ,
- Zbliża się likwidacja getta, Gelblumowie słyszą o Wielkiej Akcji.... 1942 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / pomoc w nagłych wypadkach / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / Zagrożenie) ,
- Niemcy przeszukują getto otwockie, sprawdzając, czy w piwnicach i... 1942-08 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / pomoc w nagłych wypadkach / Zagrożenie) ,
- Za radą Grossingera Gelblumowie opuszczają kryjówkę w dawnej lodow... 1942-08 (POMOC / płatna / jednorazowa/krótkotrwała / długotrwała / mieszkanie/kryjówka / pomoc w nagłych wypadkach / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- Rodzina Gelblumów ukrywa się w skrytce, przygotowanej w domu Staśk... 1942-08 (POMOC / płatna / długotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- W domu Staśka Grunta pojawiają się kontrolerzy z elektrowni. Stasi... (POMOC / płatna / długotrwała / mieszkanie/kryjówka / Zagrożenie) ,
- Gelblumowie dowiadują się, że ich stary dom na Bazarowej ma być ro... (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / inna pomoc / Zagrożenie) ,
- Marceli Górski postanawia zmniejszyć kwotę, wypłacaną Staśkowi Gru... (POMOC / płatna / mieszkanie/kryjówka / Zagrożenie) ,
- Gelblumowie coraz rzadziej dostają żywność; czasem zmuszeni są stu... 1943 (POMOC / długotrwała / mieszkanie/kryjówka / inna pomoc) ,
- Felek źle znosi zamknięcie, postanawia wbrew protestom rodziny prz... 1943 (POMOC / płatna / długotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- W ostatnim okresie przed wyzwoleniem Gelblumom ciężko wytrzymać w... 1944 (POMOC / płatna / jednorazowa/krótkotrwała / długotrwała / mieszkanie/kryjówka / inna pomoc) ,
- Rosjanie wchodzą do Otwocka. Stasiek Grunt przychodzi do Gelblumów... 1944 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / inna pomoc) ,
- Artek Gelblum wraca szczęśliwy do domu, chce zawiadomić rodzinę o... 1944 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / pomoc w nagłych wypadkach / inna pomoc / SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / pomoc innym Żydom) ,
-
Górski
Marceli
(Znajomy / Pomagający)
-
Geolokalizacja przypisana automatycznie, trwa proces weryfikacji i właściwego przypisania lokalizacji na mapie.