Walka wokół szczotkarni. Klęska powstańców: „N...

  • TAK

  • Walka wokół szczotkarni. Klęska powstańców: „Najgorętsza walka rozgorzała wokół szczotkarni, na której pracowałem poprzednio. Obrona Żydów była tan zdecydowana i bezwzględna. Broń, dostarczona przez P.P.S., dobrze spełniała swoje zadania. Niemcy podciągnęli pod mury szczotkarni lekkie armaty, z których ostrzeliwali budynki. Huk ich roznosił się głośnym i gęstym echem po getcie. Straty niemców były poważne. Całymi dniami wojskowe karetki odwoziły rannych żołnierzy. Furia broniących się rosła wraz z malejącymi zapasami amunicji.
    Pierścień wokół szczotkami zagęszczał się nowymi formacjami wojskowymi, które oblewały obiekty fabryczne benzyną i podpalały je przy bezustannym bombardowaniu Żydów z powietrza. Szczotkarnia zamieniła się w gorejące piekło, w którym bomby powietrzne rozrywały płonące domy, wyrzucając na dziesiątki metrów w góry palące się ciała obrońców. Poprzez ściany ognia i gęste, czarne dymy waliły w niemców kule na pół zwęglonych, szalejących z bólu obrońców szczotkarki. Gdy cały obiekt zmienił się w gorejące jezioro, gdy fale ognia przykryły całą przestrzeń fabryczną, pozostali przy życiu poczęli ratować się ucieczką kanałami, u których wylotów czekali jednak Niemcy, dobijający zdeterminowanych lub doprowadzając ich do transportu.”

  • 1943-04-19
  • 1943-05-08
  • powstanie w getcie
  • społeczne
  • Niemcy, opór zbrojny, szopy

  • Archiwum ŻIH; 302/139

    Natan Żelechower (Jan Kurczab)

    bez tytułu

    Warunki życia w getcie warszawskim. Pobyt w schronach po wielkiej akcji 1942 r., wywózka do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Cierpienia więźniów Majdanka. Transport do Auschwitz, pobyt w obozie w Jawiszowicach, praca w kopalni. „Marsz śmierci” do Wodzisławia Śląskiego i ewakuacja do Buchenwaldu. Praca w obozach Ohrdruf i Crawinkel (w kamieniołomach). Piesza ewakuacja do Buchenwaldu. Wyzwolenie, sytuacja byłych więźniów po wyzwoleniu.
    Autor był z zawodu technikiem dentystycznym. Pamiętnik, spisany po wojnie, przekazał Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie. Zbieżność jego przybranego nazwiska z nazwiskiem publicysty prasy krakowskiej i działacza społecznego jest przypadkowa.

    Publikacja: Natan Żelechower, Siedem obozów, „Biuletyn ŻIH”, nr 4 (68),
    1968, s. 7-51 (skrót); Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993,
    s. 46-47, 86-89, 129-135 (fragmenty)

  • s. 23, 24.