Imię: Michał Nazwisko: Jaworski
- NIE
- Mężczyzna
- Michał
- Jaworski
- Borys Najkrug
- 1911-07-05
- Baranowicze
- Tak
- Z Warszawy
- Śródmieście
- Piusa XI; Baranowicze; Lwów; Nowolipie 19 getto; Powiśle;
- Żyd
- dobry
- wyższe
- inna, w mieszkaniu
-
Z domu Borys Najkrug. Syn Maksa Sałamonowicza Najkruga i Idy z domu Polak. Urodził się w Baranowiczach, miał siedmioro rodzeństwa. Ojciec zajmował się wyrębem i eksportem drewna, miał też uprawnienia rabinackie. Mieszkali w Baranowiczach, w centrum miasta, w domu mówiło się po rosyjsku. Polską szkołę średnią ukończył w 1929 r. Należał do Haszomer Hacair. Od połowy lat 20-tych rodzina przeniosła się do Warszawy. Studia chemiczne ukończył w Francji, w Strasbourgu, w 1934 r. i wrócił do Warszawy. Został powołany do Szkoły Podchorążych Rezerwy. Zaczął pracę jako wolontariusz w laboratorium techniczno-naukowym braci Hepner na Senatorskiej, udzielał też lekcji francuskiego. W kwietniu 1939 r. ożenił się z Cecylią z domu Tandentich pochodzącą z Radomia. Brał udział w obronie Warszawy, został ranny, dostał się do niewoli, z której uciekł. Wyjechał z żoną do Baranowicz, potem do Białegostoku pod koniec 1940 r., w styczniu 1941 r. do Lwowa. Przeprowadzki były związane z pracą. W 7 lipca 1941 urodził mu się syn Robert. Żona pojechała z dzieckiem do Radomia. On w czerwcu 1942 r., przyjechał do Warszawy, do getta na Dzielną, gdzie byli jego rodzice. Po likwidacji małego getta zamieszkał razem z rodzicami w pokoju na Nowolipie 19. Wstąpił do PPR i GL, działał w konspiracji, ps. Brodek, prowadził szkolenie wojskowe. W ramach organizacji produkował ulotki o wywózkach i Treblince, i instrukcje jak uciekać z pociągu dla ludności getta. Organizacja zaczęła produkować żarówki napełnione kwasem siarkowym, jako broń. W przeniesionym na Nowolipie laboratorium braci Hepner, wyprodukował piorunian rtęci, materiał do spłonek, który został przekazany na stronę aryjską. Pracował w szopie Schultza, produkującym drewniane trepy dla wojska. W styczniu 1943 r. w selekcji w szopie dostał się do kolumny na Umschlagplatz, uciekł. W lutym 1943 r. Włodzimierz Poleszuk wyprowadził z getta jego rodziców. Sam też wyszedł z getta. 17.04.43 r. został wezwany do getta przez Edwarda Fondamińskiego, sekretarza PPR w getcie. Powstanie zastało go na Muranowskiej 7. 30.04.43 przeszedł na stronę aryjską podkopem pod murem, został złapany przez Niemców, znalazł się na gestapo na Żelaznej. Stamtąd dostał się na Umschlagplatz i do transportu do Majdanka. Uciekł z transportu pod Józefowem. Wrócił do Warszawy, zamieszkał na Powiślu. Nawiązał kontakt z Witoldem Jóźwiakiem (ps. Franek) z GL. W czerwcu 1943 r. został wysłany przez organizację pod Wyszków, w celu szkolenia wojskowego partyzantów. Wrócił do Warszawy. Dalej zajmował się szkoleniem. 1 lipca 1944 r. został wysłany na kielecczyznę. Po przejściu frontu znalazł się w Lublinie. Wstąpił do wojska.
- powstanie w getcie, przed wojną, w getcie, wysiedlenie
- życie prywatne/życie codzienne
- konspiracja polska, kontakty z innymi Żydami
-
Powiązane źródła:
-
Powiązani ludzie:
-
Najkrug
Ida
(matka)
Córka Jakuba Polaka. Była żoną Mordechaja (Maksa) Sałamonowicza Najkruga. Mieszkali w Baranowiczach, w drewnianym do...
-
Najkrug
Mordechaj Sałamonowicz (Maks)
(ojciec)
Syn Jakuba Najkruba. Ożenił się z Idą Polak. Mieszkali w Baranowiczach, w drewnianym domu w środku miasta. Zajmował...
-
Stelmaszek
nieznane (Stanisław?)
(Znajomy)
Pracował w szopie drzewnym Schultza. Załatwił pracę Michałowi Jaworskiemu (Borysowi Najkrugowi).Pochodził z Gdańska....
- Lejbgot Beniamin (Znajomy)
-
Fondamiński
Efraim-Edward
(Znajomy)
Inżyner,przejął po śmierci Lewartowskiego kierownictwo PPR w getcie.Aktywnie uczestniczył w powstaniu w getcie. Zgin...
-
Pojas
nieznane
(Znajomy)
Chemik, znajomy Michała Jaworskiego (Borys Najkrug). 18.04.1943 r. zaproponował Michałowi nocleg w swoim schronie na...
-
Ancz
nieznane
(Obcy)
Żydowski przemytnik. Rezydował w budynku Muranowska 6, po stronie aryjskiej. Prawdopodobnie należał do Żydowskiej Or...
-
Ritter
Artur
(Obcy)
Współpracował z wywiadem radzieckim.
-
Kilianowicz
Jerzy
(Obcy)
W jego mieszkaniu spotkał się Michał Jaworski (Borys Najkrug) z Franciszkiem Jóźwiakiem, szefem sztabu AL.
-
Jóźwiak
Franciszek ps. Witold
(Znajomy)
Polak. Czołowa postać PPR. Był jej współzałożycielem w czasie okupacji niemieckiej. Szef Sztabu Głównego Gwardii Lud...
Powiązane miejsca:
-
Nowolipie 19
Mieszkanie w getcie Mordechaja i Idy Najkrug, z nimi zamieszkał Michał jaworski (Borys Najkrug) w czerwcu 1942 r.
-
Żelazna 103
Tu, 30.04.1943 r., trafił do celi Michał Jaworski (Borys Najkrug).
-
Nowolipie [szop Schultza]
Tu mieścił się szop Schultza, w którym latem 1942 r., zaczął pracować Michał Jaworski (Borys Najkrug) i Bronisław Ja...
-
Karmelicka
Kolumna Żydów idąca na Umschlagplatz, z której uciekł Michał Jaworski (Borys Najkrug).
-
getto ul. nieznana
Nieznane miejsce, w którym Michał Jaworski (Borys Najkrug) miał się spotkać z Edwardem Fondamińskim, sekretarzem PPR...
-
Muranowska 7
Schron w budynku Muranowska 7, do którego trafił na noc Michał Jaworski (Borys Najkrug).
-
Muranowska 6
Dom po stronie aryjskiej, przy murze getta, do którego, w pierwszych dniach powstania w getcie, przeszli podkopem Mi...
-
Stawki
Pociąg wiozący złapanych w czasie powstania w getcie Żydów do Majdanka. Jechał nim Michał Jaworski (Borys Najkrug).
-
Nowogrodzka róg Marszałkowskiej
Tu spotkał się Michał Jaworski (Borys Najkrug) z Arturem Ritterem.
-
Siennicka
Mieszkanie Jerzego Kilianowicza. Tu spotkał się Michał Jaworski (Borys Najkrug) z Franciszkiem Jóźwiakiem, szefem sz...
-
Nieznana [Powiśle]
Tu przez jakiś czas mieszkał Michał Jaworski (Borys Najkrug).
Powiązane wydarzenia:
- W mieszkaniu w getcie, u swoich rodziców, Mordechaja i Idy Najkrug... 1942 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Po łapance na Muranowskiej 6, Michał Jaworski (Borys Najkrug) traf... 1943-04-30 (schwytany przez Niemców / Zagrożenie) ,
- Na Nowolipiu, w szopie drzewnym Schultza, latem 1942 r., zaczął pr... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / praca) ,
- W styczniu 1943 r. była selekcja w szopie stolarskim Schultza, w k... (schwytany przez Niemców / Zagrożenie) ,
- Michał Jaworski (Borys Najkrug) został wezwany do getta przez sekr... 1943-04-17 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / pomoc innym Żydom) ,
- 17.04.1943 r. Michał Jaworski (Borys Najkrug) został wezwany do ge... 1943-04-18 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Po wybuchu powstania w getcie, Michał Jaworski (Borys Najkrug) i j... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
- Michał Jaworski (Borys Najkrug) kiedy trafił, prawdopodobnie 1 maj... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / Zagrożenie) ,
- W kawiarni na Nowogrodzkiej spotkał się Michał Jaworski (Borys Naj... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- W mieszkaniu Jerzego Kilianowicza, na Siennickiej, spotkał się Mic... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- Tu przez jakiś czas mieszkał Michał Jaworski (Borys Najkrug). (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / mieszkanie/kryjówka) ,
-
Najkrug
Ida
(matka)