Niedaleko, zaledwie kilkadziesiąt metrów od mu...
- NIE
-
Niedaleko, zaledwie kilkadziesiąt metrów od murów getta, na placu Krasińskich ustawione są ludowe huśtawki i karuzele. Dzieci i starsi, barwnie i tłumnie bawią się, a tu ręką sięgnąć, powybijane mury, porozbijane i dymiące się domy, pod gruzami których niejedno istnienie ludzkie już zgasło lub gaśnie. Stoją zbóje leśni, hajdamacy ukraińscy z bronią w ręku do spółki z regularnym żołnierzem niemieckim i celują do obrońców. Huk wystrzałów, świst bomb i rwących granatów. A tłum polski patrzy, patrzy i patrzy na to widowisko. Nie widać na twarzach współczucia. Wlewana szerokim strumieniem trucizna zabija wszelkie ludzkie uczucia. Pozostały tylko ciała bez dusz, te bawią się wyśmienicie.
- 1943-04-00
- Święta Wielkanocne 1943
- powstanie w getcie
- likwidacja getta
- atmosfera
-
Autor rozpoczyna pamiętnik od wspomnień z okresu I wojny światowej
(ewakuacja na Syberię i powrót przez Amerykę do kraju po rewolucji).
Następnie opisuje losy Żydów Warszawy podczas wojny, przeplatając
wspomnienia rozważaniami historiozoficznymi.
Mówi o oblężeniu Warszawy w 1939 roku, antyżydowskich rozporządzenia władz
okupacyjnych, przesiedleniach Żydów z prowincji do Warszawy, działalności
Żydowskiej Służby Porządkowej i agentów gestapo, warunkach życia w getcie,wielkiej akcji likwidacyjnej w 1942 r. Opisuje także Umschlagplatz, wyjaśnia na czym polega organizacja
szopów. Mówi o selekcjach pracowników szopu, także przywołuje opowieści uciekinierów z Treblinki. Autor z żoną przetrwał w szopie szczotkarskim, jego syn został
wywieziony. Autor opuścił getto i ukrywał się z żoną po aryjskiej stronie.
Pamiętnik był pisany w ukryciu. Autor wraz z żoną przeżył wojnę
(zarejestrował się jako Kalman Rotgeber). W 1945 r. przekazał pamiętnik
do Żydowskiej Komisji Historycznej w Warszawie.
Maszynopis, s. 1-215, format: 290 x 210 mm.
Odpis: maszynopis (dublet)
Publikacja: Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993, s. 424-425
(fragmenty); Karol Lewap, Pamiętnik z okresu okupacji, Kalendarz
Żydowski-Almanach, 1995-1996, s. 212-131 (fragmenty) - 57
-
18 kwietnia 1943 roku, w dniu wybuchu powstania w getcie, Warszawa obchodzi Niedzielę Palmową. Na placu Krasińskich, montowana jest karuzela i huśtawki.Niemcy ukrywają się za dekoracjami. Z getta padają w tamtą stronę strzały. Obok stoją armatki lekkiej artylerii, całe getto jest nimi obstawione. Po aryjskiej stronie przy niemieckich żołnierzach gromadzą się gapie. Całe gromady bawią się i z zainteresowaniem obserwują, co się dzieje za murami getta.
-
Powiązane miejsca:
-
plac Krasińskich
19-kwietnia 1943 roku, w dniu wybuchu powstania, montowana jest karuzela i huśtawki. Niemcy ukrywają się za dekoracj...
-
plac Krasińskich