Imię: Erna Nazwisko: Szuldiner
- NIE
- Kobieta
- Erna
- Szuldiner
- 1931-00-00
- Tak
- Z Warszawy
- ul. Nowe Miasto 5
- ul. Bonifraterska 10, ul. Gęsia 25, ul. Nalewki 47, ul. Świętojerska 34, Rembertów, Wołomin, Warszawa - Praga, ul. Piotrkowska 88 - Łódź, ul. Narutowicza 18/2 - Łódź (internat dziecięcy)
- Żyd
- dobry
- inne
- skrytka w mieszkaniu, strych, w mieszkaniu
- pieniądze
- szantaż/szmalcowanie zakończone ucieczką
-
Opis z internatu: „Wysoka, smukła dziewczynka, jasne włosy, szare oczy. Spokojna, opanowana, b. koleżeńska, pracowita, inteligentna i mądra. Z usposobienia melancholijna.”
Córka Wolfa i Róży z Poznerów. Ojciec Erny był kupcem, miał hurtownię kolonialną. Po wybuchu wojny i po utworzeniu getta rodzina przenosi się na Bonifraterską. Rodzice Erny wyprzedają majątek. Cała rodzina jest fikcyjnie zatrudniona, ukrywają się w schowkach. Erna przeżywa liczne dramatyczne chwile. W trakcie jednej z akcji ginie jej ojciec. Zimą 1943 roku rodzina postanawia przerzucić dzieci na aryjską stronę.
Erna (z aryjskimi papierami na nazwisko Zofii Kwiatkowskiej) przechodzi w nocy przez mur po drabinie, ktoś ją odbiera po drugiej stronie. Rano zabiera ją dawna służąca Szuldinerów i zawozi Ernę do Rembertowa. Tam dziewczynka mieszka 2 miesiące z kuzynką, Adeczką Lubelczyk, u Polaka; rodzina płaci za ich utrzymanie. Gospodarz zaczyna je szantażować, w porozumieniu z sąsiadem Volksdeutschem. Uciekają do kuzynki Erny Posner, mieszkają u ludzi, którzy zmuszają je do picia bimbru, grożąc, że zawiadomią Niemców.
Trzy Polki zabierają dziewczynki na Koło. Każda wzięła do siebie jedną dziewczynkę, Erna znajduje schronienie u krawcowej, Szcześniakowej. Ma kolejne aryjskie papiery, tym razem na nazwisko Zofii Kowalczyk. Ostatni list od matki przychodzi z Majdanka. Erna musi wynieść się z mieszkania, jej opiekunkę nachodzą Niemcy, szukając jej męża. Erna ma dobry wygląd i aryjskie papiery, ale nie może ryzykować.
Szcześniakowa znajduje Ernie nowe mieszkanie, u ludzi bezdzietnych, państwa Skrzypków, którzy chcieli wziąć dziecko na wychowanie. Według aryjskich papierów Erna jest młodsza o 4 lata i rzekomo ma 8 lat. Rzekomo ma być Polką, córką partyzanta. Skrzypkowa zachowuje się antypatycznie. Zmusza Ernę do chodzenia do kościoła. Erna przystępuje do komunii. W przeciwieństwie do swojej żony pan Skrzypek bardzo życzliwym człowiekiem. Dawny działacz socjalistyczny, nie przywiązuje wagi do religii, czyta tajne biuletyny. Erna z własnej woli pomaga mu roznosić tajne gazetki.
Wybuch Powstania zastaje Ernę na letnisku w Wołominie. Niemcy ewakuują ludność cywilną. Po tułaczce, bombardowaniu i dramatycznych przeżyciach, Erna razem z grupą ludzi trafia pod eskortą Niemców do pustej fabryki w Łomiankach, potem do obozu w hucie szklanej, w Ożarowie. Po wyzwoleniu Warszawy Erna dociera na Pragę, do siostry pani Skrzypek. Tam spotyka się ze Skrzypkami, którzy stracili mieszkanie w czasie Powstania.
Erna chodzi do szkoły, nawiązuje kontakt z kuzynką, mieszkającą w Łodzi u krewnych. Jej ciotka po wyjeździe do Palestyny nawiązuje kontakt z rodziną Erny, która ją do siebie zaprasza. 20.12.1946 Erna wyjeżdża do kuzynki na święta, z Łodzi pisze list do Skrzypków, wyjaśniając, kim jest i żegnając się z nimi. Trafia do Domu Dziecka, czuje się szczęśliwa, że po tylu latach jest znowu ze swoimi rodakami. Wszyscy odnoszą się do niej z troską i życzliwością. Uczy się angielskiego i hebrajskiego.
- działania Polaków, mieszkaniowe, pomoc, szantaż, życie prywatne/życie codzienne
- antysemityzm, atmosfera, dzieci, gestapo/żandarmeria, gospodarze, koszty, pomoc długotrwała, pomoc indywidualna , pomoc lokalowa, z papierami aryjskimi
-
Adres przedwojenny: prawdopodobnie chodzi o Rynek Nowego Miasta.
-
Powiązane źródła:
- Str. 5
-
Powiązani ludzie:
-
Lubelczyk
Ada
(kuzyn)
We wrześniu 1939 r. mieszkała w Warszawie, ul. Franciszkańska 20; po wojnie w Kaliszu, ul. Puławska 13/10
-
Szcześniakowa
Nieznane
(Pomagający)
Krawcowa Szcześniakowa mieszka na Kole. Ukrywa u siebie Ernę Szuldiner w 1943 roku. Nachodzą ją Niemcy, robią rewizj...
-
Skrzypkowa
Nieznane
(Pomagający)
Skrzypkowa jest zamożną znajomą krawcowej Szcześniakowej, u której Erna Szuldiner mieszka w 1943 roku. Skrzypkowie s...
-
Skrzypek
Nieznane
(Pomagający)
Skrzypek, zamożny znajomy krawcowej Szcześniakowej zgodził się przyjąć do siebie Ernę Szuldiner. Erna ma aryjskie pa...
Powiązane miejsca:
-
Rembertów
Mieszkanie Polaka, w którym przez 2 miesiące ukrywa się Erna Szuldiner z kuzynką. Wyprowadzają się z powodu szantażu.
-
Koło
Mieszkanie krawcowej, Szcześniakowej, gdzie znajduje schronienie Erna Szuldiner w 1943 roku, tuż przed wybuchem pows...
-
Nieznana
Mieszkanie państwa Skrzypków w Warszawie, gdzie Erna Szuldiner mieszka do Powstania.
Powiązane wydarzenia:
- Zimą 1943 roku rodzina Szuldinerów postanawia przerzucić dzieci z... 1943-02 (SZANTAŻ/SZMALCOWANIE / domowe) ,
- Zimą 1943 trzy Polki zabierają dziewczynki z Rembertowa na Koło, k... 1943-04 (POMOC / płatna / mieszkanie/kryjówka) ,
- Szcześniakowa znajduje Ernie Szuldiner nowe mieszkanie, u ludzi be... (mieszkanie/kryjówka / inna pomoc) ,
-
Lubelczyk
Ada
(kuzyn)