Wywiad USC 36517 - Irena Rutenberg

Irena Rutenberg miała dwóch ojców. Biologicznego, Izaaka Kuśnira i Romana Polkowskiego, który ożenił się z jej matką w 1933 r. i ją adoptował. Matka pochodziła z domu ortodoksyjnego, Polkowski wychowywał ją na patriotyczną Polkę. Irena poznała babkę wiosną 1940 r. Rodzice Ireny musieli się przeprowadzić z przedwojennego mieszkania, bo sąsiad, Żyd, wydawał Niemcom sąsiadów. W 1941 r., przyszli dwaj Niemcy po matkę. Dwunastoletnia Irena powiedziała im, że matka zginęła w czasie bombardowania Warszawy. Od tej pory jej matka Sura (Sala) mieszkała w różnych miejscach, przeprowadzając się często. Raz matka zabrała Irenę do getta, do babki. I raz do jej biologicznego ojca Izaaka Kuśnira. Irena chodziła na tajne komplety, niektóre lekcje odbywały się w ich mieszkaniu. W październiku 1943 r. matka wyjechała na Ukrainę. Wróciła po aresztowaniu męża, Polkowskiego, w kwietniu 1944 r. Z powstania wyszła z matką kanałami do Śródmieścia. Trafiły obie do stalagu w Saksonii. Po wyzwoleniu nie chciały wrócić do Polski. Przeszły do strefy amerykańskiej mówiąc, że są Francuzkami. Odnalazły Henryka Segała, brata matki, który wyjechał z Palestyny do USA. W 1947 r. wyjechały do USA.

USC Shoah Foundation – The Institute for Visual History and Education
Leavey Library
650 West 35th Street, Suite 114
Los Angeles, CA 90089-2571
https://vhaonline.usc.edu