Imię: Estera Nazwisko: Rubinsztejn
- TAK
- Kobieta
- Estera
- Rubinsztejn
- 1917-00-00
- Tak
- Z Warszawy
- ul. Nowolipie 23
- obóz w Poniatowej, Mariensztat, ul. Próżma, ul. Madalińskiego, ul. Puławska; Łódż, ul. Narutowicza 30 m 24
- Żyd
- zły
- średnie
- inna, piwnica, skrytka w mieszkaniu, strych, w mieszkaniu
- brak, pieniądze
- donos/denuncjacja, inne zagrożenie, na ulicy, rozpoznanie, w mieszkaniu, zabójstwo
-
Urodzona w 1917 roku, przed wojną mieszka w Warszawie, jest laborantką. W czasie wojny jest z rodziną w getcie. Estera pracuje w szopach Szulca na Nowolipiu. Ukrywają się w skrytce. Pod koniec kwietnia decydują się ujawnić, po selekcji na Umschlagplatz Estera i jej mąż wywiezieni zostają do obozu w Poniatowej. Tam początkowo dają sobie radę, Estera pracuje w koszykarni. Potem jednak warunki staja się coraz cięższe. Pracują przez 7 miesięcy, pod koniec września 1943 sytuacja pogarsza się. 4 listopada 1943 Niemcy rozstrzeliwują więźniów. Estera jest ranna, ale po jakimś czasie udaje jej się wyczołgać spod martwych ciał, ucieka do lasu. Spotyka tam inną uciekinierkę z Poniatowej. Obie są nagie, więźniom kazano się rozebrać przed rozstrzelaniem. Proszą o pomoc w okolicznych wsiach, są jednak przeganiane, chłopi zamykają je w stodole, znęcają się nad nimi, robią im „rewizję ginekologiczną” szukając złota. Udaje im się uciec, w pobliżu Kazimierza spotykają Marię Maciąg, mieszkankę wsi Rogowa (Rogów?), która pomaga im, karmi i daje ubrania. Wracają do Warszawy pociągiem, z opiekunką. Przez 5 dni ukrywają się w piwnicy na Mariensztacie. Opiekunka pomaga im nawiązać kontakt z organizacją pomagającą ukrywającym się Żydom. Estera dostaje pewną kwotę pieniędzy, bada ją lekarz. Budzi zainteresowanie, jako naoczny świadek eksterminacji obozu w Poniatowej.
Po pewnym czasie wysłaniec organizacji pomocowej pomaga Esterze i jej znajomej przeprowadzić się do innych mieszkań, dla kobiet jazda przez miasto wiąże się z silnym stresem i lękiem. Estera i jej towarzyszka ukrywają się u dozorcy domu na Próżnej. Schowane są w szafce, gdzie nie mogą się wyprostować, pijany dozorca napastuje je.
Przeprowadzają się do niej na ul. Madalińskiego. Ich nowa gospodyni, niejaka Dubiecka, przechowuje 13 innych Żydów, w tym rodzinę zamożnych hurtowników, Rowińskich. Za każdego Żyda dostaje 6 tys. złotych miesięcznie. Estera przeżywa załamanie nerwowe. Przez pięć miesięcy ma ataki furii, jest wiązana. Zdrowieje dzięki opiece lekarskiej.
Pod nieobecność gospodyni do zamkniętego na kłódkę mieszkania próbuje się dostać gestapo. Estera musi się przeprowadzić – aż do Powstania mieszka ze znajomą u wróżki, na Puławskiej.
W czasie Powstania ukrywają się pod węglem, w piwnicy. W piwnicach pojawia się ekipa Polaków pod eskortą SS – mają kopać rowy na Okęciu. Estera i jej znajoma ujawniają się, Polacy doradzają, żeby wyszły z nimi do pracy na placówce. Na placówce Estera rozstaje się ze swoją towarzyszką, każda idzie w swoją stronę. Estera rusza w kierunku Piaseczna.
Zatrzymuje się na wsi, u gospodarzy, podaje się za krawcową. Prawdopodobnie ma zły wygląd, wszędzie dosyć szybko rozpoznawana jest jako Żydówka: u gospodarzy, na targu etc. Przeprowadza się do innych gospodarzy, udaje jej się zameldować, ale synowie gospodarza upijają się i molestują Esterę. Gospodarz wyrzuca jej brak nabożności, chodzi zatem do kościoła, żeby nie wzbudzać podejrzeń. Zajmuje się szyciem i szydełkowaniem. Po wejściu Armii Czerwonej Estera nawiązuje kontakt z Komitetem opiekującym się Żydami w Piasecznie. Próbuje odnaleźć siostrę w Łodzi, bez efektu.
- po powstaniu warszawskim, powstanie w getcie, powstanie warszawskie, poza gettem, w getcie, wysiedlenie
- działania Niemców, gospodarcze, życie prywatne / życie codzienne
- atmosfera, autor, kryjówka, Niemcy, obozy, opór zbrojny, próby ratunku, robotnicy, selekcja, terror, ulica, wysiedlenie, życie codzienne, życie prywatne, Żydzi
-
Organizacja pomagająca Żydom - prawdopodobnie chodzi o Żegotę.
-
Powiązane źródła:
- 12
-
Powiązani ludzie:
-
Rubinsztejn
Mąż Estery Rubinsztejn
(mąż)
W czasie wojny jest z rodziną w getcie. Jego żona, Estera, pracuje w szopach Szulca na Nowolipiu. Ukrywają się w skr...
-
Schultz
Fritz
(Obcy)
Przemysłowiec niemiecki z Gdańska. Jego firma zajmowała się w getcie produkcją futer, wyrobów ze skóry i obuwia dla...
-
Opiekunka NN
(Znajomy / Pomagający)
Kobieta, która kupuje bilety na pociąg Esterze i jej znajomej. Przywozi je do Warszawy, lokuje na Mariensztacie. Jej...
-
NN
Opiekun Estery Rubinsztejn z organizacji pomocowej
(Obcy / Pomagający)
Zabiera Esterę Rubinsztejn i jej znajomą z Mariensztatu, ma je zawieźć na Mokotów. Zapowiada, że w razie problemów...
-
Dorożkarz NN
(Obcy / Szantażujący)
Estera Rubinsztejn i jej znajoma mają się przeprowadzić z Mariensztatu. Mają opiekuna z ramienia organizacji pomocow...
-
NN
Dozorca z Próżnej
(Obcy)
Ukrywa w skrytce (szafce) Esterę i jej towarzyszkę niedoli. Upija się i molestuje kobiety, które z trudem odpierają...
-
NN
Gestapo NN
(Obcy)
Dobijają się do mieszkania Dubieckiej, w którym ukrywa się Estera Rubinsztejn i jej znajoma. Drzwi zamknięte są na k...
-
NN
Dozorca na Madalińskiego 42
(Obcy)
Dozorca w domu, gdzie w mieszkaniu Dubieckiej ukrywa się kilkunastu Żydów, m.in. Estera Rubinsztejn. Po rozmowie z d...
-
Nieznane
Znajoma Estery Rubinsztejn
(Znajomy)
Fryzjerka, warszawianka. W obozie straciła dziecko. Obie z Esterą proszą o pomoc w okolicznych wsiach, są jednak prz...
-
Dubiecka
NN Gospodyni Estery Rubinsztejn
(Znajomy / Pomagający)
Przechowuje u siebie poza Esterą i jej towarzyszką 13 Żydów. Za każdego dostaje od organizacji 6 tysięcy złotych co...
-
Rowiński
Nieznane
(RODZINA)
Bogaty przemysłowiec.Był właścicielem dużego szopu w getcie Braun-Rowiński.Był bezwzględnym biznesmenem ale on i jeg...
-
NN
Wróżka
(Pomagający)
Ukrywa Esterę Rubinsztejn i jej znajomą w swoim mieszkaniu na Puławskiej. Kiedy przychodzą klientki, ukrywające się...
-
NN
Grupa Polaków
(Obcy / Pomagający)
Ekipa Polaków pod eskortą SS – mają kopać rowy na Okęciu. Schodzą do piwnic, gdzie ukrywa się Estera Rubinsztejn i j...
Powiązane miejsca:
-
Nowolipie 23
Mieszkanie, w którym w zamaskowanym pokoju ukrywa się Estera Rubinsztejn z rodziną do 28.04.1943
- Umschlagplatz
-
Mariensztat Nieznany
Piwnica na Mariensztacie, w której Estera i jej towarzyszka ukrywają się po ucieczce z Poniatowej i powrocie do Wars...
-
Próżna Nieznany
Estera Rubinstein i jej towarzyszka spędzają dobę ukryte w szafce, w mieszkaniu dozorcy domu.
-
Madalińskiego 42
Mieszkanie niejakiej Dubieckiej, gdzie ukrywa się Estera Rubinsztejn i jej znajoma od jesieni 1943 do wiosny 1944.
-
Puławska NN
Kolejne mieszkanie, w którym ukrywa się Estera Rubinsztejn i jej towarzyszka z obozu.
Powiązane wydarzenia:
- Od 1942 pracuje przez 7 miesięcy w getcie na terenach szopu Szulca... 1943-04 (SAMODZIELNE DZIAŁANIA ŻYDÓW / praca / mieszkanie/kryjówka / Zagrożenie) ,
- Estera wychodzi z kryjówki z mężem i bratem, drugi brat z żoną i d... 1943-04-28 (Zagrożenie) ,
- Po ucieczce z Poniatowej Estera dociera do Warszawy, wraz z inną u... 1943-11 (POMOC / nieodpłatna / mieszkanie/kryjówka / finanse/pieniądze) ,
- Na Mariensztat przychodzi wysłannik z organizacji pomocowej. Zapow... 1943-11 (POMOC / SZANTAŻ/SZMALCOWANIE / mieszkanie/kryjówka / na ulicy / Zagrożenie) ,
- Estera Rubinsztejn i jej towarzyszka ukrywają się u dozorcy domu.... 1943-11 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / Zagrożenie) ,
- Przeprowadzają się do niej na ul. Madalińskiego. Ich nowa gospodyn... 1943-11 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / finanse/pieniądze) ,
- Dubiecka idzie do kościoła, zamyka mieszkanie na kłódkę. W międzyc... 1944-05 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / Zagrożenie) ,
- Po wizycie Niemców u Dubieckiej Estera Rubinsztejn i jej znajoma p... 1944-05 (POMOC / mieszkanie/kryjówka / finanse/pieniądze) ,
- Po wybuchu Powstania Estera i jej znajoma chowają się w piwnicy. K... 1944-08 (POMOC / Zagrożenie) ,
-
Rubinsztejn
Mąż Estery Rubinsztejn
(mąż)
-
Geolokalizacja przypisana automatycznie, trwa proces weryfikacji i właściwego przypisania lokalizacji na mapie.