Gestapo w getcie. Oswojenie się Żydów z terror...

Gestapo w getcie. Oswojenie się Żydów z terrorem: "Niebezpieczeństwo spadało jak jastrząb. Na rogu ulicy zatrzymywała się czarna, niepozorna limuzyna gestapa. Stawał obok niej gestapowiec, niedbale oglądający tłum. W pewnej chwili palcem przywoływał do siebie ofiary, wtłaczał je do wozu, który jechał z nimi w kierunku zniszczonych domów ulicy Dzielnej - na wprost Pawiaka. Tam - po wyczerpującej rewizji, ofiary dostawały kulę w łeb, a auto wracało do ghetta po nowe ofiary. Były to prywatne łowy dostojników reżimu, poszukujących doraźnej pomocy finansowej. Osłabiały one czasowo nasilenie ruchu ulicznego, ale nie dezorganizowały go. Po odjeździe limuzyny dowiadywano się skwapliwie nazwisk wywiezionych - posyłano za nimi szczere, wspólne, wielotysięczne westchnienie i wędrowano znowu ulicami handlując, krzycząc, targując się, pocieszając i czekając następnej limuzyny."

Archiwum ŻIH; 302/139

Natan Żelechower (Jan Kurczab)

bez tytułu

Warunki życia w getcie warszawskim. Pobyt w schronach po wielkiej akcji 1942 r., wywózka do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Cierpienia więźniów Majdanka. Transport do Auschwitz, pobyt w obozie w Jawiszowicach, praca w kopalni. „Marsz śmierci” do Wodzisławia Śląskiego i ewakuacja do Buchenwaldu. Praca w obozach Ohrdruf i Crawinkel (w kamieniołomach). Piesza ewakuacja do Buchenwaldu. Wyzwolenie, sytuacja byłych więźniów po wyzwoleniu.
Autor był z zawodu technikiem dentystycznym. Pamiętnik, spisany po wojnie, przekazał Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie. Zbieżność jego przybranego nazwiska z nazwiskiem publicysty prasy krakowskiej i działacza społecznego jest przypadkowa.

Maszynopis, s. 1-146, format: 290 x 210 mm, jęz. polski
Odpis: maszynopis, s. 1-219 (2 egzemplarze)

Publikacja: Natan Żelechower, Siedem obozów, „Biuletyn ŻIH”, nr 4 (68),
1968, s. 7-51 (skrót); Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993,
s. 46-47, 86-89, 129-135 (fragmenty)