Wywiad USC 25272 - Maria Helena Warman

Maria Warman urodziła się w Warszwie. Ojciec, Maurycy Apte był przedstawicielem fabryk bielskich, a także księgowym. Matka, Dorota z domu Szenfeld nie pracowała. Maria miała trzech braci: Benedykta, Izydora i Jerzego. Dwaj starsi bracia byli synami matki z pierwszego małżeństwa. Chodziła na prywatną pensję pani Landau, maturę zrobiła w 1935 r. Przed wojną studiowała prawo. Po wybuchu wojny zaczęła pracować. W getcie mieszkała na Pańskiej. Matka, a także kilka osób z jej rodziny zachorowało na tyfus. Zachorował też ojciec i Maria, ze szpitala wyszli w czerwcu 1942 r., matka zmarła. Kiedy w sierpniu zlikwidowano małe getto, przenieśli się z ojcem i najmłodszym bratem Jurkiem na Ogrodową 5. Zostali złapani w akcji wysiedleńczej, po selekcji dostali się we trójkę do pracy przymusowej w dawnej fabryce samochodów na Bielanach. Pracowali tam około 6 miesięcy w toksycznych warunkach. Ojciec nabawił się wrzodów, wysłano go do getta do szpitala. 18 stycznia 1943 r. Niemcy likwidowali szpital. 22 stycznia, całą grupę Żydów z fabryki zaprowadzono na Umschlagplatz, ale nie było już pociągu, więc wpuszczono ich do getta. Zamieszkali z bratem na Miłej, w piwnicach. Maria odnalazła w getcie starszego brata Benedykta, zorganizował jej dokumenty aryjskie na nazwisko Halina Sikorska. Wyszła z getta. Poszła do kuzyna Stanisława Apte, który miał żonę Polkę. Zatrzymała się u nich na jakiś czas, potem znalazła w gazecie ogłoszenie o poszukiwaniu osoby do wszystkiego. Zaczęła pracować jako służąca u małżeństwa Polaka i folksdojczki, na ul.Okrąg. Pracodawcy mieli dwuletniego synka, którym się opiekowała. Poza tym prała, nosiła węgiel, paliła w piecu itp. Latem wyjeżdżali na letnisko do Józefowa, i tam właśnie doczekała wyzwolenia w sierpniu 1944 r. Natychmiast opuściła służbę. Ktoś doniósł, że pracowała u Niemców i aresztowali ją Rosjanie, posądzając o szpiegostwo. Trzymali ją w komórce, pewnego dnia przyszedł żołnierz polski i ja wypuścił. Wstąpiła do wojska i dostała skierowanie do wojskowego ruchomego szpitala, z którym pociągiem jeździła po Polsce. Po wyzwoleniu zwolniła się z wojska, wróciła na studia w Warszawie.