Wywiad USC 44275 - Helena Szpinak - Rajzman

Helena Szpinak - Rajzman ur. 10.02.1920r. w Częstochowie. Po śmierci ojca, przed wojną przenosi się z matką do Warszawy. W Warszawie mieszka jej starsza siostra i brat, lekarz. Gdy wybucha wojna i zostaje ustanowione getto, razem z matką przenoszą się do Otwocka, do domu brata. Po likwidacji otwockiego getta zaczyna ukrywać się z dwóją małych dzieci, siostrzenicą i bratanicą w Warszawie z pomocą p. Malickiej. Gdy dowiaduje się, że siostra i brat żyją przekazuje im dzieci. Ukrywa się sama w Warszawie pod fałszywym nazwiskiem Rajska. Ma dobry wygląd. Znajduje pracę i utrzymuje się sama. Pomaga w załatwieniu fałszywych dokumentów dla brata i jego rodziny. Gdy udaje jej się załatwić mieszkanie/kryjówkę dla bratowej, która ma bardzo zły wygląd dowiaduje się, że tego samego dnia bratowa, brat i bratanica zostali zabrani przez gestapo. Niedługo potem dowiaduje się o śmierci matki i siostry w częstochowskim. Wynajmuje pokój przy ul. Leszno, u Niemca, którego żoną jest Żydówka, ale gdy szmalcownik zaczyna ją śledzić wyprowadza się z tego mieszkania. Ukrywa się w różnych mieszkaniach w Warszawie. Spotyka się ze znajomymi Żydami ukrywającymi się po aryjskiej stronie na fałszywych dokumentach. Podczas powstania warszawskiego zostaje ewakuowana z Warszawy, ale na dworcu Zachodnim postanawia z grupą poznanych ludzi nie wsiadać do pociągu do Pruszkowa. Decyduje się iść z nimi piechotą do Łodzi. W Pruszkowie odłącza się od grupy, ponieważ zaczynają ją podejrzewać, że jest Żydówką. Ucieka i dociera do wsi Gołyń, do państwa Ćwieklińskich. Ich adres dostała od p. Malickiej. Tam doczekuje wyzwolenia. Po wojnie odnajduje w Warszawie ciotkę i jej syna, jedynych, którzy ocaleli z całej jej rodziny. Zaczyna z pomocą ciotki pracować w MSZ. W 1947r. wyjeżdża do Kanady.

USC Shoah Foundation – The Institute for Visual History and Education Leavey Library 650 West 35th Street, Suite 114 Los Angeles, CA 90089-2571
https://vhaonline.usc.edu