Poszukiwania ukrywających się w trakcie „kotła...

Poszukiwania ukrywających się w trakcie „kotła na Miłej”. Niemcy bliscy odkrycia kryjówki autora: „W środę rozpoczęły się obławy. Banda SS-owców wpadła z hałasem zwycięzców na podwórze i gwizdami zaalarmowała dom. W chwile potem rozbiegli się po mieszkaniach. Puste pokoje oddawały zwielokrotnionym echem odgłosy butów, szurgot przesuwanych mebli i chrapliwa wściekłość wyrzucanych (nieczytelne). Cisza przenosiła te głosy z taka wyrazistością, że traciliśmy orientacją kierunku, skąd pochodziły. W kilkanaście minut po wtargnięciu niemców do domu zamarliśmy w strachu. Za ścianą książek odezwał się szurgot przesuwanych mebli. Czyjeś ręce strąciły kilkanaście książek z górnej półki biblioteki. Ktoś inny, klnąc, wyrzucał szkło z szafy bufetowej. Nagle drgnęła odgraniczająca nas od niemców szafa biblioteczna. Ktoś z widocznym wysiłkiem mocował się z nią. W chwilę potem skupiły się odgłosy kroków w okolicy drzwi wejściowych i już odleglejszym echem odezwały się w klatce schodowej.”

Archiwum ŻIH; 302/139

Natan Żelechower (Jan Kurczab)

bez tytułu

Warunki życia w getcie warszawskim. Pobyt w schronach po wielkiej akcji 1942 r., wywózka do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Cierpienia więźniów Majdanka. Transport do Auschwitz, pobyt w obozie w Jawiszowicach, praca w kopalni. „Marsz śmierci” do Wodzisławia Śląskiego i ewakuacja do Buchenwaldu. Praca w obozach Ohrdruf i Crawinkel (w kamieniołomach). Piesza ewakuacja do Buchenwaldu. Wyzwolenie, sytuacja byłych więźniów po wyzwoleniu.
Autor był z zawodu technikiem dentystycznym. Pamiętnik, spisany po wojnie, przekazał Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie. Zbieżność jego przybranego nazwiska z nazwiskiem publicysty prasy krakowskiej i działacza społecznego jest przypadkowa.

Publikacja: Natan Żelechower, Siedem obozów, „Biuletyn ŻIH”, nr 4 (68),
1968, s. 7-51 (skrót); Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993,
s. 46-47, 86-89, 129-135 (fragmenty)