Imię: Zygmunt Nazwisko: Rytel
- NIE
- Mężczyzna
- Zygmunt
- Rytel
- 1922-05-22
- Warszawa
- Tak
- Z Warszawy
-
Syn Anny i Stanisława. Miał brata Stanisława. Dziennikarz. Członek "Gwardii", jednej z pierwszych organizacji podziemnych w Warszawie, i grupy dyskusyjnej "Płomienie". Brał udział w szkoleniach wojskowych i zajęciach teoretycznych grupy dyskusyjnej. Członek Socjalistycznej Organizacji Bojowej utworzonej w 1942 r. (w jej skład weszli członkowie "Gwardii"). Głównym z zadań, jak twierdzi Rytel w swojej relacji, było niesienie pomocy Żydom. Członkowie organizacji przewozili ze Lwowa i Radomia uciekinierów z getta do Warszawy. W mieszkaniu Rytla odbywała się produkcja dokumentów, zaświadczeń pracy, legitymacji ubezpieczeniowych. Była w nim też skrytka dokumentów. Jedną z pierwszych rodzin, której organizacja udzieliła pomocy była rodzina Wisznów z Kazimierza: Sonia Wiszna, jej córki Mita (Nowodworska) i Rina (Szafrir). Dwie córki Rotmanów ze Lwowa, Martę i Ninę, umieścił po aryjskiej stronie. Jedną w internacie szkoły pielęgniarek, drugą w klasztorze Niepokalanek. Raz pojechał do Przemyśla, żeby ratować mienie rodziny Grosfeldów. Nakłonił dozorcę, żeby otworzył mieszkanie. Zamówił wóz meblowy i przewiózł rzeczy na dworzec kolejowy do transportu. Trzy razy był w Radomiu. Spotykał się poza murami getta z jakimś mężczyzną (nazwisko nieznane), przekazywał wiadomości, paczki i dokumenty. Raz zabrał stamtąd narzeczoną Witolda Szypera, Rywkę (nazwiska nieznane) i przywiózł do Warszawy, przeżyła. Oprócz tego dokumentował na fotografiach ulice Warszawy (plakaty niemieckie, listy rozstrzelanych i zakładników, napisy) i getto, już po powstaniu w nim. Większość filmów zaginęła. Odnalazł się po wojnie tylko jeden.
- Medal Sprawiedliwych
-
Powiązane źródła:
-
Powiązani ludzie:
-
Fels (Fel)
Józef
(Znajomy)
Znany działacz przedwojennego ruchu socjalistycznego. Aktywny członek "Gwardii", później Socjalistycznej O...
-
Markus
Olek
(Znajomy)
Aktywny członek "Gwardii", oraz Socjalistycznej Organizacji Bojowej. Wyborowy strzelec. W czasie powstania...
-
Merenholc vel Merenholz
Marian
(Znajomy)
Uciekinier z warszawskiego getta. Wyjechał do Lwowa. Wrócił do Warszawy. Członek Socjalistycznej Organizacji Bojowej...
-
Truszkowski
Jan
(Znajomy)
Uroczy chłopak. Pochodził z Lublina. W Warszawie (?) ukończył kurs sabotażowo-dywersyjny, a potem wyjechał do oddzia...
-
Joffe
Szymon
(Przyjaciel)
Szymon Joffe z Krakowa (lub ze Lwowa) ukrywał się na ul. Krasińskiego 16 w mieszkaniu red. Lecha Pietrzaka. Miał pap...
-
Dorosz
Kazimierz
(Znajomy)
Znajomy z konspiracji Zygmunta Rytla. Przekazywał mu pieniądze z Jointu, które Rytel z kolei przekazywał Żydom ukryw...
-
Rotman
Marta
(Obcy / Osoba, której udzielana jest pomoc)
Dziesięcioletnia córka Bruno Rotmana. Przyjechała do Warszawy ze Lwowa wraz z ojcem i starszą siostrą Niną. Zygmunt...
-
Rotman
Nina
(Obcy / Osoba, której udzielana jest pomoc)
Kilkunastoletnia córka Bruno Rotmana. Przyjechała wraz z ojcem i młodszą siostrą do Warszawy ze Lwowa. Zygmunt Rytel...
-
Rotman
Bruno
(Obcy / Osoba, której udzielana jest pomoc)
Ojciec dwóch córek, Marty i Niny. Przyjechali razem ze Lwowa do Warszawy. Określony adres, pod który miał się zgłosi...
-
Wiszna
Rina
(Obcy / Osoba, której udzielana jest pomoc)
Córka Soni Wiszny, której po aryskiej stronie pomagał Zygmunt Rytel. Po wojnie razem z matką i siostrą Mitą wyjechał...
-
Nowodworska
Mita
(Obcy / Osoba, której udzielana jest pomoc)
Córka Soni Wiszny, której pomagał po aryjskiej stronie Zygmunt Rytel. Po wojnie wyjechała do Izraela.
Powiązane miejsca:
-
całe miasto
W 1942 r. została utworzona Socjalistyczna Organizacja Bojowa.
-
całe miasto
Konspiracja
-
Fels (Fel)
Józef
(Znajomy)