Imię: Zdzisław Nazwisko: Szparkowski

  • NIE
  • Mężczyzna
  • Zdzisław
  • Szparkowski
  • 1914-00-00
  • Włocławek ?
  • Tak
  • Spoza Warszawy
  • Włocławek ul. nieznana
  • warszawa ul. Smolna 10/36
  • Polak
  • w mieszkaniu
  • inne, pieniądze
  • Młodszy brat Józefa Szparkowskiego. Do końca 1939 r. mieszkał we Włocławku, pracował w fabryce wyrobów metalowych Icchaka Szwarca. Działał w PPS. Miał we Włocławku sporo znajomych wśród młodzieży żydowskiej. Poznał m.in. Mordechaja Anielewicza, który był we Włocławku na obozie "Hachszrha". Żydów i Polaków wysiedlano z Włocławka już w listopadzie i grudniu 1939 r., a na ich miejsce osiedlano Niemców. Razem z bratem zaczął pomagać znajomym Żydom uciec z Włocławka. Z pomocy takiej skorzystali m.in. Flamenbaum, Ichcak Praszker, Nelly Służewska, Jakub Toruńczyk i Erza Zakrzewski. Miejscowi folksdojcze donieśli Niemcom, że pomaga Żydom i sam musiał uciekać z miasta. Zdzisław i Józef przeprowadzili się do Warszawy. W Warszawie zaczął prowadzić rozległą działalność pomocy Żydom, zwłaszcza tym z Włocławka. Pomagali mu brat, stryjenka, Józefa Szparkowska i Erza Zakrzewski. Początkowo wyszukiwali mieszkań i zaopatrywali podopiecznych w dokumenty aryjskie. Później Zdzisław umieścił 8 Żydów w mieszkaniu brata na Nowogrodzkiej 18, niestety wszyscy zginęli na skutek donosu. W swoim mieszkaniu, na Smolnej 10, przechowywał kilkoro Żydów m. in. Ezrę (Edwarda) Zakrzewskiego, Blimę Fuks (Genowefa Wojciechowska), adwokata Hipolita z żoną Zofią. Przez krótki czas, jesienią 1942 r., mieszkała u niego również Eugenia Merwald. Miał stałą przepustkę do getta, uzyskaną z fabryki Wilhelma Doringa na Okopowej 19. Kontaktował się z członkami ruchu oporu i współdziałał w dostarczaniu broni.
    Był właścicielem restauracji na Mariańskiej 11. Zatrudnił w niej Blimę Fuks. Pod restauracja urządził bunkier, do którego wchodziło się z kuchni przez szafę z naczyniami. drugie wejście do bunkra było od Twardej. W bunkrze ukrywało się kilkanaście osób, niektórzy nawet do wyzwolenia.
    Pomagał również Żydom w obozach m.in. w Skarżysku-Kamiennej i Radoszycach.

  • powstanie w getcie, powstanie warszawskie, w getcie, wysiedlenie
  • działania Polaków, pomoc, praca
  • inna pomoc, konspiracja polska, kontakty z innymi Żydami, Medal Sprawiedliwych, pomoc długotrwała, pomoc lokalowa, z papierami aryjskimi