Wywiad USC 7819 – Wanda Lerek

Wanda Lerek (Dorota z d. Kleinwichs), ur. 23.04.1922 we Lwowie. Córka Estery i Menasze, miała 3 siostry i 2 braci. Ojciec był inżynierem w kopani. Rodzina była zasymilowana (choć ojciec była bardziej progresywny od matki). Jedna z sióstr, Miriam, wyjechała w 1935 r. do Izraela. Brat Karol pracował w Warszawie, i w 1939 r., po zrobieniu matury, Wanda pojechała do niego. Znalazła pracę, i w Warszawie zastał ją wybuch wojny. Karol poszedł na wschód, i tam przeżył wojnę, a do Warszawy dotarł drugi brat, Sam, który był w wojsku i brał udział w kampanii wrześniowej. Obydwoje postanowili przedostać się do rodziców do Lwowa. Zatrzymali ich Rosjanie, i Sam, który nosił wojskowy płaszcz, został wysłany na Syberię. Wanda dotarła do rodziny Lwowa, tam wyszła za mąż za Michała Lerka i razem wyjechali do Stryja, skąd pochodził mąż Wandy. Po wybuchu wojny niemiecko-rosyjskiej w Stryju sytuacja stawała się coraz trudniejsza. Wanda i Michał zdobyli aryjskie papiery i postanowili wyjechać do Warszawy. Nie mogli wejść do getta i zostali po stronie aryjskiej. Do Warszawy przyjechała też siostra Wandy, Róża. Róża dostała pracę przez jakiegoś znajomego, który wydał ją i Michała Lerka gestapo. Wanda też trafiła na gestapo, a potem na Pawiak, gdzie odnalazła męża i siostrę. Wandę wysłano do obozu pracy poza Warszawą, skąd udało jej się uciec. Wróciła do Warszawy. W czasie powstania warszawskiego przeżywała ciężkie walki na Krakowskim Przedmieściu, a zabrana przez Niemców po raz kolejny uciekła. Trafiła do Błonia, gdzie dotrwała do wyzwolenia. Tam odnalazł ją mąż. W 1950 r. wyjechali do Izraela, a w 1952 r - do Kanady. Wanda Lerek napisała wspomnienia "Hold on to Life, Dear: Memoirs of a Holocaust Survivor" (1992). Zmarła w 2011 roku.

USC Shoah Foundation – The Institute for Visual History and Education Leavey Library 650 West 35th Street, Suite 114 Los Angeles, CA 90089-2571
https://vhaonline.usc.edu