Relacja O3/1777; w Archiwum Yad Vashem

Jakow Karczewer, urodzony w 1907 roku, w Warce, młynarz, kupiec. W czasie wojny i po wyzwoleniu posługuje się dokumentami na nazwisko Jana Karczewskiego. Na początku okupacji zostaje aresztowany przez Gestapo na skutek donosu innego Żyda, Joska Sandomira. Wychodzi po 6 miesiącach więzienia i tortur. Tymczasem cała jego najbliższa rodzina ginie w Warce, w 1940 roku. Jakow jedzie do Warszawy, do getta. Ucieka z getta 31.12.1942. Krąży w pobliżu Warszawy, ukrywając się u gospodarzy, ciągle jednak grozi mu niebezpieczeństwo, przenosi się z miejsca na miejsce. Handluje skórami. Po wyzwoleniu zatrudnia się w spółdzielni w Grójcu, jako rzeczoznawca produktów zbożowych. W 1946 przyjmuje chrzest, w tym samym roku żeni się w Łodzi z Mirjam Steinbock. Po jakimś czasie emigruje do Izraela.
Relacja spisana w 1961.