Wrażenia autora z pierwszych dni pracy przy se...

Wrażenia autora z pierwszych dni pracy przy segregacji pozostawionego mienia. Refleksje autora na temat pustych mieszkań i ich byłych lokatorów: „Pierwsze zetknięcie się z nowym tematem pracy sparaliżowało zupełnie moje ruchy. Oto znajdowałem się nagle w mieszkaniach znanych mi ludzi, często nawet mi bliskich, w mieszkaniach, w których niejednokrotnie zastawaliśmy stół nakryty do śniadania, czy obiadu, garnki w kuchni, pełne potraw, w mieszkaniach, z których jeszcze nie uleciał zapach życia, w które jeszcze śmierć nie wtargnęła […], mimo że ich mieszkańcy już dawno zapewne zginęli w Treblince lub Majdanku. Mieszkania żyły jeszcze, my przychodziliśmy je zabijać, przychodziliśmy rozrywać na strzępy tę złudę życia budowanego w serdecznym nastroju rodzinnego szczęścia. Nie umiałem zabrać się do tego i, kiedy pierwszy raz musiałem wyrwać z ram obraz jakiegoś Żyda i zniszczyć, miałem uczucie popełniającego mord.”

Archiwum ŻIH; 302/139

Natan Żelechower (Jan Kurczab)

bez tytułu

Warunki życia w getcie warszawskim. Pobyt w schronach po wielkiej akcji 1942 r., wywózka do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Cierpienia więźniów Majdanka. Transport do Auschwitz, pobyt w obozie w Jawiszowicach, praca w kopalni. „Marsz śmierci” do Wodzisławia Śląskiego i ewakuacja do Buchenwaldu. Praca w obozach Ohrdruf i Crawinkel (w kamieniołomach). Piesza ewakuacja do Buchenwaldu. Wyzwolenie, sytuacja byłych więźniów po wyzwoleniu.
Autor był z zawodu technikiem dentystycznym. Pamiętnik, spisany po wojnie, przekazał Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie. Zbieżność jego przybranego nazwiska z nazwiskiem publicysty prasy krakowskiej i działacza społecznego jest przypadkowa.

Publikacja: Natan Żelechower, Siedem obozów, „Biuletyn ŻIH”, nr 4 (68),
1968, s. 7-51 (skrót); Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993,
s. 46-47, 86-89, 129-135 (fragmenty)