Imię: Cecylia Nazwisko: Zak
- NIE
- Kobieta
- Cecylia
- Zak
- Zak
- 1914-01-18
- Łódź
- Tak
- Spoza Warszawy
- Łódź ul.Gdańska 44
- Warszawa ul. Twarda 14; Królewska 27; Sienna 20; Chmielna; Marszałkowska; Słupecka 4; Al. Niepodległości
- Żyd
- dobry
- wyższe
- w mieszkaniu
-
W czasie I wojny światowej rodzina wyjechała do Rosji. W 1922 r, wrócili do Polski. Mieszkali w Łodzi. Cecylia chodziła do żydowskiej szkoły, zrobiła maturę w 1932 r. Zaprzyjaźniła się wówczas z Sonią Landau (Krystyną Żywulską). Po maturze Cecylia wyjechała do Francji na studia medyczne. Ze względu na brak pieniędzy, wróciła do Polski po dwóch latach studiów. W 1936 r. zapisała się na bakteriologię w Wolnej Wszechnicy Uniwersyteckiej i zaczęła pracę w laboratorium szpitala na Radogoszczy. Związała się ze środowiskiem komunistycznym. W listopadzie 1939 r. pojechała do Warszawy, dzięki pomocy pracownika gestapo Kempińskiego, który współpracował z podziemiem. W Warszawie zamieszkała u rodziny kuzyna matki, Menesów, na Twardej, później na Królewskiej u znajomych państwa Ałapinów. Kiedy utworzono getto przeniosła się na Sienną do rodziny kuzynki mamy, Ryfy i Henryka Ancelewiczów. W getcie stworzyła teatrzyk lalkowy, razem z Heniem Reisenem (?), wystawiali *Burakina* Tołstoja, zaprosili na przedstawienie Korczaka. Pracowała też jako pielęgniarka, robiła zastrzyki wzmacniające chorym na tyfus. Dzięki żydowskiemu szmuglerowi Bocianowi, wychodzi z getta przez mur 15.10.1942 r. Nie ma dokąd pójść, więc polscy szmuglerzy zabierają ją do siebie na Chmielną. Tam spędza noc. Następnego dnia na ulicy zatrzymuje ją szmalcownik i zabiera jej pierścionek i zegarek. Leon, jeden ze szmalcowników, zabiera ją do swojej żony, Bolci. Bolcia jest woźną w przychodni dentystycznej na Marszałkowskiej, mieszka w kuchni. Cecylia spędza u niej 6 tygodni. W tym czasie Krystyna Żywulska i Zofia Drzewińska załatwiły jej fałszywą metrykę na nazwisko Janina Maria Guzowska. Janka Wojciechowska załatwiła jej pracę opiekunki do dzieci u państwa Cholewickich. Byli serdeczni, mieli dwoje dzieci: Krysię (7 lat) i Andrzejka (3 lata). Cecylia/Janina mówiła im o swoim życiu prawdę, z wyjątkiem informacji o pochodzeniu. Janina spała z dziećmi w pokoju. Pewnej nocy było bombardowanie, Cholewicka, która bała się nalotów, przybiegła jak zwykle do Janiny. Bombardowanie nie ustawało, więc kazała obudzić i ubrać dzieci, zmusiła też do tego Janinę. Usiedli w przedpokoju, gotowi do zejścia do piwnicy i wtedy bomba trafiła w dom i zniknął pokój dziecięcy. Przenieśli się wszyscy do matki Cholewickiego w Al. Niepodległości. Dostaje dzięki znajomym bilet do Wiednia, ucieka potajemnie od Cholewickich. Jedzie z Lusią Menes z domu Ałapin. Na granicy, w Poraju, zostają zatrzymane, okazuje się, że dokumenty wyjazdowe są fałszywe. Trafia do więzienia w getcie w Sosnowcu. W sierpniu 1943 r. likwidują getto, wyprowadzają ich na Umschlagplatz sosnowiecki. Tam wypatrzył ją jakiś Niemiec i skierował do grupy mającej pojechać do obozu pracy w Burgweide, potem w Krettendorf i w Ludwigsdorf. Po wyzwoleniu obozu została tłumaczką z rosyjskiego przy demontowaniu fabryki niemieckiej. Do Polski wraca 31.12.1945 r. do Łodzi. Kończy studia biologiczne, pracuje w laboratorium szpitala Ministerstwa Bezpieczeństwa. Potem przenoszą ją do Warszawy, prowadzi pracownię bakteriologiczną w szpitalu Ministerstwa Bezpieczeństwa. Kiedy wyrzucają ją z bezpieki, pracuje w Państwowym Zakładzie Higieny. W 1971 r. wyjeżdża do Izraela.
- przed gettem, w getcie
- działania Polaków, mieszkaniowe, pomoc, praca
- inna pomoc, kontakty z innymi Żydami, obcy człowiek, pomoc lokalowa, praca, z papierami aryjskimi, znajomi
-
W relacji Haliny Ałapin występuje jako kuzynka Syla z Łodzi.
-
Powiązani ludzie:
-
szmugler, Polak
Leon
(Obcy / Pomagający)
Cecylia Zak, wyszła z getta przez mur. Po stronie aryjskiej odebrali ją szmuglerzy polscy i, ponieważ nie miała gdzi...
-
Czerwińska
Zofia
(Znajomy / Pomagający)
Pracowała w administracji domów na Górnośląskiej. Załatwiła fałszywe dokumenty i zameldowanie Cecylii Zak.
-
Rzewulska
Krystyna
(Znajomy / Pomagający)
Poszła do kancelarii kościoła na Pl. Trzech Krzyży, udało jej się przejrzeć księgę urodzeń i zapamiętała 10 nazwisk...
-
nieznane
Bolcia
(Obcy / Pomagający)
Żona Leona, woźna w przychodni dentystycznej na Marszałkowskiej, mieszka w kuchni. Cecylia Zak spędza u niej 6 tygod...
-
Piwowarska
nieznane
(Obcy)
Chłopka z pod Łodzi. Pracowała raz w tygodniu u Cholewińskich, wykonywała tzw. czarne roboty. Bardzo polubiła pracuj...
-
Cholewicki
nieznane
(Obcy / Pomagający)
Przed wojną był dyrektorem fabryki tapet K. Franaszka na Wolskiej. W czasie wojny nadal pracował w fabryce, ale już...
-
Cholewicka
nieznane
(Obcy / Pomagający)
Żona przedwojennego dyrektora fabryki tapet K. Franaszka. Miała dwójkę dzieci: Krysię i Andrzejka. Zatrudniała Cecyl...
-
[siostra Ancelewicza]
Nieznane
(Obcy)
Przed wojną mieszkała w Łodzi. W getcie warszawskim zamieszkała w mieszkaniu brata, dr Ancelewicza.
-
Ancelewicz
Nieznane
(Obcy)
Żona dr Ancelewicza. Zmarła w getcie.
-
[mąż lekarki]
Perec
(Znajomy / Obcy)
Mąż lekarki z Lublina. W getcie warszawskim wraz z żoną mieszkali przez jakiś czas u dr Ancelewicza.
-
[lekarka z Lublina]
Nieznane
(Obcy)
Lekarka z Lublina. W getcie warszawskim wraz z mężem Perecem mieszkali przez jakiś czas u dr Ancelewicza.
-
[brat Ancelewiczowej]
Nieznane
(Obcy)
W getcie mieszkał w mieszkaniu szwagra, dr Ancelewicza.
-
Ałapin
Herman
(Znajomy)
Chirurg okulista. Lekarz wojskowy, najpierw w armii carskiej, a później w wojsku polskim. Miał dwóch braci lekarzy -...
-
Ałapin
Nika (Fajga Zlata)
(Znajomy)
Druga żona doktora Hermana Ałapina. Była Rosjanką, przyjechała z nim do Polski w 1919 r. Mieli jedną córkę Halinę (L...
-
Ancelewicz
Henryk
(Obcy)
lekarz, kondolencje po śmierci żony.W jego mieszkaniu zamieszkał w getcie dr Herman Ałapin z rodziną, a także siostr...
-
Rapaport
Antoni
(Znajomy)
Malarz, przyjaciel Menesów. Był z nimi w Białymstoku, i razem wrócili do Warszawy. Gdy para z Lublina wyprowadziła s...
-
Mitchley Menes Goldstein
Halina Lusia
(Znajomy)
Halina Lusia Mitchley, z d. Ałapin, ur. 23.11.1920 r. w Warszawie, córka Hermana i Niki. Jej ojciec był lekarzem. Mi...
Powiązane miejsca:
-
Marszałkowska
Mieszkanie polskich szmalcowników.
-
Marszałkowska
Przychodnia dentystyczna na Marszałkowskiej, w której pracowała, jako woźna, Bolcia, żona szmuglera Leona.
-
Słupecka 4
Mieszkanie państwa Cholewińskich.
-
Sienna 20 m. 13
mieszka dr H. Ałapin, okulista
-
Nieznana [strona aryjska]
Halina Menes postanawia wyjechać z Warszawy na roboty.
Powiązane wydarzenia:
- Cecylia Zak, przyjechała z Łodzi do Warszawy pod koniec 1939 r. Po... 1942-10-15 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- Leon, jeden ze szmalcowników, którzy odebrali Cecylię Zak po stron... 1942-10 (POMOC / jednorazowa/krótkotrwała / mieszkanie/kryjówka) ,
- Krystyna Żewulska i Zofia Czerwińska załatwiły Cecylii Zak fałszyw... (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / praca) ,
- Po utworzeniu getta Herman Ałapin przeprowadził się z żoną do mies... 1940 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW) ,
- Halina Menes zachorowała na tyfus, zaraziła się od Syli. Na szczęś... 1942-02 ,
- Halina Menes wiedziała, że w przypadku szantażu najlepiej jest opu... 1943-06 ,
-
szmugler, Polak
Leon
(Obcy / Pomagający)